Khi BBC, sau 26 năm, đã phải xin lỗi vì sai sót trong nghiệp vụ

Gia Minh | 19/06/2021 12:41

Vào năm 1995, chương trình Toàn cảnh (Panorama) của BBC đã vượt qua các đối thủ trên toàn thế giới bằng một cuộc phỏng vấn với Diana - Công nương xứ Wales (Vương quốc Anh). Thế nhưng, sau gần 26 năm, BBC vừa phải đưa ra “lời xin lỗi vô điều kiện” về cách để họ có được cuộc phỏng vấn cố Công nương Diana.

Cuộc phỏng vấn gây chấn động

Cuộc phỏng vấn trên chương trình Panorama vào ngày 20.11.1995 thu hút gần 23 triệu khán giả Vương quốc Anh, là một khoảnh khắc lớn cho sự nghiệp của phóng viên trẻ Martin Bashir.

Vì sao cuộc phỏng vấn lại sốt dẻo và hút được lượng khán giả khủng đến thế? Là bởi, trước đây, chưa bao giờ có thành viên Hoàng gia Anh nào lại nói những lời thẳng thắn như vậy về cuộc sống trong "cung đình".

Trong cuộc phỏng vấn dài 60 phút, Công nương Diana nói về cuộc hôn nhân không hạnh phúc của bà với Thái tử Charles, các cuộc ngoại tình của họ và chứng cuồng ăn của mình...

Cuộc phỏng vấn đã gây ra tranh cãi lớn, nhất là câu nói của Công nương Diana: “Có ba người trong cuộc hôn nhân của chúng tôi”.

Ngay sau đó, Nữ hoàng Anh viết thư cho Thái tử Charles và Công nương Diana yêu cầu họ ly hôn, theo BBC. Năm 1996, Thái tử Charles và Công nương Diana ly hôn.

BBC cũng cho hay, Hoàng tử William và Harry - hai con trai của Công nương Diana - có những tổn thương do cuộc phỏng vấn gây ra.

"Một sai lầm lớn"

Hồi đó, người ta khá ngạc nhiên khi thấy Martin Bashir - một phóng viên tương đối ít kinh nghiệm, không có lai lịch hoặc liên hệ Hoàng gia, lại có được cuộc phỏng vấn.

Sau cuộc phỏng vấn trên, vào ngày 7.4.1996, tờ The Mail on Sunday đăng một bài báo đặt câu hỏi liệu rằng Martin Bashir có đưa những giấy tờ giả mạo cho Earl Spencer - em trai của Công nương Diana - hay không. Đáp lại, BBC đưa ra một tuyên bố nói rằng, các tài liệu “không bao giờ được kết nối theo bất kỳ cách nào với Panorama về Công nương Diana”.

Nhưng ngày càng có nhiều nghi ngờ dấy lên trên báo chí rằng, cuộc phỏng vấn có được là do lừa dối khiến Tony Hall - Giám đốc Tin tức (sau này thành Tổng Giám đốc của BBC giai đoạn 2013-2020) - phải mở một cuộc điều tra. Tuy nhiên, cuộc điều tra này không đầy đủ vì không phỏng vấn được Bá tước Earl Spencer - điều mà họ gọi là “một sai lầm lớn”.

Năm 2007, Chương trình Kênh 4 yêu cầu công khai tài liệu điều tra, song BBC từ chối. Năm 2020, nhà sản xuất Chương trình Kênh 4 lặp lại yêu cầu và BBC tiếp tục phủ nhận.

Vài năm sau cuộc phỏng vấn rúng động trên, Martin Bashir làm việc cho chương trình Tonight With Trevor McDonald của ITV và sau đó là các đài truyền hình của Mỹ. Martin Bashir trở lại Vương quốc Anh vào năm 2016. Ngày 26.9.2016, Tổng Giám đốc BBC Tony Hall bổ nhiệm Martin Bashir làm biên tập viên tôn giáo. Ngày 14.5 vừa qua, Martin Bashir (hiện 58 tuổi) xin từ nhiệm với lý do sức khỏe yếu.

Cáo buộc lại nổi lên vào mùa thu năm ngoái - dịp kỷ niệm 25 năm cuộc phỏng vấn. Bá tước Charles Spencer - em trai của Công nương Diana - liền có phản hồi về vấn đề này, đồng thời cho biết còn giữ các ghi chú lúc đó về các cuộc gặp với Bashir. Daily Mail đã điều tra và đăng tải vào tháng 11.2020. Bá tước Spencer nói rằng, Martin Bashir đã sử dụng các bản sao kê ngân hàng giả mạo để thuyết phục Công nương trả lời phỏng vấn.

BBC dẫn thông tin trên tờ Daily Mail cho hay, các tuyên bố sai về việc hai cận thần cấp cao đang được các dịch vụ an ninh trả tiền để cung cấp thông tin về chị gái ông (Công nương Diana). Bá tước Earl Spencer viết: “Nếu không vì tôi nhìn thấy những tài liệu này, tôi đã không giới thiệu Bashir với chị gái mình”.

“Sự thật rằng, Bashir nói dối, đáng lẽ phải được làm rõ với chúng tôi. Nhưng trong trí nhớ của tôi, điều đó chưa bao giờ xảy ra. Bây giờ, chúng ta có thể thấy, các bản kê khai ngân hàng giả mạo là đòn bẩy mở ra cánh cửa tiếp cận Công nương Diana” - Sir Richard Eyre, cựu Uỷ viên Hội đồng quản trị của BBC, nhấn mạnh.

Trước các cáo buộc lần này (vào năm 2020), BBC tiến hành một cuộc điều tra để khôi phục lòng tin của công chúng, giao cho Lord Dyson - một cựu thẩm phán toà án tối cao - dẫn đầu.

"Quả bom hẹn giờ về lòng tin công chúng đã phát nổ"

Cuộc điều tra độc lập của Lord Dyson cho thấy, nhà báo Martin Bashir đã lừa dối để đảm bảo có được cuộc phỏng vấn và sau đó nói dối các nhà quản lý của BBC. Cuộc điều tra đã có kết luận vào ngày 20.5.2021 rằng, Bashir là “không đáng tin cậy”, “quanh co” và “không trung thực”.

Lord Dyson cũng bút phê, cuộc điều tra của Tony Hall hồi đó là “thiếu sót” và “không hiệu quả một cách đáng tiếc”.

Không chỉ nói chuyện với hầu hết nhân chứng, nhóm điều tra còn xem các tài liệu nội bộ của BBC thì thấy, Bashir không chỉ liên tục nói dối mà còn thừa nhận đã vi phạm nghiêm trọng đạo đức báo chí và các quy tắc của BBC.

“Những gì ông Bashir đã làm không phải là một hành động bốc đồng được thực hiện trong lúc nóng vội. Nó đã được lên kế hoạch cẩn thận... Những gì ông ấy làm là gian dối và không trung thực” - Lord Dyson nói.

Câu chuyện bắt đầu với kế hoạch của Bashir để thuyết phục Bá tước Spencer rằng, ông ta có quyền truy cập vào các nguồn tin cấp cao và biết bên trong về một âm mưu rộng lớn chống lại Công nương Diana.

Theo đó, vào cuối tháng 8.1995, Martin Bashir yêu cầu Matt Wiessler - một nhà thiết kế tự do - làm các báo cáo ngân hàng giả. (Matt Wiessler không hề biết về kế hoạch của Martin Bashir). Những tài liệu này sau đó đã được đưa cho Bá tước Earl Spencer xem vào ngày 14.9.1995. Các bản sao kê ngân hàng giả cũng nhằm mục đích cho thấy các khoản thanh toán từ các cơ quan tình báo vào tài khoản của các thư ký riêng của Công nương Diana và Thái tử Charles. Lord Dyson nói rằng, có khả năng Martin Bashir tự tạo ra những tuyên bố này để giành được sự tin tưởng của Bá tước Earl Spencer và cuối cùng giành được quyền tiếp cận Công nương Diana.

Ngày 19.9.1995, Bá tước Earl Spencer giới thiệu Martin Bashir với Công nương Diana. Đây là lần đầu tiên trong một loạt các cuộc gặp giữa phóng viên Bashir với Công nương trước khi cuộc phỏng vấn được thực hiện vào ngày 5.11.1995.

Ngày 20.11.1995, cuộc phỏng vấn Toàn cảnh (Panorama) của Martin Bashir với Diana - Công nương xứ Wales - được phát sóng ở Anh, thu hút gần 23 triệu người xem.

Báo cáo điều tra của Lord Dyson cho thấy, một danh mục các thất bại về đạo đức, chuyên môn và biên tập tại BBC trong những năm 1990.

BBC cho biết, điều tra mới nhất này đã xác định “những thất bại rõ ràng”. Và cuộc thăm dò nội bộ của BBC vào năm 1996 bị “vô hiệu một cách đáng tiếc”. Tập đoàn BBC thừa nhận, đáng lẽ họ phải nỗ lực nhiều hơn để tìm ra tận cùng những gì đã xảy ra vào thời điểm đó.

Đây là “một quả bom hẹn giờ về lòng tin công chúng mà BBC đã tìm cách gỡ 25 năm trước nhưng vẫn để lại dấu vết. Quả bom đó đã phát nổ” - Phil Craig, người vừa sản xuất một bộ phim tài liệu về Công nương Diana, từng làm việc cho Panorama, nói.

Cả BBC và Martin Bashir đều đã lên tiếng xin lỗi về vụ việc. BBC đã viết thư cho Hoàng tử William và Harry. BBC cũng gửi lời xin lỗi tới Thái tử Charles và Bá tước Earl Spencer. Đồng thời, BBC trả lại tất cả giải thưởng mà cuộc phỏng vấn trên đã nhận được.

BBC đã đăng tải loạt bài công bố về sai sót trong nghiệp vụ này cũng như công khai xin lỗi. “Trong khi BBC không thể quay ngược đồng hồ lại một phần tư thế kỷ trước, chúng tôi xin đưa ra lời xin lỗi đầy đủ và vô điều kiện vào hôm nay” - BBC tuyên bố trong bài viết đăng tải hôm 21.5.2021.

Gia Minh

Media

Thời sự

Công đoàn

Thế giới

Xã hội

Pháp luật

Kinh doanh

Bất động sản

Văn hóa - Giải trí

Thể thao

Xe +

Sức khỏe

Bạn đọc

Xem giao diện mới

Khi BBC, sau 26 năm, đã phải xin lỗi vì sai sót trong nghiệp vụ

Sắp có quy trình ứng cứu, xử lý sự cố tấn công mạng cho các cơ quan báo chí

Báo chí cần phải phát huy vai trò “đi trước, mở đường”

Doanh thu của nhiều cơ quan báo chí sụt giảm mạnh trong năm 2020

Điều gì khiến lăng mộ Nefetari được mệnh danh là ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập

Tiền vệ Hùng Dũng: Tôi buồn vì không thể tặng quà thầy Park Hang-seo

Bắt tạm giam 2 nữ phó giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức

Bến xe lớn nhất nước đông nghẹt người về quê đón Tết

Tết Hà Nội với hương vị ô mai gừng thân quen

Sắp có quy trình ứng cứu, xử lý sự cố tấn công mạng cho các cơ quan báo chí

Báo chí cần phải phát huy vai trò “đi trước, mở đường”

Doanh thu của nhiều cơ quan báo chí sụt giảm mạnh trong năm 2020

Cơ Quan Của Tổng Liên Đoàn Lao Động Việt Nam

Liên Hệ:

Hỗ Trợ Quảng Cáo