Tiếp nối chính sách của người tiền nhiệm
Ngày 13.10, Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide đã chính thức xác nhận ông sẽ có chuyến công du nước ngoài đầu tiên tới Việt Nam và Indonesia. Phát biểu tại phiên họp ban lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do (LDP), Thủ tướng Suga Yoshihide thông báo: “Nếu điều kiện cho phép, tôi sẽ đi thăm Việt Nam và Indonesia trong chuyến công du khởi đầu vào tuần tới”. Dự kiến, chuyến thăm diễn ra từ ngày 18-21.10.
Trước đó, chiều 12.10, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide. Trong cuộc điện đàm, Thủ tướng Suga Yoshihide khẳng định coi trọng và mong muốn đưa hợp tác giữa hai nước lên tầm cao mới, đánh giá cao vai trò, vị thế của Việt Nam ở khu vực và quốc tế. Nhân dịp này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã mời Thủ tướng Suga Yoshihide sớm thăm Việt Nam vào thời gian thích hợp. Thủ tướng Suga Yoshihide đã cảm ơn và vui vẻ nhận lời.
Chia sẻ với Lao Động về việc Thủ tướng Suga Yoshihide thăm Việt Nam, Thiếu tướng, PGS-TS Lê Văn Cương - nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược, Bộ Công an, nhận định, điểm công du nước ngoài của nguyên thủ quốc gia mới nhậm chức bao giờ cũng được cân nhắc cẩn thận và không phải là chuyện ngẫu nhiên.
Ông Lê Văn Cương chỉ ra, chuyến thăm Việt Nam của ông Suga Yoshihide trước hết phản ánh chính sách của chính quyền Nhật Bản hiện nay vẫn tiếp nối chính sách của chính quyền ông Abe Shinzo. Theo ông, trong thời kỳ làm thủ tướng, ông Abe Shinzo đã đặt nền móng cho quan hệ vững chắc giữa Nhật Bản - Việt Nam. “Có thể nói rằng, từ năm 1945 tới nay, ông Abe Shinzo là người có vai trò quan trọng nhất về phía Nhật Bản trong thúc đẩy mở rộng quan hệ với Việt Nam” - ông Cương nói.
Việc Thủ tướng Suga Yoshihide chọn thăm Việt Nam đầu tiên, theo Thiếu tướng Lê Văn Cương, cũng “gián tiếp phản ánh mong muốn, nguyện vọng, lòng tin của 130 triệu người Nhật Bản với Việt Nam cũng như lòng tin của các đảng chính trị Nhật Bản”. Bên cạnh đó, “chuyến công du này cũng chứng tỏ ông Suga muốn gửi gắm đến cộng đồng quốc tế thông điệp rằng, trong mọi trường hợp, quan hệ Nhật Bản với Việt Nam vẫn bền vững”.
Ông Lê Văn Cương nhận định, trong trao đổi giữa lãnh đạo 2 bên, dự kiến vấn đề trọng tâm bao trùm vẫn là hợp tác kinh tế nhất là trong bối cảnh COVID-19 làm đứt gãy chuỗi sản xuất toàn cầu cùng những vấn đề khác như chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ, những vấn đề nổi cộm ở tây Thái Bình Dương…
“Tôi hy vọng sau cuộc gặp, quan hệ Việt - Nhật tiếp tục được củng cố, hợp tác đặc biệt kinh tế mở rộng. Điều này hoàn toàn phù hợp với lợi ích của cả Việt Nam và Nhật Bản. Tôi mong muốn người dân Hà Nội đón tiếp Thủ tướng Suga với tình cảm chân thành nồng hậu nhất” - Thiếu tướng Lê Văn Cương nói.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của Việt Nam
Việc Thủ tướng Nhật Bản chọn thăm 2 quốc gia ở Đông Nam Á đầu tiên, theo cây viết Julian Ryall của SCMP, nhấn mạnh tầm quan trọng của Việt Nam và Indonesia trong chiến lược khu vực của Thủ tướng Suga Yoshihide.
Tờ báo dẫn lời các chuyên gia lưu ý, ông Abe Shinzo đã thăm Việt Nam trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên khi bắt đầu nhiệm kỳ 2 năm 2012 và ông Suga Yoshihide dường như đang theo sát bước chân của người tiền nhiệm về chính sách đối ngoại.
“Đây là 2 quốc gia mà Nhật Bản coi là chia sẻ mối quan tâm của họ về Trung Quốc và có chung sự ủng hộ với tầm nhìn của Nhật Bản về một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và mở” - Jeff Kingston, giám đốc nghiên cứu Châu Á tại cơ sở ở Tokyo của Đại học Temple, cho biết.
Theo Kyodo, kế hoạch thăm Việt Nam và Indonesia của ông Suga Yoshihide được đưa ra trong bối cảnh Nhật Bản đang tìm cách tăng cường quan hệ với các nước trong khu vực Đông Nam Á khi căng thẳng gia tăng giữa Mỹ - đồng minh an ninh chính của Nhật Bản - và Trung Quốc - đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản - về thương mại, an ninh và các vấn đề khác.
Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Katsunobu Kato từng cho biết, môi trường ngoại giao xung quanh Nhật Bản đang trở nên khó lường và khó kiểm soát hơn trước do chủ nghĩa quốc gia ngày càng tăng và căng thẳng Mỹ - Trung. Do đó, “chúng tôi muốn thúc đẩy một cách chiến lược và ổn định tầm nhìn về một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và mở bằng cách làm việc với các đối tác có cùng giá trị”.
Nikkei đánh giá, Việt Nam và Indonesia đóng vai trò trung tâm trong ASEAN và việc hợp tác của Nhật Bản với 2 nước này sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Hãng tin Nhật Bản cho rằng, Thủ tướng Suga Yoshihide tìm cách phối hợp các nỗ lực với Việt Nam và Indonesia liên quan đến Biển Đông, khi căng thẳng kinh tế và quân sự Mỹ-Trung tiếp tục gia tăng. Ngoài ra, các nhà lãnh đạo dự kiến thảo luận về kế hoạch dỡ bỏ các hạn chế đi lại. Việc tiếp tục nối lại di chuyển quốc tế với các quốc gia đang kiểm soát được bùng phát dịch COVID-19 sẽ có lợi cho nền kinh tế Nhật Bản. “Nhiều tập đoàn Nhật Bản đã thành lập cửa hàng ở Indonesia, đầu tiên chủ yếu là trong ngành công nghiệp ôtô, nhưng bây giờ cũng có trong lĩnh vực bán lẻ, bán buôn và cơ sở hạ tầng” - Kunihiko Shinoda, giáo sư tại Viện Nghiên cứu Chính sách Quốc gia Nhật Bản - cho biết.
