Liên minh châu Âu (EU) đặt mục tiêu cấm nhập khẩu nhiên liệu của Nga vào năm 2027. Tuy nhiên, theo Rystad Energy, gần một nửa nguồn cung khí đốt qua đường ống của Nga tới châu Âu và Moldova vẫn đi qua Ukraina, đạt tổng cộng 13,7 tỉ mét khối vào năm 2023.
Thỏa thuận vận chuyển khí đốt kéo dài 5 năm giữa Nga và Ukraina sẽ hết hạn vào cuối năm 2024, dẫn đến lo ngại về dòng chảy của những lượng khí này trong tương lai.
Rystad Energy dự đoán rằng khí đốt Nga sẽ cần được chuyển đến châu Âu thông qua các con đường thay thế, và cần thêm 7,2 tỉ mét khối khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) mỗi năm để thay thế khí đốt quá cảnh Ukraina.
Cuộc khủng hoảng nguồn cung có thể xảy ra sớm hơn dự kiến ban đầu, như cảnh báo của công ty Áo OMV hồi tháng 5.
Slovakia, Áo và Moldova là các quốc gia châu Âu phụ thuộc nhiều nhất vào khí đốt, nhập khẩu lần lượt khoảng 3,2; 5,7 và 2 tỉ mét khối vào năm 2023.
Năm ngoái, khí đốt Nga đi qua Ukraina đến các nước EU thông qua các trạm ở Slovakia và Moldova. Moldova đang điều chỉnh nguồn cung và đã đồng ý với Ukraina về việc cung cấp khí đốt Nga liên tục cho đến cuối năm 2025. Năm 2023, Moldova nhập khẩu 74% khí đốt qua Ukraina.
Công ty năng lượng Eni của Italy và Hungary cũng nhập khẩu khí đốt Nga qua Ukraina, trong khi Slovenia và Croatia là những khách hàng nhỏ hơn mua khí đốt Nga qua Ukraina.
Việc ngăn chặn đường ống dẫn khí của Nga đi qua Ukraina sẽ tác động đáng kể đến các quốc gia phụ thuộc vào khối lượng này. Ví dụ, khi thỏa thuận vận chuyển khí đốt Nga - Ukraina hết hạn sau năm 2025, Moldova sẽ cần định tuyến lại 2 tỉ mét khối từng được cung cấp qua Ukraina.
Tập đoàn dầu khí Gazprom của Nga và các nhà nhập khẩu châu Âu quan tâm đến nguồn cung cấp liên tục qua Ukraina, trong khi các quan chức Ukraina phủ nhận mọi ý định gia hạn thỏa thuận với Nga.
Nếu không có Azerbaijan hoặc bên thứ ba khác trung chuyển khí đốt sau thỏa thuận hoán đổi với Nga, EU sẽ cần khoảng 7,2 tỉ mét khối khí đốt từ thị trường LNG. Các trạm LNG ở Ba Lan, Đức, Lithuania và Italy có thể chuyển khối lượng này đến các nước bị ảnh hưởng nặng nề nhất, chẳng hạn như Slovakia và Áo.
Nếu không có khí đốt của Nga, Slovakia sẽ cần khoảng 4 tỉ mét khối được vận chuyển từ Czech.
Áo - nước tiêu thụ khí đốt lớn nhất của Nga vào năm 2023 - sẽ cần phải nhập khẩu 2,5 tỉ mét khối từ Italy nếu tất cả dòng khí đốt của Nga qua Ukraina chấm dứt.
Italy có một số lựa chọn để thay thế các đường ống dẫn khí của Nga và phần lớn đã hết phụ thuộc vào việc quá cảnh qua Ukraina. Tuy nhiên, nước này sẽ phải cung cấp khoảng 3,75 tỉ mét khối cho Slovakia và Áo.
Hungary sẽ phải đối mặt với những thách thức lớn trong trường hợp ngừng hoàn toàn dòng khí đốt của Nga qua Ukraina. Khi đó, Hungary sẽ phải dựa vào lưu lượng khí đốt tăng lên qua đường ống dẫn khí TurkStream.
Các nước Trung và Đông Âu đang chuẩn bị cho khả năng dừng vận chuyển khí đốt qua Ukraina và đã hợp lực để tạo ra Hành lang khí đốt thẳng đứng theo Sáng kiến kết nối năng lượng Trung và Đông Nam Âu (CESEC) của EU.
