Đột phá trong cuộc khủng hoảng kéo dài 3 năm giữa Qatar với Saudi Arabia và 3 quốc gia Arab khác dự kiến đạt được khi thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc khủng hoảng được ký tại Saudi Arabia trong ngày 5.1.
Thông tin do một quan chức cấp cao của chính quyền Tổng thống Donald Trump công bố, theo Reuters.
Theo thỏa thuận mới nhất, Saudi Arabia sẽ mở lại không phận và biên giới trên bộ, trên biển với Qatar kể từ 4.1, Bộ trưởng Ngoại giao Kuwait Ahmad Nasser al-Sabah thông báo trên Kuwait TV trước hội nghị thượng đỉnh Arab vùng Vịnh ở Saudi Arabia ngày 5.1.
Hãng thông tấn nhà nước Saudi Arabia SPA dẫn lời Thái tử Mohammed bin Salman cho biết, cuộc họp hàng năm của các nhà lãnh đạo vùng Vịnh sẽ đoàn kết các tầng lớp ở vùng Vịnh “trước những thách thức mà khu vực phải đối mặt”.
Tiểu vương Qatar Emir Sheikh Tamim bin Hamad al-Thani sẽ tham dự sự kiện này, theo hoàng gia Saudi Arabia.
Quan chức Mỹ tiết lộ, thái tử Saudi Arabia và tiểu vương Qatar sẽ ký thỏa thuận.
Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất, Bahrain và Ai Cập đã áp đặt lệnh cấm vận ngoại giao, thương mại và đi lại với Qatar từ giữa năm 2017 với cáo buộc nước này hỗ trợ khủng bố. Qatar phủ nhận các cáo buộc.
Reuters lưu ý, trong khi Saudi Arabia nói rõ ý định dỡ bỏ lệnh phong tỏa, 3 quốc gia còn lại chưa có ý định có động thái tương tự ngay. Tuy nhiên, quan chức chính quyền Tổng thống Donald Trump nói rằng, "kỳ vọng của chúng tôi" là các nước này sẽ tham gia dỡ bỏ phong tỏa.
Cũng theo thỏa thuận mới nhất, Qatar sẽ ngừng các vụ kiện liên quan đến việc phong tỏa, quan chức Mỹ tiết lộ.
Tất cả các quốc gia liên quan đến thỏa thuận mới nhất đều là đồng minh của Mỹ. Qatar là nơi đặt căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ trong khu vực, Bahrain là nơi đóng quân của Hạm đội số 5 của Hải quân Mỹ, còn Saudi Arabia và UAE là nơi có các binh sĩ Mỹ. Cụ thể, Mỹ có khoảng 10.000 quân tại Qatar, nơi có căn cứ không quân Al Udeid, đồng thời có thêm hàng nghìn binh sĩ ở UAE, Kuwait, Bahrain và Saudi Arabia.
Đây là diễn biến mới nhất trong một loạt các thỏa thuận Trung Đông mà Washington theo đuổi. Các thỏa thuận khác liên quan đến Israel và các quốc gia Arab.
Nguồn tin từ chính quyền của Tổng thống Donald Trump của Reuters tiết lộ, Cố vấn cấp cao của Nhà Trắng Jared Kushner, con rể ông Donald Trump, đã giúp đàm phán thỏa thuận này.
Kushner, đặc phái viên Trung Đông Avi Berkowitz và Brian Hook - cố vấn đặc biệt của Bộ Ngoại giao Mỹ, đã đến thành phố al-Ula của Saudi Arabia để dự sự kiện.
Khi thỏa thuận đạt được, chuỗi các thành tựu ngoại giao của nhóm cố vấn Kushner sẽ được bổ sung thêm việc giải quyết thành công khủng hoảng vùng Vịnh, cùng với các thỏa thuận bình thường hóa giữa Israel và UAE Bahrain, Sudan và Maroc đạt được vào năm ngoái.
"Đó là một bước đột phá lớn. Lệnh phong tỏa sẽ được dỡ bỏ, cho phép đi lại và hàng hóa lưu chuyển giữa các quốc gia, dẫn đến sự ổn định hơn trong khu vực" - quan chức Mỹ nói.
