Hiện tượng thiên văn kỳ thú: Lịch ngắm mưa sao băng Orionid

Khánh Minh |

Mưa sao băng Orionid sẽ đạt cực đại vào sáng sớm ngày 21.10 với tốc độ khoảng 20 sao băng mỗi giờ.

Theo Space.com, năm nay, những người yêu thích hiện tượng thiên văn kỳ thú ở cả bán cầu Bắc và Nam có thể ngắm mưa sao băng Orionid nhìn thấy tốc độ lên tới 20 sao băng mỗi giờ, nhưng chỉ trong điều kiện tốt nhất cách xa ánh đèn thành phố.

Chuyên gia về sao băng của NASA, Bill Cooke, cho biết, mưa sao băng Orionid năm nay trùng với ngày rằm. Trăng tròn hoạt động suốt đêm, từ lúc mặt trời lặn đến lúc mặt trời mọc, sẽ ảnh hưởng đến việc ngắm mưa sao băng.

Các thiên thạch chạy ngang qua bầu trời là những thiên thạch nhanh nhất trong số các trận mưa sao băng, vì Trái đất va vào một luồng hạt gần như lao thẳng vào nhau. Các hạt đến từ sao chổi 1P/Halley, hay được gọi là sao chổi Halley.

Sao chổi nổi tiếng này xoay vòng quanh Trái đất cứ sau 75 đến 76 năm, và khi sao chổi băng giá quay quanh mặt trời, nó để lại dấu vết của các mảnh vụn sao chổi. Vào những thời điểm nhất định trong năm, quỹ đạo của Trái đất quanh mặt trời đi qua con đường các mảnh vụn sao chổi này.

Mưa sao băng Orionid được đặt tên theo hướng mà chúng xuất hiện, đó là gần chòm sao Lạp Hộ (Orion). Vào tháng 10, chòm sao thợ săn này có thể nhìn thấy rõ nhất vào khoảng 2 giờ sáng ngày 21.10 theo giờ miền Đông Mỹ. Nếu bỏ lỡ thời điểm cực đại này, vẫn có thể ngắm mưa sao băng Orionid đến cuối tháng 10.

Đôi khi mưa sao băng Orionid tạo ra những màn trình diễn ngoạn mục lên đến 80 sao băng mỗi giờ, nhưng trong những năm gần đây, nó chỉ khiêm tốn với 20 hoặc 30 sao băng có thể nhìn thấy được mỗi giờ.

Mưa sao băng Orionid có thể nhìn thấy từ mọi nơi trên Trái đất và có thể được nhìn thấy ở bất kỳ đâu trên bầu trời. Nếu bạn tìm thấy chòm sao Lạp Hộ, thì tia sáng (hoặc điểm gốc) của mưa sao băng sẽ ở gần ngôi sao sáng nhất về phía trái của chòm sao là ngôi sao Betelgeuse. Nhưng đừng nhìn thẳng vào điểm này, mà hãy nhìn ra xa Orion, "bởi vì các thiên thạch ở gần vùng rạng đông có những vệt ngắn và khó nhìn thấy hơn" - theo Bill Cooke.

Tìm chòm sao Orion để ngắm mưa sao băng Orionid tốt nhất. Ảnh: Space
Tìm chòm sao Orion để ngắm mưa sao băng Orionid tốt nhất. Ảnh: Space

Nếu có thể, hãy tránh xa ánh đèn thành phố. Đi ra ngoài vào khoảng 1h30 sáng và để mắt thích nghi sáng tối trong khoảng 20 phút. Ngả lưng và chỉ dùng mắt để ngắm bầu trời. Ống nhòm và kính thiên văn sẽ không cải thiện tầm nhìn, bởi vì chúng được thiết kế để nhìn thấy nhiều vật thể tĩnh hơn trên bầu trời.

Một số sao băng Orionid sẽ xuất hiện rất nhanh và sáng, vì chúng có thể lao đi với tốc độ lên tới 238.000km/h, chỉ chậm hơn 6km/h so với mưa sao băng Leonid - mưa sao băng có tốc độ nhanh nhất trong năm 2021.

Các nhà thiên văn đã ghi lại sao chổi Halley vào khoảng năm 240 trước Công nguyên, nhưng không ai nhận ra rằng cùng một sao chổi đã xuất hiện nhiều lần.

Năm 1705, giáo sư và nhà thiên văn học Edmund Halley tại Đại học Oxford đã xuất bản cuốn "Tóm tắt thiên văn học" (A Synopsis of the Astronomy of Comets), trong đó có bằng chứng đầu tiên cho thấy sao chổi đang quay trở lại.

Bằng cách nghiên cứu các ghi chép lịch sử về một sao chổi xuất hiện vào các năm 1456, 1531, 1607 và 1682, Halley đã tính toán rằng nó thực tế là cùng một sao chổi và dự đoán nó sẽ xuất hiện trở lại vào năm 1758. Trong khi Halley chết trước khi sao chổi trở lại, nó đã xuất hiện đúng lịch trình và được đặt theo tên của nhà thiên văn này.

Sao chổi Halley năm 1986. Ảnh: NASA
Sao chổi Halley năm 1986. Ảnh: NASA

Tuy nhiên, các báo cáo về Orionid đã không xuất hiện lần đầu tiên cho đến năm 1839 khi một người Mỹ ở Connecticut phát hiện ra mưa sao băng, Cooke nói.

Nhiều quan sát hơn về trận mưa sao băng đã được ghi lại trong cuộc Nội chiến từ năm 1861 đến năm 1865. Cooke nói với Space.com rằng, ông không chắc tại sao mưa sao băng lại được phát hiện muộn như vậy, cho rằng hồ sơ về sao chổi Halley đã tồn tại hàng thiên niên kỷ.

Điểm cận nhật tiếp theo (điểm gần nhất của sao chổi Halley với mặt trời) dự kiến ​​vào khoảng tháng 7 năm 2061.

Khánh Minh
TIN LIÊN QUAN

Ngắm mưa sao băng Perseid cực đại đẹp nhất năm

Thanh Hà |

Mưa sao băng Perseid 2021 đã mang tới những hình ảnh đẹp mắt cho người yêu thiên văn khắp thế giới khi đạt cực đại trong đêm 12.8.

Cách quan sát mưa sao băng Perseid đạt cực điểm vào ngày mai

Bảo Châu |

Mưa sao băng Perseid sẽ đạt cực đại vào ngày 12.8, hứa hẹn một màn trình diễn tuyệt đẹp.

Lịch quan sát hiện tượng thiên văn kỳ thú tháng 8

Khánh Minh |

Các hiện tượng thiên văn kỳ thú tháng 8 sẽ bao gồm những hành tinh sáng nhất trên bầu trời đêm.

Gỡ khó các quy định tạo nguồn cung cho nhà ở xã hội

B. Chương |

Kế hoạch triển khai 1 triệu nhà ở xã hội đang gặp khó khăn vì nhiều quy định không phù hợp với chủ trương xã hội hóa đầu tư để phát triển nhà ở xã hội, hoặc chưa đảm bảo tính khả thi, chưa phù hợp với tình hình thực tiễn.

NSƯT Chí Trung: “20 năm Táo Quân là quãng thời gian tươi đẹp của tôi”

Hiền Hương (thực hiện) |

NSƯT Chí Trung tiếp tục đảm nhận vai Táo Giao thông ở Táo Quân 2023. Anh chia sẻ với Lao Động hành trình 20 năm đã có ở Táo Quân và 6 tháng trải nghiệm cuộc sống về hưu sau khi nhận quyết định nghỉ chế độ từ tháng 6.2022.

Chứng khoán: Thị trường giữ trạng thái đi ngang trong ngắn hạn

Gia Miêu |

Xu hướng đi ngang ngắn hạn của thị trường chứng khoán dự báo sẽ tiếp tục được duy trì và chỉ số sẽ chuyển trạng thái vào sau kỳ nghỉ lễ.

Khán giả Việt Nam tiếc nuối chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo

Chi Trần |

Người hâm mộ Việt Nam tiếc nuối khi phải nói lời chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo sau hơn 5 năm gắn bó.

Chờ đợi cuộc tái cấu trúc trên thị trường bất động sản

ANH HUY |

Ở góc độ tích cực, bối cảnh trầm lắng, tắc thanh khoản của thị trường bất động sản (BĐS) trong nhiều tháng qua thúc đẩy cuộc tái cấu trúc trên thị trường mạnh mẽ hơn. Không chỉ doanh nghiệp cơ cấu lại sản phẩm, mà nhà đầu tư cũng dần tiệm cận với cách thức đầu tư lành mạnh và tầm nhìn dài hạn. 

Ngắm mưa sao băng Perseid cực đại đẹp nhất năm

Thanh Hà |

Mưa sao băng Perseid 2021 đã mang tới những hình ảnh đẹp mắt cho người yêu thiên văn khắp thế giới khi đạt cực đại trong đêm 12.8.

Cách quan sát mưa sao băng Perseid đạt cực điểm vào ngày mai

Bảo Châu |

Mưa sao băng Perseid sẽ đạt cực đại vào ngày 12.8, hứa hẹn một màn trình diễn tuyệt đẹp.

Lịch quan sát hiện tượng thiên văn kỳ thú tháng 8

Khánh Minh |

Các hiện tượng thiên văn kỳ thú tháng 8 sẽ bao gồm những hành tinh sáng nhất trên bầu trời đêm.