Lâu đời nhất phân họ khủng long có sừng
Phát hiện loài khủng long mới này được công bố trên tạp chí PalZ (Paläontologische Zeitschrift).
Loài khủng long có sừng Menefeeceratops sealeyi mới phát hiện bổ sung thêm thông tin quan trọng cho hiểu biết của các nhà khoa học về sự tiến hóa của loài khủng long ceratopsid - nhóm khủng long có sừng hoặc có diềm cùng với mặt dạng mỏ.
Đặc biệt, phát hiện mới làm sáng tỏ phân họ centrosaurine của những khủng long có sừng, trong đó Menefeeceratops được cho là thành viên lâu đời nhất. Hóa thạch sót lại của loài khủng long này mang tới bức tranh rõ ràng hơn về con đường tiến hóa của chúng trước khi tuyệt chủng vào cuối kỷ Phấn trắng.
Công trình nghiên cứu do nhà khoa học Sebastian Dalman thuộc Bảo tàng Khoa học và Lịch sử Tự nhiên New Mexico dẫn dắt với sự tham gia của các nhà khoa học từ nhiều đơn vị khác như Đại học Pennsylvania, Mỹ.
Mẫu hóa thạch của loài mới, bao gồm nhiều xương của một cá thể, ban đầu do nhà nghiên cứu Paul Sealey của Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên và Khoa học New Mexico, phát hiện năm 1996 tại đá Cretaceous thuộc hệ tầng Menefee ở tây bắc New Mexico.
Dựa trên các cuộc điều tra mới nhất, các nhà nghiên cứu xác định những hóa thạch đã phát hiện đại diện cho một loài mới. Chi tên Menefeeceratops đề cập đến hệ tầng đá mà loài khủng long này được phát hiện - hệ tầng Menefee, và nhóm mà loài này thuộc về - Ceratopsidae. Tên loài là sealeyi nhằm tôn vinh Sealey - người đã khai quật mẫu vật.
Menefeeceratops có họ hàng với một loài khủng long ceratopsid khác - Triceratops. Tuy nhiên, Menefeeceratops là thành viên tương đối nhỏ trong nhóm, phát triển dài khoảng 4-4,5m trong khi Triceratops có thể dài tới 9m.
Khủng long có sừng nói chung là động vật ăn cỏ lớn, giống tê giác, có khả năng sống theo nhóm hoặc bầy đàn. Chúng là thành viên quan trọng của hệ sinh thái kỷ Phấn trắng muộn ở Bắc Mỹ.
Vị trí quan trọng trong tiến hóa
Một số đặc điểm chính để phân biệt Menefeeceratops với các loài khủng long có sừng khác là ở phần xương tạo nên các phía của diềm khủng long, được gọi là vảy. Dù không có vảy cầu kỳ như các ceratopsid khác, nhưng lớp vảy của Menefeeceratops có mẫu hình đặc trưng với các phần lõm và lồi rõ rệt.
So sánh các đặc điểm của Menefeeceratops với các loài khủng long ceratopsid đã biết khác giúp nhóm nghiên cứu lần ra các mối quan hệ tiến hóa của khủng long.
Phân tích mới đặt Menefeeceratops sealeyi ở gốc cây tiến hóa của phân họ centrosaurines. Điều này cho thấy rằng Menefeeceratops không chỉ là một trong những loài centrosaurine ceratopsid cổ nhất được biết đến, mà còn là một trong những loài cơ bản nhất về mặt tiến hóa.
Khủng long có sừng Menefeeceratops là một phần của hệ sinh thái cổ đại cùng với nhiều loài khủng long khác, bao gồm cả loài nodosaurid ankylosaur Invictarx và tyrannosaurid Dynamoterror được công nhận gần đây, cũng như các loài hadrosaurid và dromaeosaurid.
Mặc dù việc thu thập hóa thạch khủng long trong hệ tầng Menefee cho đến nay tương đối ít, nhưng các nhà nghiên cứu hy vọng rằng nhiều nghiên cứu thực địa và khai quật ở những khu vực này, cùng với các phân tích mới, sẽ phát hiện thêm nhiều hóa thạch của Menefeeceratops hơn qua đó đảm bảo hiểu rõ hơn về hệ sinh thái cổ đại mà loài này tồn tại.
