Dấu ấn Việt Nam trong Năm Chủ tịch ASEAN 2020

Việt Nam dẫn dắt ASEAN vượt qua thách thức đại dịch

Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN trong bối cảnh một năm đặc biệt khi đại dịch COVID-19 hoành hành khắp thế giới, gây hậu quả nghiêm trọng tới các nền kinh tế, đặt ra những thách thức chưa từng có tiền lệ. ASEAN cũng không nằm ngoài vòng xoáy đại dịch, nhưng thông qua vai trò dẫn dắt và điều phối của Việt Nam, ASEAN đã thể hiện năng lực chủ động, linh hoạt thích ứng với các biến động của thời cuộc.

Ngay từ khi mới xảy ra dịch COVID-19, nhờ sự lãnh đạo của Việt Nam, ASEAN đã có thể nhanh chóng tổ chức thành công Hội nghị hẹp Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN về hợp tác quốc phòng trong ứng phó dịch bệnh vào tháng 2.2020, thành lập Nhóm công tác Hội đồng Điều phối ASEAN về những tình huống khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng vào tháng 3 để điều phối phản ứng tập thể và toàn diện của ASEAN đối với đại dịch COVID-19, Hội nghị cấp cao ASEAN đặc biệt và Hội nghị cấp cao ASEAN+3 đặc biệt về COVID-19 diễn ra dưới hình thức trực tuyến đã được triệu tập kịp thời vào giữa tháng 4.

Nhiều sáng kiến về hợp tác ứng phó với COVID-19 và phục hồi sau đại dịch được công bố và đưa vào triển khai. ASEAN đã thành lập Quỹ ASEAN ứng phó dịch bệnh COVID-19, hơn 12 triệu USD đã được cam kết cho Quỹ nhằm giúp nâng cao năng lực cho các quốc gia thành viên trong kiểm soát, phòng ngừa dịch bệnh; Kho dự phòng vật tư y tế; Thành lập Trung tâm khu vực ứng phó với các trường hợp y tế khẩn cấp và bệnh dịch mới nổi (AC-PHEED). ASEAN đã thông qua khung chiến lược ASEAN về ứng phó các tình huống y tế công cộng khẩn cấp, đặc biệt là Khung phục hồi tổng thể ASEAN và Kế hoạch triển khai, giúp ASEAN tập trung khắc phục hậu quả của dịch bệnh, thúc đẩy phục hồi bền vững.

Như tuyên bố của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Việt Nam đã đưa thành công con tàu ASEAN 2020 vượt qua vùng biển động, dông bão dữ dội của đại dịch COVID-19, bị chao đảo bởi tình hình thương mại, kinh tế suy giảm mạnh, cạnh tranh địa chiến lược quốc tế diễn ra gay gắt tại khu vực… qua đó Việt Nam trở thành một chỗ dựa vững chắc, tin cậy trong ASEAN.

Đỉnh cao thắng lợi của đường lối đối ngoại đa phương

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, thành công toàn diện, vang dội của Năm Chủ tịch ASEAN 2020 là một đỉnh cao thắng lợi của đường lối đối ngoại đa phương của Đảng, tiếp thêm sinh khí mới để Việt Nam tự tin và chủ động tiếp tục tiến trình hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả. Những sáng kiến, ưu tiên của Việt Nam đã trở thành tài sản chung của khu vực, phương thức tổ chức các hội nghị do Việt Nam khởi xướng đã trở thành gợi ý tốt cho các nước tham khảo, đồng thời hình ảnh Cộng đồng ASEAN và Việt Nam hòa bình, ổn định, phát triển được quảng bá rộng rãi, mãi mãi đọng lại trong tâm thức của bạn bè quốc tế.

Với tinh thần “Gắn kết và chủ động thích ứng”, ASEAN đã mạnh mẽ vượt qua, thực hiện thành công các mục tiêu ưu tiên hợp tác đề ra cho năm 2020, ngày càng trở nên đoàn kết, gắn kết, với khả năng tự cường và thích ứng cao hơn. Trong đó, công cuộc xây dựng Cộng đồng tiếp tục được đẩy mạnh và đạt nhiều tiến triển cụ thể, điển hình là việc ký kết thành công Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), hợp tác an sinh, xã hội tiếp tục được bảo đảm, quan hệ đối ngoại đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả hơn.

Dưới sự dẫn dắt của Việt Nam, vai trò, uy tín quốc tế của ASEAN ngày càng được coi trọng, nâng cao; là minh chứng sống động cho vai trò, tầm quan trọng của đoàn kết, hợp tác trước những cơ hội, thách thức, đặc biệt là sức sống, giá trị của hợp tác và cơ chế đa phương.

Nhìn lại thành công của năm ASEAN 2020, tầm vóc, bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam được thể hiện một cách toàn diện, rõ nét. Dấu ấn của Việt Nam ghi đậm nét trong quá trình phát triển hơn 50 năm của ASEAN. Việc chủ trì tổ chức suôn sẻ hàng loạt hội nghị quan trọng theo hình thức trực tuyến đã cho thấy kết quả thành công trong quá trình chuyển đổi số ở Việt Nam, là minh chứng cho năng lực và khả năng sẵn sàng của Việt Nam trong thời đại kỷ nguyên số. Sau 25 năm tham gia ASEAN, Việt Nam đã trở thành một trong những thành viên nòng cốt, dẫn dắt, xây dựng và xác định các luật chơi trong ASEAN và khu vực, trở thành một chỗ dựa vững chắc và tin cậy.

Từ thành công của năm ASEAN 2020 nhìn về tương lai

Tại Hội nghị tổng kết năm Việt Nam Chủ tịch ASEAN 2020, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ ra các bài học từ thành công của năm ASEAN 2020. Một là, tầm quan trọng của sự chỉ đạo tổng thể, thống nhất và theo dõi sát sao từ Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ cho các hoạt động đối ngoại quan trọng.

Hai là, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, các cơ quan, bộ ngành, doanh nghiệp và các thành phần xã hội liên quan để cùng đóng góp cho thành công chung của năm Chủ tịch ASEAN.

Ba là, phát huy bản sắc ngoại giao Việt Nam và “trường phái ngoại giao” Hồ Chí Minh, luôn kiên trì, kiên định mục tiêu, nguyên tắc, song hết sức linh hoạt về sách lược - “dĩ bất biến, ứng vạn biến”, luôn tìm cách biến “nguy” thành “cơ” thông qua cách tiếp cận chủ động, bản lĩnh và cách làm sáng tạo, cùng với sự chân thành, chính trực, luôn vì lợi ích và trách nhiệm chung.

Bốn là, tầm quan trọng của việc cần tích cực và sớm bắt tay chuẩn bị toàn diện, chu đáo cả về nội dung, lễ tân - hậu cần, an ninh, truyền thông… cho các hoạt động đối ngoại lớn. Năm là, tầm quan trọng của ngoại giao đa phương nói chung, cũng như vai trò của ASEAN nói riêng đối với đối ngoại của Việt Nam. Sáu là, sự kết hợp hài hoà, bổ sung và hỗ trợ lẫn nhau giữa đối nội và đối ngoại.