Mãn nhãn vụ nổ lớn nhất vũ trụ cách Trái đất 1 tỉ năm ánh sáng

Song Minh |

Vụ nổ tia gamma khổng lồ cách Trái đất hơn 1 tỉ năm ánh sáng là vụ nổ lớn nhất trong vũ trụ từng được các nhà thiên văn ghi lại.

Các chuyên gia Công ty Electron Synchrotron của Đức ở Hamburg cho biết, vụ nổ là cái chết của một ngôi sao và bắt đầu biến đổi thành hố đen.

Theo tờ Science, đây là vụ nổ tia gamma khổng lồ, được tạo thành từ sự kết hợp của các tia X sáng và tia gamma sáng quan sát thấy trên bầu trời, do các nguồn ngoài thiên hà ở xa phát ra.

Vụ nổ tia gamma thoát ra từ một ngôi sao đang sụp đổ. Ảnh: DESY, Science Communication Lab
Vụ nổ tia gamma thoát ra từ một ngôi sao đang sụp đổ. Ảnh minh hoạ: DESY, Science Communication Lab

Nó được kính thiên văn không gian Fermi và Swift chụp được, với sự hỗ trợ của kính thiên văn Hệ thống lập thể năng lượng cao (H.E.S.S) đặt trên Trái đất ở Namibia.

Trong một thiên hà xa xôi, khi một ngôi sao lớn sụp đổ sẽ tạo ra một ngôi sao neutron hoặc một hố đen. Trong quá trình này, hai tia plasma tương đối thẳng đứng được hình thành, chúng sẽ xuyên thủng lớp vỏ của ngôi sao. Ngôi sao cuối cùng phát nổ trong một siêu tân tinh. Các tia plasma xuyên qua khí xung quanh và thu các electron.

Các tia X từ vụ nổ tia gamma được vệ tinh Swift của NASA phát hiện trên quỹ đạo Trái đất. Ảnh: DESY, Science Communication Lab
Các tia X từ vụ nổ tia gamma được vệ tinh Swift của NASA phát hiện trên quỹ đạo Trái đất. Ảnh minh hoạ: DESY, Science Communication Lab

Các electron này bị lệch hướng bởi từ trường và được gia tốc bởi sóng xung kích. Với mỗi sự lệch hướng, các electron nhanh sau đó phát ra các hạt ánh sáng trong dãy tia X và tia gamma.

Ánh sáng này được gọi là bức xạ synctron và được hội tụ theo hướng của chùm plasma bởi hiệu ứng tương đối.

Khoảng 900 triệu năm sau, bức xạ từ vụ nổ tia gamma này đến Trái đất và được các vệ tinh và kính thiên văn ghi nhận.

Các photon năng lượng rất cao từ vụ nổ tia gamma đi vào bầu khí quyển Trái đất được kính thiên văn H.E.S.S ở Namibia ghi lại. Ảnh: DESY, Science Communication Lab
Các photon năng lượng rất cao từ vụ nổ tia gamma đi vào bầu khí quyển Trái đất được kính thiên văn H.E.S.S ở Namibia ghi lại. Ảnh minh hoạ: DESY, Science Communication Lab

Mặc dù cách Trái đất 1 tỉ năm ánh sáng, đây vẫn được coi là "sân sau vũ trụ" của chúng ta, đến từ chòm sao Ba Giang (Eridanus).

Nhóm nghiên cứu người Đức đã phát hiện ra vụ nổ cho biết đây là bức xạ có năng lượng cao nhất và có phát tia gamma dài nhất trong số bất kỳ vụ nổ tia gamma nào được phát hiện cho đến nay.

Các vụ nổ tia gamma trước đây cách chúng ta trung bình 20 tỉ năm ánh sáng. Vụ nổ có tên GRB 190829A, được phát hiện lần đầu tiên vào ngày 29.8.2019.

Song Minh
TIN LIÊN QUAN

Đón xem các hiện tượng thiên văn kỳ thú tháng 6

Ngọc Vân |

Tháng 6 này có những hiện tượng thiên văn kỳ thú "cực chất" như nhật thực vòng lửa hiếm gặp, mây dạ quang và siêu trăng cuối cùng của năm 2021.

Siêu kính thiên văn Trung Quốc phát hiện hàng trăm thiên thể kỳ thú

Song Minh |

Siêu kính thiên văn Trung Quốc phát hiện hơn 200 sao xung - thiên thể kỳ thú thu hút người yêu thích thiên văn và các nhà khoa học tìm tòi khám phá.

Khám phá vòng quay của hố đen giải mã bí ẩn thiên văn vũ trụ

Khánh Minh |

Khám phá vòng quay của hố đen giúp các nhà nghiên cứu có thể hiểu sâu hơn các câu hỏi lớn trong vật lý thiên văn, bao gồm thuyết tương đối rộng và tuổi thọ của các ngôi sao.

Nhìn lại diễn biến vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp

Bảo Bình - Dương Anh |

Liên quan vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp, sau hơn nửa tháng tìm kiếm, lực lượng cứu hộ đã đưa được đoạn cọc thứ nhất (dài 12m) trong số 3 đoạn của cọc bêtông lên mặt đất và đang tiến hành các bước cứu hộ tiếp theo.

Khoảnh khắc AFF Cup: Khép lại hành trình của ông Park Hang-seo

NHÓM PV |

Bản tin Khoảnh khắc AFF Cup ngày 17.1. AFF Cup 2022 kết thúc, khép lại hành trình của huấn luyện viên Park Hang-seo với bóng đá Việt Nam.

Rung lắc thượng tầng tại Eximbank: Thập kỷ rối ren chưa kết thúc

Đức Mạnh |

Cơ cấu thượng tầng tại Ngân hàng Eximbank đã có nhiều biến động mạnh. Cổ đông ngoại gắn bó 16 năm đã chuyển nhà, thế chân bởi nhân tố bí ẩn liên quan đến Tập đoàn Bamboo Capital.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã có nhiều giải pháp hỗ trợ người lao động mất việc

PHƯƠNG NGÂN - CHÂN PHÚC |

TPHCM - Tại LĐLĐ quận Bình Thạnh, sáng ngày 17.1, ông Trần Thanh Hải - Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam đã đến thăm, động viên và trao quà Tết cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn đang làm việc trên địa bàn. Đồng thời, ông Trần Thanh Hải cũng đã thông tin một số giải pháp nhằm hỗ trợ người lao động bị mất việc, giảm việc.

Cha đẻ của mèo AI mà cư dân mạng nhầm tưởng ở Ninh Thuận lên tiếng

Hữu Long |

Nguyễn Lê Thái Nguyên vẽ mèo Tết bằng công nghệ AI rồi chia sẻ lên trang cá nhân. Những hình ảnh tuyệt đẹp về mèo nhận được vô số lời khen từ nhiều người bạn. Có không ít người đến nay vẫn nhầm lẫn đây là mèo Tết có nguồn gốc từ Ninh Thuận.

Đón xem các hiện tượng thiên văn kỳ thú tháng 6

Ngọc Vân |

Tháng 6 này có những hiện tượng thiên văn kỳ thú "cực chất" như nhật thực vòng lửa hiếm gặp, mây dạ quang và siêu trăng cuối cùng của năm 2021.

Siêu kính thiên văn Trung Quốc phát hiện hàng trăm thiên thể kỳ thú

Song Minh |

Siêu kính thiên văn Trung Quốc phát hiện hơn 200 sao xung - thiên thể kỳ thú thu hút người yêu thích thiên văn và các nhà khoa học tìm tòi khám phá.

Khám phá vòng quay của hố đen giải mã bí ẩn thiên văn vũ trụ

Khánh Minh |

Khám phá vòng quay của hố đen giúp các nhà nghiên cứu có thể hiểu sâu hơn các câu hỏi lớn trong vật lý thiên văn, bao gồm thuyết tương đối rộng và tuổi thọ của các ngôi sao.