NASA cho biết, vào ngày 30.3, phi hành gia Mỹ Mark Vande Hei dự kiến sẽ hạ cánh tại Sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan trên con tàu Soyuz của Nga cùng với các phi hành gia Pyotr Dubrov và Anton Shkaplerov sau 355 ngày làm nhiệm vụ trên trạm vũ trụ ISS - một kỷ lục mới của Mỹ.
Đã có những lo ngại rằng căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Nga về vấn đề Ukraina có thể khiến nam phi hành gia 55 tuổi bị mắc kẹt trên trạm vũ trụ.
Phát biểu trước các phóng viên ngày 14.3, Giám đốc chương trình ISS của NASA, Joel Montalbano, cho biết: "Tôi có thể nói với bạn chắc chắn rằng Mark sẽ về nhà trên chiếc tàu Soyuz đó. Chúng tôi đang liên lạc với các đồng nghiệp Nga của mình. Ba thành viên phi hành đoàn đang trở về nhà".
Ông nói thêm, các đồng nghiệp Roscosmos đã xác nhận sẵn sàng đưa toàn bộ phi hành đoàn về nhà, gồm cả ba phi hành gia.
Cuối tuần qua, Giám đốc cơ quan vũ trụ Nga Dmitry Rogozin một lần nữa cảnh báo rằng các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga có thể khiến ISS gặp sự cố, bằng cách làm gián đoạn hoạt động của module quan trọng giúp giữ cho nền tảng này duy trì trên quỹ đạo.
Nhưng ngày 14.3, hãng thông tấn Nga TASS đưa tin: "Tập đoàn vũ trụ Roscosmos của Nga chưa bao giờ để cho các đối tác nghi ngờ độ tin cậy của mình" và phi hành gia Mỹ Vande Hei sẽ được đưa về Trái đất theo kế hoạch.
Ông Montalbano bổ sung thêm rằng, không có thay đổi nào trong các hoạt động hàng ngày trên trạm vũ trụ: "Tất cả các hoạt động này đã duy trì trong 20 năm và không có gì thay đổi trong 3 tuần qua: Các trung tâm điều khiển của chúng tôi hoạt động hiệu quả, hoàn hảo, liền mạch".
Trong khi phía Mỹ cung cấp năng lượng và hỗ trợ sự sống cho trạm ISS, thì phân đoạn của Nga đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát động cơ và trạng thái. Đây là mối quan hệ hợp tác, phụ thuộc lẫn nhau đã được đưa vào dự án từ khi bắt đầu vào những năm 1990.
Mỹ đang tìm các phương tiện để giữ trạm ISS trên quỹ đạo thông qua lực đẩy từ tàu Northrop Grumman và SpaceX, nhưng điều này vẫn chưa đạt được.
Ông Montalbano cho biết các đợt trao đổi phi hành đoàn liên quan đến việc các phi hành gia Nga đến Hawthorne, California để huấn luyện trên các phương tiện SpaceX và các phi hành gia Mỹ đến Star City ở Nga để huấn luyện trên tàu Soyuz tại thời điểm này vẫn đang được lên kế hoạch.
