Đổi thời ở Hàn Quốc

Từ trước tới nay, chưa có cuộc bầu cử tổng thống nào ở Hàn Quốc mà sự chênh lệch về tỉ lệ phiếu bầu giữa người thắng và người thua lại sít sao như cuộc bầu cử vừa rồi. Theo kết quả sau khi kiểm gần hết phiếu bầu, nguyên Viện trưởng Viện Kiểm sát Tối cao Yoon Suk-yeol, ứng cử viên tổng thống của Đảng Sức mạnh Quốc dân (PPP), giành về được 48,6%, cao hơn ứng cử viên Lee Jae-myung của Đảng Dân chủ của tổng thống sắp mãn nhiệm Moon Jae-in chỉ có 0,8% phiếu bầu. Với 77,1%, tỷ lệ cử tri tham gia bầu cử ở cuộc bầu cử tổng thống năm nay thấp hơn chỉ chút ít so với cách đây 5 năm.

Ở Hàn Quốc, nhiệm kỳ tổng thống là 5 năm và tổng thống đương nhiệm không được tái ứng cử luôn. Kết quả bầu cử như trên cho thấy có sự phân rẽ rất rõ rệt trong đánh giá chung của cử tri ở Hàn Quốc về 5 năm cầm quyền của ông Moon Jae-in và Đảng Dân chủ. Gần một nửa số cử tri vẫn muốn tổng thống mới kế thừa và tiếp nối quan điểm chính sách cầm quyền của tổng thống mãn nhiệm bởi ông Lee Jae-myung thuộc cùng phe cánh chính trị của ông Moon Jae-in. Nửa số cử tri khác - nhỉnh hơn chỉ rất ít - muốn có tổng thống hoàn toàn khác với quan điểm chính sách cầm quyền khác khi quyết định bỏ phiếu bầu cho ứng cử viên thuộc phe đối lập.

Ở xứ này, tổng thống nắm thực quyền nên cho dù quốc hội hiện vẫn do Đảng Dân chủ kiểm soát, việc đổi thời vẫn cứ diễn ra với thắng cử của ông Yoon Suk-yeol. Sự phân rẽ nói trên cũng chính là thách thức lớn nhất đối với vị tổng thống mới. Ông Yoon Suk-yeol mới chỉ tham gia hoạt động chính trị có một năm, nhưng thể hiện mức độ mẫn cảm chính trị đối nội rất cao khi xác định vấn đề phải được giải quyết trước hết là gây dựng sự đoàn kết thống nhất và hài hoà trong đất nước.

Hai nguyên do chính được đưa ra để lý giải vì sao ứng cử viên của phe cầm quyền bị thất bại. Thứ nhất là phe này bị tai tiếng nhiều, bê bối lắm về tham nhũng và lạm dụng quyền lực. Thứ hai là giá cả gia tăng mà chính phủ không quan tâm thoả đáng để đối phó. Tân quan đương nhiên có tân chính sách, nhưng sẽ có nhiều chính sách cầm quyền của người tiền nhiệm được tổng thống mới tiếp tục.

Người mới sẽ phải dành ưu tiên cầm quyền hàng đầu cho việc đẩy lùi dịch bệnh, khôi phục tăng trưởng kinh tế và thúc đẩy cuộc chiến chống tham nhũng. Nếu muốn khắc phục sự phân bè chia phái trong nội bộ chính trường và xã hội thì ông Yoon Suk-yeol phải nhanh chóng đạt được thành quả tích cực mới trong những việc nói trên.

Cứ theo những gì mà người này đã biểu lộ cho đến nay thì tổng thống mới và chính quyền mới ở Hàn Quốc sẽ có quan điểm thái độ cứng rắn hơn người tiền nhiệm và chính quyền tiền nhiệm đối với Triều Tiên, trong khi không khác biệt cơ bản đối với Mỹ và Nhật Bản cũng như đối với Trung Quốc. Ông Yoon Suk-yoel sẽ đòi hỏi Triều Tiên đáp ứng nhiều điều kiện hơn trước khi thúc đẩy tiến trình hoà bình, hoà giải và bình thường hoá quan hệ giữa hai miền và sẽ coi Triều Tiên là thách thức lớn nhất về an ninh đối với Hàn Quốc. Quan hệ của Hàn Quốc với Mỹ sẽ tiếp tục được tăng cường mạnh mẽ. Vị tổng thống mới này chưa cho biết sẽ xử lý như thế nào mối quan hệ phức tạp và trắc trở giữa Hàn Quốc với Nhật Bản và với Trung Quốc, cũng như sẽ cân bằng ra sao trong cuộc cạnh tranh chiến lược quyết liệt giữa Mỹ và Trung Quốc.

Ông Yoon Suk-yoel là người rất mới trên chính trường Hàn Quốc, trong khi những vấn đề đối nội cũng như đối ngoại đòi hỏi tổng thống mới giải quyết lại không hề mới. Người mới có lợi thế ở sự khởi đầu mới và cách tiếp cận cầm quyền mới, nhưng thành tựu cầm quyền lại luôn bị soi chiếu vào tiêu chí và thước đo là thành bại cầm quyền của người tiền nhiệm. Hàn Quốc bước vào thời kỳ mới nhưng thời kỳ này rồi đây như thế nào thì hiện chưa ai biết chắc.