Ông Patrick Shanahan gửi thư cho ông Hulusi Akar vào tuần trước với nội dung là các quân nhân Thổ Nhĩ Kỳ đang huấn luyện trong chương trình F-35 sẽ phải rời khỏi Mỹ vào ngày 31.7 bởi Ankara kiên quyết mua các tổ hợp tên lửa S-400 của Nga.
"Bức thư này đi ngược lại với tinh thần của các mối quan hệ liên minh. Không chỉ gửi thư mà nội dung của lá thư cũng được công bố cho giới truyền thông. Đó là điều không thể chấp nhận được đối với những vấn đề nhà nước quan trọng..." - phát ngôn viên của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nói.
"Mọi người phải được chắc chắn rằng chúng tôi sẽ hồi đáp. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ sẽ trao đổi về vấn đề các thực tập sinh F-35 của chúng tôi trong cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Nhật Bản vào ngày 29.6" - ông Kalin chia sẻ thêm với báo giới.
Người phát ngôn cũng bày tỏ sự tin tưởng rằng Mỹ sẽ giao các máy bay F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ. "Nhưng việc trì hoãn việc giao hàng do nhiều lý do khác nhau sẽ gây thiệt hại cho cả hai quốc gia" - ông nhấn mạnh.
Cũng trong ngày 13.6, chia sẻ với báo giới trong cuộc họp báo với người đồng cấp Pháp, Bộ trưởng Ngoại giao Mevlut Cavusoglu nói rằng, "không ai" có thể ra tối hậu thư cho Thổ Nhĩ Kỳ về chính sách của nước này. Đây là lời đáp của Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ khi được yêu cầu bình luận về lá thư gần đây của quyền Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Patrick Shanahan dọa ngừng giao F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông Cavusoglu khẳng định, lá thư của ông chủ Lầu Năm Góc không khiến Thổ Nhĩ Kỳ hủy hợp đồng S-400. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ cũng nhắc lại đề xuất thành lập một nhóm làm việc, có sự tham gia của Nga, để giải quyết mối lo ngại của Mỹ về hệ thống phòng không của Nga.
Trước đó, ngày 12.6, Sputnik cho hay, Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar phát biểu hồi cuối tuần trước rằng, những lời đe dọa của Mỹ về việc loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình huấn luyện phi công F-35 là đi ngược lại với tinh thần của liên minh. "Ngôn từ trong thư của ông Shanahan đi ngược lại tinh thần liên minh chúng tôi. Chúng tôi đang chuẩn bị một phản ứng phù hợp" - NTV dẫn lời ông Akar.
Cuối tháng trước, quyền trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ về các vấn đề an ninh quốc tế Kathryn Wheelbarger chia sẻ, việc tiếp nhận S-400 của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ "phá hủy không chỉ với chương trình F-35" mà còn là "khả năng tương tác của Thổ Nhĩ Kỳ với NATO". Ông Wheelbarger cho rằng, khó có thể tin được rằng Nga không tranh thủ cơ hội để thu thập thông tin về các hệ thống vũ khí của Mỹ và NATO, trong đó có F-35.
Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã ký hợp đồng trị giá 2,5 tỷ USD về 4 tổ hợp tên lửa S-400 từ cuối năm 2017. Washington đã đưa ra một đề xuất thay thế, cung cấp cho Ankara một hợp đồng tên lửa Patriot PAC-3. Dù vậy, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng, đàm phán về đề xuất liên quan tới Patriot vẫn đang tiếp diễn nhưng nhấn mạnh Ankara không trao đổi S-400 để lấy hệ thống tên lửa do Mỹ sản xuất.
Lô tên lửa S-400 đầu tiên dự kiến sẽ tới lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 7. Như vậy, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ trở thành quốc gia thứ 4 sau Nga, Belarus và Trung Quốc sở hữu hệ thống phòng không tiên tiến do Nga sản xuất.
