Thẩm phán Suzanne Bolanos - tòa án San Francisco, bang California xác nhận phán quyết về thuốc diệt cỏ có thành phần glyphosate của Monsanto khiến một người đàn ông bị ung thư nhưng giảm mức bồi thường còn 39 triệu USD nếu luật sư của nhân viên quản lý khuôn viên trường học Dewayne Johnson đồng ý.
Monsanto phủ nhận các cáo buộc, yêu cầu hủy toàn bộ bản án với mức phạt ban đầu lên tới 289 triệu USD hoặc có phiên xử mới về bồi thường thiệt hại.
Hôm 10.8, bồi thẩm đoàn xác định các loại thuốc diệt cỏ có thành phần chính là glyphosate của công ty này, gồm RoundUp và Ranger Pro, gây ra bệnh ung thư của ông Dewayne Johnson. Họ xác định Monsanto không cảnh báo người tiêu dùng về rủi ro khi sử dụng những loại thuốc diệt cỏ này.
Theo Reuters, phán quyết khiến công ty mất 10% giá trị và đánh dấu lần đầu tiên có phán quyết như vậy với Monsanto - vốn đang đối mặt hơn 8.000 vụ kiện tương tự tại Mỹ.
“Phán quyết giảm mức bồi thường thiệt hại hơn 200 triệu USD của tòa án là một bước đi đúng hướng. Nhưng chúng tôi vẫn cho rằng những bằng chứng trong phiên xử hoặc quy định luật pháp chưa đủ để ra phán quyết và mức bồi thường thiệt hại. Đồng thời chúng tôi có kế hoạch nộp đơn kháng án tới tòa phúc thẩm California” - Bayer tuyên bố.
Công ty Đức mua Monsanto năm nay với giá 63 tỉ USD cho biết, nhiều thập kỷ nghiên cứu khoa học và sử dụng trong thế giới thực cho thấy glyphosate an toàn với con người.
Luật sư của ông Johnson đang cân nhắc chấp nhận mức bồi thường đã giảm hay nên đề nghị xử lại phần bồi thường thiệt hại. “Những bằng chứng được trình bày trước bồi thẩm đoàn này khá là mạnh mẽ, áp đảo” - các luật sư nhấn mạnh.
Reuters cho hay, tiền bồi thường thiệt hại bị giới hạn theo luật pháp, hiến pháp California không cho phép khoản tiền phạt cao hơn. Nếu ông Johnson chấp nhận mức bồi thường đã giảm, phán quyết cuối cùng buộc Monsanto nộp tổng cộng 78 triệu USD, chia đều cho đền bù và bồi thường thiệt hại.
Quyết định của Thẩm phán Suzanne Bolanos ngày 23.10 thay đổi hoàn toàn so với phán quyết dự kiến của bà ngày 10.10, trong đó, bà cân nhắc phiên xử mới về mức bồi thường thiệt hại, viện dẫn ông Johnson không đưa ra các bằng chứng rõ ràng và thuyết phục về sự ác ý hay áp bức của Monsanto.
Tháng 9.2017, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ kết luận về các lo ngại kéo dài nhiều thập kỷ liên quan tới glyphosate cho thấy hóa chất này không gây ung thư cho con người. Từ năm 2015, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp glyphosate là chất “có thể gây ung thư cho con người”.
Vụ án của ông Johnson, đệ trình năm 2016 được xúc tiến nhanh do mức độ nghiêm trọng của u lympho không Hodgkin hay còn gọi là ung thư hạch không Hodgkin của ông, được cho là do nhiều năm tiếp xúc với glyphosate.
Trong diễn biến liên quan, tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Ngoại giao Việt Nam ngày 23.8, Người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng bày tỏ sự ủng hộ phán quyết ngày 10.8 của tòa án San Francisco buộc Mosanto phải bồi thường 289 triệu USD cho công dân Mỹ do tác hại về sức khỏe của sản phẩm thuốc diệt cỏ do công ty này sản xuất. Bà Hằng lưu ý, Việt Nam phải chịu hậu quả nặng nề từ chiến tranh, trong đó có tác động lâu dài và nghiêm trọng của chất độc da cam/dioxin.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam nhấn mạnh: “Đây là án lệ bác lại luận điểm trước đây cho rằng chất diệt cỏ mà Monsanto và các công ty hóa chất khác của Mỹ cung cấp cho quân đội Mỹ trong chiến tranh Việt Nam không có hại cho con người. Việt Nam cho rằng Monsanto cũng phải có trách nhiệm khắc phục những hậu quả chất độc da cam/dioxin đã gây ra tại Việt Nam”.
