AFP cho hay, video do một nhân viên y tế khuyên mọi người hấp khẩu trang dùng một lần để tái sử dụng đã thu hút hàng trăm nghìn lượt xem trong nhiều bài chia sẻ bằng tiếng Trung Quốc trên mạng xã hội Facebook, Weibo và Youku từ tháng 1.2020.
Video đã được xem hơn 60.000 lần sau khi được một blogger Weibo có hơn 2 triệu người theo dõi chia sẻ ngày 29.1.2020. Trong video có tựa đề: "Tiệt trùng 10 phút bằng hơi nước ở nhiệt độ 100 độ C", một nam giới mặc đồ trong phòng thí nghiệm tự xưng là chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm Wu Meng nói rằng mọi người có thể tái sử dụng khẩu trang dùng một lần sau khi hấp khẩu trang ở nhiệt độ 100 độ C hơn 10 phút.
Người đàn ông này tuyên bố, khẩu trang có thể được tái sử dụng tới 5 lần miễn là nó không được đeo ở các địa điểm có nguy cơ cao như các bệnh viện.
Tại Hong Kong (Trung Quốc), video tương tự chỉ dẫn sai lệch về việc hấp khẩu trang để tái sử dụng đã thu hút gần 900.000 lượt xem trong một ngày sau khi nhà lập pháp Hong Kong Ann Chiang chia sẻ trên Facebook của bà hôm 30.1 cùng dòng trạng thái: "Khi thiếu nguồn cung khẩu trang, hấp ở nhiệt độ cao có thể khử trùng khẩu trang và cung cấp một phương án thay thế nhanh".
Trước những thông tin sai lệch này, các chuyên gia khuyến cáo không nên hấp khẩu trang dùng một lần vì có thể làm hỏng khẩu trang. Các chuyên gia cũng khuyến cáo không tái sử dụng bởi những vi khuẩn và virus có hại có thể tồn tại trên bề mặt khẩu trang.
Bác sĩ Wong Ka-hing - cố vấn của Trung tâm Bảo vệ Sức khỏe Hong Kong phải lên tiếng nói rằng, khẩu trang y tế chỉ nên sử dụng một lần, đài RTHK của Hong Kong đưa tin ngày 29.1.
Trả lời câu hỏi có thể sấy khẩu trang để tái sử dụng không của độc giả Straits Times, Phó giáo sư Hsu Li Yang - lãnh đạo chương trình về các bệnh truyền nhiễm trường Y tế công cộng Saw Swee Hock – Đại học quốc gia Singapore (NUS) cho hay, có những video lan truyền trên mạng xã hội về cách hấp khẩu trang nhưng đây không phải là phương pháp được khuyến khích. Sấy và hấp dường như sẽ phá hủy khẩu trang vốn được thiết kế để sử dụng 1 lần và giảm hiệu quả bảo vệ của khẩu trang, ông cho biết.
Ở phần quản lý sử dụng khẩu trang, WHO cảnh báo: "Không tái sử dụng khẩu trang dùng một lần", "bỏ khẩu trang sử dụng một lần sau mỗi lần sử dụng và vứt khẩu trang ngay sau khi tháo".
Tương tự, Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cũng nêu rõ trên website rằng, 2 loại khẩu trang thường được sử dụng nhất - khẩu trang vải không dệt và N95 - không nên tái sử dụng.
Các chuyên gia y tế cũng cảnh báo, việc tái sử dụng khẩu trang có thể vô tình dẫn tới tự truyền nhiễm. Bác sĩ Ho Pak-leung - nhà vi trùng học và giám đốc của Trung tâm Nhiễm trùng tại Đại học Hong Kong gọi video dạy cách hấp, sấy khẩu trang là "tin giả".
"Vấn đề mấu chốt không phải là liệu virus có thể bị tiêu diệt bằng cách hấp, khử trùng bằng tia cực tím, sấy... Một khi khẩu trang y tế đã được đeo, nó có thể nhiễm virus/vi khuẩn từ nước bọt, nước mũi và đờm của chính bạn và của những người khác. Giống như giấy ăn là món đồ sử dụng một lần. Nếu bạn hắt hơi vào giấy ăn, nó đã bị bẩn. Bạn sẽ không đề nghị mọi người sấy, phơi khô hoặc tái sử dụng giấy ăn lần thứ 2 hoặc lần thứ 3. Đây không phải cách thức hợp lý để giải quyết sự thiếu hụt khẩu trang y tế dùng một lần. Bất kỳ cách thức xử lý nào (để tái sử dụng) cũng có thể dẫn tới việc tự lây nhiễm virus/vi khuẩn trên bề mặt khẩu trang" - ông nói.
Theo các chuyên gia, việc sấy và hấp khẩu trang cũng có thể khiến khẩu trang bị hỏng và kém hiệu quả. Một người phát ngôn của WHO cho hay: "(Hấp) có khả năng ảnh hưởng tới hiệu quả của bộ lọc".
Nói thêm về vấn đề này, bác sĩ Ho nói rằng: Những nỗ lực khử trùng khẩu trang dùng một lần có thể làm giảm hiệu quả sử dụng của khẩu trang theo các tiêu chí, tiêu chuẩn dược các cơ quan quản lý của Mỹ và EU khuyến nghị - hiệu quả lọc vi khuẩn, hiệu quả lọc virus, chống thấm...
