Các bệnh viện nói với Reuters trong những tuần gần đây rằng họ đưa ra quyết định trên vì lý do đạo đức. Động thái này diễn ra sau khi giới chức Mỹ điều tra một số công ty “môi giới bộ phận cơ thể” - những công ty có được thi thể thường thông qua hiến tặng, sau đó mổ xẻ và bán các bộ phận để kiếm lợi nhuận.
Hồi đầu năm, Reuters đưa tin một công ty như vậy bị FBI điều tra là MedCure, có trụ sở tại Oregon - Portland, đã sử dụng một cơ sở ở Hà Lan để phân phối hàng nghìn kilogam bộ phận cơ thể người trên khắp Châu Âu từ năm 2012. Giới chức Mỹ nghi ngờ MedCure bán bộ phận cơ thể bị nhiễm bệnh cho khách hàng Mỹ và nước ngoài.
Bệnh viện lớn nhất Hà Lan - Trung tâm Y tế Học thuật Amsterdam (AMC) cho biết đã mua từ 300-500 đầu người từ các nhà môi giới Mỹ, trong đó có MedCure, để bù đắp sự thiếu hụt. Các bộ phận cơ thể, được sử dụng cho các khoá đào tạo và nghiên cứu, được mua từ đầu những năm 2008 đến tận ngày 21.11 năm nay - bệnh viện AMC cho biết.
Trong khi đó, Trung tâm y tế Erasmus ở Rotterdam nói rằng họ mua đầu gối và vai của một nhà cung cấp Mỹ, nhưng từ chối cung cấp chi tiết. Bệnh viện này cũng cho biết, họ sử dụng các bộ phận mua được cho các khoá nghiên cứu và đào tạo chứ không phải để kiếm lợi nhuận.
Bộ Y tế Hà Lan từ chối bình luận về quyết định của 2 bệnh viện, nói rằng không có cơ quan quản lý cụ thể nào giám sát việc sử dụng các mẫu vật đó.
Theo hồ sơ mà Reuters có được, từ năm 2012 đến 2016, MedCure đã vận chuyển các bộ phận cơ thể có giá trị tổng cộng hơn 500.000 USD từ Mỹ đến Hà Lan. MedCure cho biết đã giúp kết nối các nhà tài trợ và các trung tâm y tế, nghiên cứu và các tổ chức khoa học.
Luật pháp Hà Lan có quy định về việc sử dụng các bộ phận hiến tặng, vận chuyển thi thể và hoả táng, nhưng không có quy định liên quan đến các bộ phận cơ thể được sử dụng để nghiên cứu hay giảng dạy - Bộ trưởng Y tế Hà Lan Bruno Bruins phát biểu trước Quốc hội hồi tháng 4.
Bộ Y tế Hà Lan cho hay, không cần phải điều chỉnh việc mua bán các bộ phận cơ thể người vì các bệnh viện có biện pháp phòng ngừa.
Ở Hà Lan và phần lớn Châu Âu, những người muốn dành bộ phận cơ thể mình sau khi qua đời để nghiên cứu thường hiến tặng từ thiện, chứ không liên quan đến tiền nong. Trong khi đó ở Mỹ, những nhà môi giới thường đề nghị hoả táng miễn phí cho các gia đình để đổi lấy việc hiến tặng - một khoản tiết kiệm có thể lên đến 1.000 USD.
Freek Dikkers, giáo sư tai mũi họng tại bệnh viện AMC, nơi mua đầu người để nghiên cứu, nói rằng bệnh viện đã chấm dứt việc mua bộ phận cơ thể sau khi biết rằng công ty môi giới đã kiếm được hàng triệu đôla từ việc mua bán này. Dikkers nói rằng điều đó là không thể chấp nhận được.
Theo điều tra mà Reuters có được, một chiếc đầu người đông lạnh chuyển từ Science Care - một trong những công ty môi giới lớn nhất ở Mỹ và hiện cung cấp bộ phận cơ thể cho AMC - đến hải quan sân bay Hà Lan là của một người 53 tuổi chết hồi tháng 4.2017 sau khi điều trị ung thư não. Mặc dù giá khai báo đầu người trên biểu mẫu hải quan là 25 USD, song trên thị trường Mỹ có giá 500 USD.
