Các nhà dự báo bão tại Đại học Arizona, Mỹ vừa dự đoán mùa bão Đại Tây Dương sẽ cực kỳ dữ dội với ước tính có 11 bão cuồng phong, 5 trong số đó là bão lớn.
Wired chỉ ra, nhiều yếu tố dẫn tới ngày càng có nhiều cơn bão quái vật khổng lồ nguy hiểm.
Trong hơn một năm qua, nhiệt độ đại dương toàn cầu liên tục phá kỷ lục, khiến các nhà khoa học bàng hoàng. Hiện tại, các nhà theo dõi và dự báo bão còn lo lắng hơn vì đại dương nóng ấm là nguyên nhân gây ra những trận cuồng phong lớn nhất, tàn phá mạnh nhất.
Xubin Zeng - Giám đốc Trung tâm Động lực Khí hậu và Khí tượng Thủy văn tại Đại học Arizona - cho biết: “Một phần lý do là nhiệt độ bề mặt đại dương ở vùng nhiệt đới Đại Tây Dương rất nóng”.
Lý do khác cho dự báo mùa bão dữ dội năm nay là Thái Bình Dương đang chuyển từ El Nino - vốn ngăn cản sự hình thành các cơn bão Đại Tây Dương - sang La Nina - mô hình có khả năng thúc đẩy bão.
“Vì vậy, 2 yếu tố này kết hợp lại dẫn tới dự báo về mùa bão rất dữ dội năm nay" - ông nói.
Khi một cơn bão nhiệt đới phát triển, các nhà khoa học đo tốc độ gió duy trì để biết cơn bão mạnh lên như thế nào. Khi tốc độ gió trong bão tăng thêm từ 30 hải lý/giờ trở lên trong vòng 24 giờ, cơn bão được xếp vào nhóm tăng cấp nhanh. Ví dụ, bão Lee năm 2023 đã tăng tốc độ từ 70 hải lý/h lên 116 hải lý/h chỉ trong 12 tiếng.
Các nghiên cứu trước đây nhận thấy bão tăng cấp nhanh đang xảy ra nhiều hơn ở khu vực biển gần đất liền kể từ năm 1980.
Và mức độ bão tăng cấp nhanh sẽ ngày càng nghiêm trọng hơn, Wired lưu ý. Nghiên cứu từ một nhóm các nhà khoa học khác, được công bố trên tạp chí Earth’s Future, cho thấy trên khắp hành tinh, các cơn bão đang tăng cấp ngày càng nhanh hơn.
Theo đó, trên toàn cầu trong bốn thập kỷ qua, bão nhiệt đới đã tăng sức mạnh tới 3 hải lý/24 giờ. Nói cách khác: Trung bình một cơn bão hiện nay sẽ mạnh thêm 3 hải lý/h trong suốt một ngày.
Từ năm 1979 đến năm 2000, tốc độ tăng sức mạnh của bão trung bình là 0,37 hải lý/6 giờ sau đó tăng lên 1,15 hải lý/6 giờ trong giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2020.
Các tác giả cảnh báo, biến đổi khí hậu đang tạo điều kiện cho bão tăng cấp nhanh hơn trong tương lai. Điều này khiến các cơn bão trở nên nguy hiểm hơn bao giờ hết, vì bão có thể đột ngột mạnh lên khi ở gần bờ, trở thành cơn bão quái vật dữ dội hơn so với chuẩn bị ứng phó bão ban đầu.
Cũng thông tin về bão, Los Angeles Times chỉ ra, các nhà khoa học đang cân nhắc về việc bổ sung cấp 6 trên thang đo bão Saffir-Simpson để phù hợp với kỷ nguyên siêu bão.
Năm 1973, Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ đã giới thiệu thang đo Saffir-Simpson, hệ thống 5 cấp để phân loại bão theo cường độ gió. Bão cấp 1 có sức gió duy trì từ 120-150 km/h. Cao nhất là bão cấp 5, có sức gió từ 250 km/h trở lên.
Tuy nhiên, hiện tại, nhiều nhà khoa học cho rằng, với những cơn bão thảm khốc thường xuyên vượt ngưỡng 250 km/h, thang đo Saffir-Simpson không còn thể hiện đầy đủ mối đe dọa của những cơn bão lớn nhất.
Đầu năm nay, các nhà khoa học khí hậu đã xuất bản một bài báo so sánh hoạt động của các cơn bão trong lịch sử với phiên bản giả định có thang bão cấp 6 - những cơn bão có sức gió duy trì từ 300 km/h trở lên - trên thang do Saffir-Simpson.
Kết quả cho thấy, trong số 197 cơn bão được phân loại là cấp 5 từ năm 1980 đến năm 2021, có 5 cơn phù hợp với mô tả về cơn bão cấp 6 giả định: Bão Haiyan năm 2013, bão Patricia năm 2015, bão Meranti năm 2016, bão Goni năm 2020 và bão Surigae năm 2021.
