"Chúng tôi không mời hải quân Trung Quốc tham gia cuộc tập trận Vành đai Thái Bình Dương RIMPAC 2018 như hành động sơ khởi phản đối việc Trung Quốc tiếp tục quân sự hóa Biển Đông" - Reuters dẫn lời phát ngôn viên Lầu Năm Góc Christopher Logan tuyên bố.
"Việc Trung Quốc tiếp tục quân sự hóa Biển Đông chỉ làm gia tăng căng thẳng và gây bất ổn khu vực" - ông Logan bổ sung trong thông cáo.
Người phát ngôn không nói rõ chính phủ Mỹ có thể làm gì để đáp trả, nhưng nhấn mạnh "có bằng chứng rõ ràng" rằng Trung Quốc đã triển khai các tên lửa chống hạm, tên lửa đất đối không và các thiết bị phá sóng điện tử trên các đảo ở Trường Sa. Việc Trung Quốc đưa máy bay ném bom ra đảo Phú Lâm, Hoàng Sa cũng làm gia tăng căng thẳng.
Thông cáo còn cho biết Mỹ đã kêu gọi Trung Quốc tháo dỡ các hệ thống quân sự ngay lập tức vì hành động tiếp tục quân sự hóa tại đây vi phạm cam kết của Chủ tịch Tập Cận Bình với Mỹ và với thế giới rằng Bắc Kinh không quân sự hóa Biển Đông.
Từ năm 2014, Trung Quốc tham gia cuộc tập trận hàng hải lớn nhất thế giới RIMPAC, sự kiện được tổ chức hai năm một lần tại Hawaii.
Trước đó, ngày 21.5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng phản đối Trung Quốc cho máy bay ném bom tiến hành các hoạt động diễn tập trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hoạt động này và không được tiến hành quân sự hóa Biển Đông.
"Việt Nam có đầy đủ căn cứ pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế" - người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng nói.
"Việc Trung Quốc cho máy bay ném bom tiến hành các hoạt động diễn tập cất, hạ cánh trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền Việt Nam đối với quần đảo này, đi ngược lại Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc, vi phạm Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc (DOC), ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình đàm phán giữa ASEAN và Trung Quốc nhằm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông (COC), làm gia tăng căng thẳng, gây bất ổn trong khu vực và không có lợi cho việc duy trì môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác ở Biển Đông" - bà Lê Thị Thu Hằng nhấn mạnh.
Bộ Quốc phòng Mỹ, Ngoại trưởng Australia Julie Bishop cũng lập tức lên tiếng cảnh báo những hành vi gây mất ổn định trong khu vực, sau khi Trung Quốc đưa máy bay ném bom diễn tập ở Hoàng Sa.
