Các nhà nghiên cứu từ Đại học Valencia đã phân tích hơn 20 nghiên cứu về năng lực đọc hiểu được công bố từ năm 2000 đến 2022. Những nghiên cứu này có sự tham gia của gần 470.000 người.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy, đọc hiểu sách giấy trong thời gian dài có thể nâng cao năng lực đọc hiểu từ 6-8 lần so với đọc hiểu qua các thiết bị điện tử.
"Mối liên hệ giữa tần suất đọc kỹ thuật số để giải trí và khả năng hiểu văn bản gần bằng 0" - Giáo sư Ladislao Salmerón, đồng tác giả bài nghiên cứu, cho hay.
Ông chỉ ra, điều này có khả năng là do "chất lượng ngôn ngữ của văn bản kỹ thuật số có xu hướng thấp hơn chất lượng ngôn ngữ truyền thống của văn bản in". Ví dụ, bài viết trên mạng xã hội thường mang tính đối thoại, không có các cấu trúc ngữ pháp, lý luận phức tạp.
Ông Salmerón lưu ý, “tư duy đọc" với văn bản kỹ thuật số cũng có xu hướng nông hơn so với sách giấy, trong đó đọc lướt để tìm dữ liệu (scanning) trở nên phổ biến hơn.
Điều này có thể có nghĩa là, người đọc “không hoàn toàn đắm chìm vào câu chuyện hoặc không nắm bắt được đầy đủ các mối quan hệ phức tạp trong một văn bản mang tính thông tin”.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Review of Educational Research cũng cho thấy, dù có tác động tiêu cực giữa việc đọc và hiểu văn bản kỹ thuật số ở học sinh tiểu học, nhưng lại có tác động tích cực với học sinh trung học và sinh viên đại học.
Ông Salmerón chỉ ra, điều này có thể là do trẻ nhỏ ít có khả năng thoát khỏi các yếu tố gây xao nhãng, như tin nhắn đến, trong khi đọc trên thiết bị kỹ thuật số. "Khả năng điều chỉnh nhận thức của chúng ta phát triển trong thời niên thiếu" và trẻ nhỏ "có thể không được trang bị đầy đủ để tự điều chỉnh hoạt động của mình trong quá trình đọc sách giải trí trên thiết bị kỹ thuật số".
Các tác giả cũng cho biết, trẻ nhỏ đọc sách kỹ thuật số thường xuyên có thể học được ít từ vựng mang tính học thuật hơn "trong giai đoạn quan trọng khi chúng chuyển từ học để đọc sang đọc để học”.
Nhấn mạnh các nhà nghiên cứu không chống lại việc đọc trên các thiết bị kỹ thuật số, bà Lidia Altamura - đồng tác giả bài nghiên cứu - cho hay: "Dựa trên những gì chúng tôi phát hiện, thói quen đọc sách kỹ thuật số không mang lại nhiều lợi ích như đọc sách giấy.
Đó là lý do khi khuyến khích hoạt động đọc sách, các trường học và lãnh đạo nhà trường nên nhấn mạnh việc đọc sách giấy hơn là đọc sách trên thiết bị điện tử, đặc biệt là đối với độc giả nhỏ tuổi".
