Động thái này, theo New York Times, là tiếp nối xây dựng bức tường biên giới ở Mỹ với Mexico, vốn là chính sách của chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump. Đây cũng là một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất về những thách thức mà Tổng thống Joe Biden và chính quyền của ông đang đối mặt, khi ngày càng nhiều người di cư đến biên giới Mỹ.
Thông tin việc Mỹ mở rộng bức tường biên giới được công bố vào thời điểm 3 thành viên trong nội các của Tổng thống Joe Biden đang tới Mexico để họp với tổng thống nước này về hàng loạt vấn đề, trong đó có vấn đề di cư và an ninh biên giới.
Trong nhóm quan chức này, Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Alejandro Mayorkas nói rằng, việc nới lỏng luật là cần thiết để đẩy nhanh việc xây dựng các phần của bức tường biên giới ở Nam Texas. Đây là khu vực hàng nghìn người di cư đã băng qua Rio Grande hằng ngày để đến lãnh thổ Mỹ. Lực lượng biên phòng Mỹ tại Rio Grande Valley đã tiếp xúc với hơn 245.000 người di cư vào Mỹ tại các cửa khẩu hoặc nhập cảnh bất hợp pháp trong năm tài khoá 2023 kết thúc vào 30.9.
"Hiện có nhu cầu cấp thiết và ngay lập tức về xây dựng các rào cản vật lý và đường sá ở khu vực lân cận biên giới Mỹ nhằm ngăn chặn những người nhập cảnh bất hợp pháp vào Mỹ" - ông Mayorkas nêu trong thông cáo công bố ngày 5.10. Ông nhấn mạnh, việc bãi bỏ luật và các yêu cầu khác là hoàn toàn cần thiết để công việc hoàn tất nhanh hơn ở hạt Starr, Texas - nơi sẽ xây dựng bức tường dài 32km.
Thông cáo cho biết thêm, việc xây dựng sẽ được thực hiện bằng kinh phí được Quốc hội Mỹ phân bổ năm 2019 để xây dựng bức tường ở Rio Grande Valley. Khoản ngân sách này được phân bổ sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump ban bố tình trạng thảm hoạ do số người vượt biên tăng vọt.
Tháng 1.2021, vào ngày đầu tiên ông Biden nhậm chức Tổng thống Mỹ, chính quyền đã hủy bỏ tuyên bố thảm họa và tạm dừng xây dựng tường biên giới.
Ngày 5.10.2023, Tổng thống Joe Biden cho biết, ông không còn lựa chọn nào khác ngoài sử dụng khoản ngân sách kể trên để xây tường biên giới.
“Số tiền này đã được phân bổ để xây bức tường biên giới. Tôi đã nỗ lực thuyết phục họ (Quốc hội Mỹ) tái sử dụng khoản tiền đó" - ông nói.
Trong thông cáo, Bộ trưởng Mayorkas khẳng định, quyết định tiếp tục xây dựng phù hợp với mục đích của nguồn vốn được phân bổ. Theo luật, gần 200 triệu USD trong số 1,375 tỉ USD mà Quốc hội Mỹ chỉ định phân bổ cho xây dựng tường biên giới ở Rio Grande Valley vẫn còn sẵn có.
Hơn 2 triệu người nhập cư vào Mỹ đã được ghi nhận trong 2 năm qua, dẫn tới hỗn loạn định kỳ ở các đô thị biên giới của Mỹ. Người nhập cư cũng tạo nên sức ép với các đơn vị cung cấp dịch vụ xã hội ở New York, Chicago và các thành phố khác.
Reuters cho hay, Mexico đã bác bỏ kế hoạch của Mỹ về xây dựng các phần tường mới ở biên giới Mỹ - Mexico khi các quan chức hai nước gặp nhau tại thủ đô Mexico để thảo luận về vấn đề nhập cư và an ninh. Trước khi ngồi lại với các quan chức Mỹ, trong đó có Ngoại trưởng Antony Blinken và Bộ trưởng An ninh Nội địa Alejandro Mayorkas, Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador đã lên tiếng phản đối, gọi kế hoạch xây tường biên giới mới nhất là một "bước lùi".
Tại cuộc hội đàm, các quan chức Mỹ và Mexico cam kết tăng cường hợp tác để chống buôn bán ma túy, tội phạm có tổ chức và giảm bớt áp lực di cư ở biên giới. Sau đó, Ngoại trưởng Mexico Alicia Barcena nhấn mạnh sự phản đối của Mexico với bức tường mà Mỹ định xây dựng.
