Dự báo thời tiết đáng chú ý về mùa đông năm 2021

Khánh Minh |

Không ai kiểm soát được thời tiết, nhưng các chuyên gia dự báo thời tiết đều có một số nhận định chung về nhiệt độ trong mùa đông năm 2021.

Các dự báo có chung một số đặc điểm: Sự xuất hiện của La Nina có thể mang lại thời tiết lạnh hơn cho miền Bắc nước Mỹ và khí hậu ôn hòa hơn ở phía Nam trong khi làm khô các khu vực khác trên thế giới. Đồng thời, xoáy cực có chứa không khí băng giá trên Bắc Cực xuất hiện yếu hơn năm ngoái.

Điều đó có nghĩa là có nhiều khả năng cái lạnh buốt giá sẽ thỉnh thoảng tràn ra khỏi Bắc Cực xuống các vùng ôn đới của Châu Á, Bắc Mỹ và Châu Âu, gây ra các đợt lạnh ngắt quãng trong suốt mùa đông.

Bloomberg dẫn lời Todd Crawford, giám đốc khí tượng của công ty dự báo thương mại Atmospheric G2 cho biết: “Chúng tôi dự báo mùa đông 2021 bắt đầu bằng thời tiết ấm áp bất thường, sau đó là thời kỳ lạnh giá vào tháng Giêng, lạnh vừa phải vào cuối mùa đông và đầu mùa xuân”.

Tất nhiên, đây chỉ là những dự báo và là những dự báo ban đầu. Có vô số các yếu tố và kiểu thời tiết có liên quan lẫn nhau sẽ quyết định số phận của mùa đông này, và các nhà khoa học thậm chí còn không đồng ý về yếu tố nào sẽ là chìa khóa. Dưới đây là một số hiện tượng chính mà các nhà khí tượng học đang theo dõi chặt chẽ để đưa ra dự đoán.

Hiện tượng La Nina có thể gây ảnh hưởng toàn cầu. Ảnh: Weather
Hiện tượng La Nina có thể gây ảnh hưởng toàn cầu. Ảnh: Weather

La Nina và Thái Bình Dương

Hiện tượng La Nina có nguy cơ quay lại trong năm thứ hai liên tiếp. La Nina là hiện tượng lớp nước biển bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và Đông Thái Bình Dương lạnh đi dị thường, gây ra phản ứng dây chuyền trong khí quyển, có thể làm thay đổi các hình thái bão trên khắp Bắc Mỹ và mang lại thời tiết lạnh hơn trên khắp Tây Bắc Thái Bình Dương và vùng trên Great Plains của Mỹ, đồng thời làm khô và ấm lên phần phía Nam của Mỹ.

Những hình thái này có thể ảnh hưởng thời tiết trên toàn thế giới, có khả năng khiến mùa đông ở Nhật Bản và Hàn Quốc lạnh giá hơn, mang lại hạn hán cho Brazil và Argentina, và làm khô các khu vực của Trung Quốc.

Hiện tượng này rất lớn, nó sẽ đóng một vai trò cơ bản trong nhiều dự báo theo mùa. Trung tâm Dự báo Khí hậu Mỹ cho biết có hơn 70% khả năng vùng nước mát ở xích đạo Thái Bình Dương sẽ kích hoạt hiện tượng này.

La Nina đã xảy ra tám lần kể từ năm 1950. Vấn đề đối với các nhà dự báo là chúng không phải lúc nào cũng tác động đến khí hậu theo cùng một cách. Mùa đông năm ngoái, La Nina đã mang đến một mùa đông tương đối ôn hòa cho Bắc bán cầu, nhưng mô hình năm nay có thể khác.

La Nina không phải là hiện tượng chấn động duy nhất ở đại dương lớn nhất thế giới thu hút sự chú ý. Trải dài về phía tây từ British Columbia qua Bắc Thái Bình Dương là một vũng nước ấm lớn bất thường đôi khi được gọi là "blob”. Jennifer Francis, nhà khoa học cấp cao của Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu Woodwell cho biết, “La Nina và blob đều mang đến thời tiết khô ráo cho các bang phía Tây Mỹ, đây là một tin khủng khiếp, bởi điều đó có nghĩa là sẽ có khả năng hạn hán và hỏa hoạn”.

Xoáy cực. Ảnh: Wiki
Xoáy cực tại Bắc Cực. Ảnh: Wiki

Sự gián đoạn của xoáy cực

Không được hưởng hơi ấm của Mặt trời trong nhiều tháng liên tục, Bắc Cực là bể chứa không khí lạnh nhất của Trái đất trong suốt mùa đông. Xoáy cực là vùng áp suất thấp liên tục, có quy mô lớn, quay trái chiều kim đồng hồ ở Bắc Cực. Nếu xoáy cực thoát ra khỏi vùng giới hạn của Bắc Cực, các khu vực Châu Á, Châu Âu và Bắc Mỹ sẽ bị chìm trong những đợt giá lạnh.

Các nhà khí tượng học cân nhắc khả năng xoáy cực suy yếu và để lạnh giá thoát ra gián đoạn, với hai dấu hiệu ban đầu của sự gián đoạn là sự tích tụ của băng biển và sự ấm lên đột ngột của tầng bình lưu. Crawford cho biết, sự ấm lên như vậy ở Bắc Cực trong tầng bình lưu xảy ra trong khoảng 55% đến 60% mùa đông. Nó có thể gây ra những tác động tai hại. Đó là sự ấm lên đột ngột của tầng bình lưu vào tháng Giêng năm ngoái, cuối cùng dẫn đến cái lạnh lịch sử giáng xuống miền Nam nước Mỹ một tháng sau đó, làm tê liệt lưới điện Texas và giết chết ít nhất 210 người.

Nếu cái lạnh không thoát ra khỏi Bắc Cực, câu hỏi lớn được đặt ra nó sẽ đi đâu, vì nó không thể làm lạnh tất cả các khu vực của Bắc bán cầu cùng một lúc. Yếu tố chính thường là dao động Bắc Đại Tây Dương, một dạng dịch chuyển của áp suất cao và áp thấp trên Greenland và đại dương, thường dẫn đến thời tiết lạnh - và đôi khi có bão - Đông Bắc Mỹ.

Mùa đông lạnh giá ở Siberia. Ảnh: AFP
Mùa đông lạnh giá ở Siberia. Ảnh: AP

Siberia và Urals

Đối với Judah Cohen, giám đốc dự báo theo mùa tại Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển và Môi trường, một bộ phận của công ty phân tích rủi ro Verisk, một chỉ số đáng để xem xét kỹ lưỡng là tuyết ở Siberia.

Trong khi không phải tất cả mọi người đều chấp nhận lý thuyết này, Cohen tin rằng nếu tuyết nhanh chóng tích tụ trên khắp Siberia vào tháng 10, nó có thể tạo ra các điều kiện mà cuối cùng sẽ gây ra sự gián đoạn trong xoáy cực. Các nhà khoa học sẽ biết thêm về các số liệu này vào cuối tháng 10.

Ông Cohen cũng đang theo dõi chặt chẽ sự hình thành của các vùng áp suất cao trong khu vực Scandinavian-Urals như một chỉ báo. Nếu một mô hình như vậy vẫn tiếp tục “đến tháng 11 và đặc biệt là tháng 12, thì sự gián đoạn đáng kể của xoáy cực vào mùa đông này là gần như không thể tránh khỏi” - ông nói.

Francis ở Woodwell cũng đang quan sát khu vực tương tự để tìm các dấu hiệu. Bà nói: “Một số mô hình đang ám chỉ xoáy cực suy yếu, thường làm mở 'cửa tủ lạnh' và cho phép không khí lạnh tràn xuống Bắc Mỹ và Âu-Á. Nếu điều đó xảy ra, mùa đông 2021 có thể đến sớm".

Khánh Minh
TIN LIÊN QUAN

Dự báo thời tiết 15.10: Bắc Bộ tiếp tục mưa dông gió lạnh, Trung Bộ mưa lớn

AN AN |

Dự báo thời tiết hôm nay 15.10, do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường khu vực Trung Bộ có khả năng xảy ra mưa to đến rất to từ đêm nay. Bắc Bộ  đêm và sáng có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to; sau có mưa rào và dông rải rác. Trời lạnh với nhiệt độ thấp nhất từ 19 - 21 độ C.

Tin bão mới nhất: Thiệt hại khi bão số 8 Kompasu đổ bộ Trung Quốc

Khánh Minh |

Theo tin bão mới nhất, bão số 8 Kompasu đã đổ bộ vào tỉnh đảo Hải Nam, miền Nam Trung Quốc và Hong Kong vào chiều 13.10.

Chuyên gia dự báo mùa đông 2021 diễn biến khó lường

Bảo Châu |

Theo dự báo từ IPCC, biến đổi khí hậu thúc đẩy mùa đông 2021 có các diễn biến khó lường.

Dự báo thời tiết đêm giao thừa Tết Nguyên đán Quý Mão 2023

AN AN - MINH HÀ |

Cơ quan khí tượng nhận định ít có khả năng xuất hiện thời tiết cực đoan trong đêm giao thừa Tết Nguyên đán 2023.

Vì sao Đại học quốc gia Hà Nội giới hạn thi đánh giá năng lực 2 lần?

Linh Chi - Dương Anh |

Từ năm 2023, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) sẽ giới hạn mỗi thí sinh chỉ được đăng ký thi đánh giá năng lực tối đa 2 lần. Điều này được GS.TS Tiến Thảo - Giám đốc Trung tâm khảo thí ĐHQGHN lý giải là do muốn tạo công bằng cho các thí sinh.

Khán giả Việt Nam tiếc nuối chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo

Chi Trần |

Người hâm mộ Việt Nam tiếc nuối khi phải nói lời chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo sau hơn 5 năm gắn bó.

Tranh luận trả lương tháng 13 và thưởng Tết nguyên đán

TUỆ NHI |

Dù đã 26 tháng Chạp nhưng nhiều người vẫn chưa được nhận lương tháng thứ 13 hay tiền thưởng Tết và đùa rằng với họ niềm vui xuân vẫn chưa về.

Độc đáo hoa mai đỏ giá mềm, hút khách chơi Tết Nguyên đán

Việt Anh - Linh Trang |

Dịp Tết Nguyên Đán năm nay, cây mai đỏ xuất hiện nhiều tại các chợ hoa Hà Nội. Với mức giá khá mềm, thế cây nhỏ độc lạ, mai đỏ trở thành lựa chọn của nhiều người chơi cây cảnh Tết.

Dự báo thời tiết 15.10: Bắc Bộ tiếp tục mưa dông gió lạnh, Trung Bộ mưa lớn

AN AN |

Dự báo thời tiết hôm nay 15.10, do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường khu vực Trung Bộ có khả năng xảy ra mưa to đến rất to từ đêm nay. Bắc Bộ  đêm và sáng có mưa, có nơi mưa vừa, mưa to; sau có mưa rào và dông rải rác. Trời lạnh với nhiệt độ thấp nhất từ 19 - 21 độ C.

Tin bão mới nhất: Thiệt hại khi bão số 8 Kompasu đổ bộ Trung Quốc

Khánh Minh |

Theo tin bão mới nhất, bão số 8 Kompasu đã đổ bộ vào tỉnh đảo Hải Nam, miền Nam Trung Quốc và Hong Kong vào chiều 13.10.

Chuyên gia dự báo mùa đông 2021 diễn biến khó lường

Bảo Châu |

Theo dự báo từ IPCC, biến đổi khí hậu thúc đẩy mùa đông 2021 có các diễn biến khó lường.