Hiện tượng La Nina năm nay xuất hiện trở lại, khiến mùa đông 2021-2022 lạnh hơn. Nhiệt độ thấp hơn bình thường từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ... dự kiến gây trầm trọng thêm cho cuộc khủng hoảng năng lượng ở Châu Á.
Mô hình La Nina, hình thành khi gió mậu dịch xích đạo mạnh lên để mang nước lạnh hơn, sâu hơn từ đáy biển lên, đã xuất hiện ở Thái Bình Dương. Điều đó thường gây ra nhiệt độ dưới mức bình thường ở Bắc bán cầu và khiến các cơ quan dự báo thời tiết khu vực đưa ra cảnh báo về một mùa đông lạnh giá.
Một số quốc gia và đặc biệt là Trung Quốc - quốc gia tiêu thụ năng lượng hàng đầu, đang phải vật lộn với giá nhiên liệu tăng cao, trong khi với một số quốc gia khác, đang đối mặt tình trạng thiếu điện hoặc hạn chế cung cấp cho ngành công nghiệp nặng. Giá than và khí đốt đã tăng cao và một mùa đông khắc nghiệt làm tăng thêm nhu cầu sưởi ấm, có khả năng sẽ thúc đẩy giá nhiên liệu tăng thêm.
Bloomberg dẫn lời Renny Vandewege, phó chủ tịch phụ trách dự báo thời tiết của nhà cung cấp dữ liệu DTN cho biết: “Chúng tôi dự báo nhiệt độ sẽ lạnh hơn bình thường vào mùa đông năm nay trên khắp Đông Bắc Á. Dữ liệu dự báo thời tiết là một thành phần quan trọng để dự đoán nhu cầu năng lượng".
Dưới đây là dự báo về thời tiết mùa đông của một số nước Châu Á
Việt Nam
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia Việt Nam nhận định năm nay mùa đông đến sớm hơn so với mọi năm. Từ ngày 28.10 đến nay, các tỉnh miền Bắc đã chịu ảnh hưởng của không khí lạnh.
Khối không khí lạnh này không xuống sâu phía nam như thường thấy trong giai đoạn cuối tháng 10 mà lại lệch đông, tạo ra đới gió đông nam mang hơi ẩm từ vịnh Bắc Bộ vào đất liền. Chính vì vậy, miền Bắc liên tục có mưa, mưa rào, mưa nhỏ đan xen.
Đến khoảng ngày 7 - 8.11 một đợt gió mùa đông bắc mạnh có khả năng sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam, gây mưa giông và làm cho các tỉnh Bắc Bộ cũng như các tỉnh bắc Trung Bộ xảy ra rét diện rộng với nhiệt độ trung bình ngày thấp dưới 20 độ C. Đợt rét sắp tới sẽ là đợt rét diện rộng và rét sâu nhất từ đầu năm tới giờ.
Trung Quốc
Đợt không khí lạnh sớm ở Trung Quốc khiến nhiệt độ giữa tháng 10 ở Bắc Kinh rơi xuống mức thấp nhất trong nửa thế kỷ qua. Tân Hoa Xã đưa tin, đợt không khí lạnh đã khiến nhiệt độ ở Bắc Kinh rơi xuống dưới 0 độ C vào sáng 17.10 vừa qua, lập mức thấp kỷ lục trong khoảng thời gian giữa tháng 10.
Nhiệt độ đã giảm trên hầu hết miền đông Trung Quốc và đã lạnh hơn bình thường ở một số khu vực phía bắc, theo Trung tâm Khí hậu Quốc gia của nước này. Các tỉnh bao gồm Hắc Long Giang, Thiểm Tây và Sơn Tây đã bắt đầu mùa sưởi ấm mùa đông sớm hơn những năm trước từ 4 đến 13 ngày. Các hệ thống do chính quyền địa phương kiểm soát - thường chạy bằng than hoặc khí đốt - được đốt lên để sưởi ấm nhà của cư dân ở nhiều khu vực.
Theo Zhi Xiefei, giáo sư khoa học khí quyển tại Đại học Khoa học Thông tin & Công nghệ Nam Kinh, các điều kiện thời tiết khắc nghiệt có thể xảy ra thường xuyên hơn do hiện tượng ấm lên toàn cầu. Zhi nói: “Các đợt lạnh có thể dẫn đến nhiệt độ giảm nhiều hơn, nhưng các hiện tượng ấm bất thường cũng có thể xuất hiện.
Trung tâm khí hậu dự báo rằng Trung Quốc sẽ bắt đầu chịu ảnh hưởng của hiện tượng La Nina trong tháng này.
Nhật Bản
Nhật Bản trong tháng 11 dự kiến sẽ có nền nhiệt độ thấp hơn mức trung bình. Cơ quan Khí tượng Nhật Bản trước đó đã dự báo 60% khả năng xuất hiện La Nina trong thời gian thu đông. Quốc gia này mặc dù không bị tác động lớn bởi cuộc khủng hoảng năng lượng nhưng vẫn cảnh giác sau đợt đóng băng sâu vào năm ngoái khiến giá điện bán buôn tăng đột biến.
Các công ty không có đủ nhiên liệu do nhu cầu tăng cao vào mùa đông năm ngoái, buộc họ phải mua các lô hàng khí đốt tự nhiên hóa lỏng giao ngay đắt đỏ. Bộ Thương mại đã họp với các công ty năng lượng, khí đốt và dầu mỏ lớn để chuẩn bị cho những tháng mùa đông và lượng dự trữ LNG do các nhà cung cấp điện lớn của Nhật Bản nắm giữ hiện cao hơn khoảng 24% so với mức trung bình 4 năm.
Hàn Quốc
Hàn Quốc sẽ trải qua thời tiết lạnh hơn trong nửa đầu mùa đông và cũng có khả năng chịu ảnh hưởng của La Nina, theo cơ quan khí tượng nước này. Hàn Quốc đã chứng kiến trận tuyết đầu tiên trong mùa sớm hơn 15 ngày so với năm ngoái trong bối cảnh tháng 10 lạnh giá bất thường.
Chính phủ Hàn Quốc đang thực hiện các bước để tăng cường cung cấp nhiên liệu và giảm thiểu tác động của giá cao hơn. Thứ trưởng Tài chính Lee Eog-weon cho biết thuế nhiên liệu và thuế nhập khẩu LNG sẽ tạm thời được hạ xuống.
Ấn Độ
Nhiệt độ ở Ấn Độ dự kiến sẽ giảm xuống thấp tới 3 độ C ở một số khu vực phía bắc vào tháng 1 và tháng 2 trước khi phục hồi. Không giống như ở các quốc gia khác, thời tiết mát mẻ hơn thường dẫn đến tiêu thụ năng lượng thấp hơn do nhu cầu về điều hòa không khí giảm dần.
Quan trọng nhất, quốc gia này đang dự đoán một thời kỳ khô hạn hơn sau khi kết thúc mùa gió mùa. Các khu vực khai thác than trọng điểm đã phải hứng chịu lũ lụt trong những tháng gần đây, dẫn đến hạn chế nguồn cung cấp nhiên liệu được sử dụng để sản xuất khoảng 70% điện năng của quốc gia.
Theo Todd Crawford, giám đốc khí tượng của Atmospheric G2, ngoài các sự kiện La Nina, còn có những yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến thời tiết mùa đông của khu vực. Biến đổi khí hậu đã dẫn đến việc thiếu băng ở biển Kara tại Bắc Cực, có thể góp phần tạo ra áp suất cao ở khu vực đó. Điều này dẫn đến tình trạng lạnh hơn ở hạ lưu trên khắp Đông Bắc Á, “giống như những gì đã xảy ra vào mùa đông năm ngoái” - ông nói.
Cũng có những dấu hiệu cho thấy xoáy cực - một luồng gió thổi vào cực lạnh - có thể yếu hơn bình thường vào đầu mùa đông, khiến không khí lạnh tràn về phía nam.
Ông Crawford nói: “Tổng hợp tất cả những điều đó lại với nhau, chúng tôi nghĩ rằng giai đoạn lạnh nhất trong mùa đông ở Đông Bắc Á là từ cuối tháng 11 đến giữa tháng 1. Rủi ro lớn nhất nằm trong khoảng thời gian đó".
