Nhật-Trung: Chỉ thực chất nếu ổn định Hoa Đông
Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường trong cuộc gặp ngày 25.12 tại Thành Đô đã nhất trí cần mở ra một kỷ nguyên mới cho hai nước. Thủ tướng Abe nói với người đồng cấp Lý Khắc Cường rằng ông mong muốn cải thiện mối quan hệ theo hướng bền vững và thúc đẩy các cuộc đối thoại, trao đổi cấp cao - Kyodo dẫn thông tin từ Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết. Trong khi đó, Thủ tướng nước chủ nhà cho biết, đã duy trì động lực cải thiện mối quan hệ Trung-Nhật và hiện hai bên đang trở lại “đúng đường”.
Trước đó, hôm 23.12, Thủ tướng Abe Shinzo cũng có cuộc hội kiến Chủ tịch Tập Cận Bình tại Bắc Kinh. “Chúng tôi muốn xây dựng mối quan hệ phù hợp với kỷ nguyên mới cho Nhật Bản và Trung Quốc” - Japan Times dẫn lời Thủ tướng Abe phát biểu. Về phần mình, Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định: “Tôi sẵn sàng duy trì liên hệ chặt chẽ để nâng mối quan hệ Trung-Nhật lên một tầm cao mới”.
Cuộc gặp giữa ông Abe và Tập Cận Bình, lần đầu tiên kể từ cuộc gặp bên lề hội nghị thượng đỉnh G-20 ở Osaka vào tháng 6.2018, được thiết kế để đặt nền móng cho chuyến thăm cấp nhà nước của ông Tập Cận Bình đến Nhật Bản vào đầu năm tới.
Tuy nhiên, một trong những vấn đề mấu chốt trong quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất Châu Á là vấn đề an ninh vẫn chưa được giải quyết. Phát biểu trong cuộc gặp ngày 25.12 với Thủ tướng Lý Khắc Cường, ông Abe nhấn mạnh, “không có sự cải thiện thực sự nào trong quan hệ Nhật Bản-Trung Quốc nếu không có sự ổn định ở biển Hoa Đông”.
Nhật-Hàn: Ngăn quan hệ vượt tầm kiểm soát
Đối với Nhật Bản và Hàn Quốc, việc nối lại đối thoại cấp cao nhất chính là một bước tiến lớn. Trong cuộc hội đàm chính thức đầu tiên sau 15 tháng hôm 24.12, Thủ tướng Abe và Tổng thống Moon Jae-in gửi đi thông điệp: Hai bên sẽ ngăn mối quan hệ song phương vượt khỏi tầm kiểm soát. Cả hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh sự cần thiết phải cải thiện quan hệ sau giai đoạn căng thẳng tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ. Đây được xem là một bước tiến lớn, bởi đã có những dự đoán không mấy lạc quan rằng quan hệ Nhật-Hàn có thể rơi xuống mức thấp nhất do những bất đồng về bồi thường cho lao động thời chiến và thắt chặt kiểm soát xuất khẩu của Nhật Bản.
Tờ Japan Times dẫn lời một quan chức cao cấp của chính phủ Nhật Bản cho biết, trong “bầu không khí căng thẳng nhưng không thù địch”, khoảng 1/3 thời gian cuộc họp kéo dài 45 phút dành cho vấn đề bồi thường lao động cưỡng bức thời chiến. Tuy nhiên, ông Abe Shinzo và Moon Jae-in không xoá bỏ được những khác biệt về lập trường và không đưa ra được đề xuất mới nào để giải quyết tranh chấp về phán quyết của toà án Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho lao động Hàn Quốc thời chiến. Nhật Bản cho rằng vấn đề này đã được giải quyết theo hiệp ước 1965 và phán quyết của toà án là vi phạm luật quốc tế. “Hàn Quốc cần phải chịu trách nhiệm và có biện pháp để giải quyết. Tôi đã đề nghị Hàn Quốc có những bước đi để khôi phục quan hệ với Nhật Bản theo hướng lành mạnh” - Reuters dẫn lời ông Abe phát biểu trong cuộc họp báo.
Nhận định về việc này, bà Yasuyo Sakata, giáo sư an ninh Đông Á tại Đại học Nghiên cứu Quốc tế Kanda cho biết, ưu tiên hàng đầu là tháo gỡ từng nút thắt, bởi lao động thời chiến là một vấn đề có nguồn gốc sâu xa không dễ dàng giải quyết một sớm một chiều. “Những gì cần được thực hiện là ít nhất đừng để nó xấu đi và kiểm soát thiệt hại” - bà Sakata nói.
