Theo dự kiến của Liên Hợp Quốc, dân số thế giới sẽ đạt 8 tỉ người vào thứ Ba, ngày 15.11.2022. Tuy vậy, Trung Quốc, đất nước tỉ dân hiện đang phải chứng kiến tỉ lệ sinh giảm mạnh, Reuters đưa tin.
Tang Huajun, nhà phát triển phần mềm Trung Quốc 39 tuổi, hiện đang sống với gia đình và một con. Nhiều người bạn đã kết hôn của anh cũng chỉ có một con và giống như anh, họ không có kế hoạch gì nữa. Những người trẻ tuổi thậm chí không quan tâm đến việc kết hôn chứ đừng nói đến việc sinh con, Tang cho biết.
Chi phí chăm sóc trẻ em cao dường như đã trở thành yếu tố cản trở việc có con ở Trung Quốc, khi nhiều gia đình không thể nhờ đến sự giúp đỡ của ông bà hoặc không đủ tiềm lực kinh tế.
"Một lý do khác là nhiều người trong chúng tôi kết hôn rất muộn và khó có thai", Tang nói. “Tôi nghĩ kết hôn muộn chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến việc sinh nở”.
Tỉ lệ trẻ em giảm
Trong nhiều thập kỷ, Trung Quốc đã đề phòng viễn cảnh dân số tăng nhanh và áp đặt chính sách một con nghiêm ngặt từ năm 1980 đến năm 2015 để kiểm soát dân số. Nhưng bây giờ, Liên Hợp Quốc dự kiến dân số Trung Quốc sẽ bắt đầu giảm từ năm tới, và Ấn Độ có thể sẽ thay thế nước này, trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới.
Tỉ lệ sinh 1,16 của Trung Quốc vào năm 2021 thấp hơn mức 2,1 tiêu chuẩn của một nước có dân số ổn định và thuộc nhóm thấp nhất trên thế giới, theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế OCED.
Các nhà nhân khẩu học cho biết ảnh hưởng của COVID-19 và các biện pháp nghiêm ngặt của Trung Quốc để đối phó đại dịch cũng có thể tác động sâu sắc đến mong muốn có con của nhiều người. Số ca sinh mới ở Trung Quốc sẽ giảm xuống mức thấp kỷ lục trong năm nay, xuống dưới 10 triệu so với 10,6 triệu của năm ngoái - thấp hơn 11,5% so với năm 2020.
Năm ngoái, Bắc Kinh đã bắt đầu cho phép các cặp vợ chồng sinh tối đa 3 con và chính phủ Trung Quốc cho biết họ đang nỗ lực để đạt được tỷ lệ sinh "phù hợp".
Kế hoạch của chính phủ
Việc dân số ngày càng giảm đặt ra một loạt vấn đề hoàn toàn mới cho Trung Quốc.
"Chúng tôi dự đoán dân số già sẽ tăng rất nhanh. Đây là một tình huống rất quan trọng mà Trung Quốc phải đối mặt, khác với 20 năm trước" - Shen Jianfa, giáo sư tại Đại học Trung Quốc Hong Kong, cho biết.
Tỉ lệ dân số trên 65 tuổi ở Trung Quốc hiện là khoảng 13%, nhưng được dự báo sẽ tăng mạnh. Lực lượng lao động nước này đang giảm dần và phải đối mặt với gánh nặng ngày càng tăng trong việc chăm sóc số lượng người người già.
“Tỉ lệ này sẽ rất cao trong một số năm. Đó là lý do tại sao đất nước phải chuẩn bị cho sự già hóa sắp tới” - ông Shen cho biết thêm.
Được cảnh báo trước viễn cảnh xã hội già hóa, Trung Quốc đã cố gắng khuyến khích các cặp vợ chồng sinh thêm con bằng cách giảm thuế và trao tiền mặt, cũng như hưởng chế độ thai sản, bảo hiểm y tế và trợ cấp nhà ở hào phóng hơn. Nhưng các nhà nhân khẩu học nói rằng các biện pháp này là không đủ. Họ viện dẫn chi phí giáo dục cao, lương thấp và thời gian làm việc nổi tiếng kéo dài, ảnh hưởng của các quy định phòng chống COVID-19 và tình trạng suy thoái của nền kinh tế.
Stuart Gietel Basten, giáo sư tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hong Kong cho biết, một yếu tố chính là triển vọng việc làm cho những người trẻ tuổi.
