Rủi ro có tính toán
Adar Poonawalla, 39 tuổi, giám đốc điều hành của Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII) - nhà sản xuất vaccine lớn nhất thế giới - đã bơm hàng trăm triệu USD vào cơ sở sản xuất của mình và cam kết sản xuất hàng triệu liều vaccine COVID-19 lúc chưa được phê duyệt ở Ấn Độ vào năm ngoái. Vào thời điểm ấy, vaccine do Đại học Oxford và AstraZeneca phát triển vẫn đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng. Không ai chắc chắn một loại vaccine sẽ mất bao lâu để phát triển, chưa nói đến việc liệu nó có hiệu quả hay không.
Poonawalla nói với CNN: “Đó là một rủi ro có tính toán. Thành thật mà nói, tôi không thấy sự lựa chọn vào thời điểm đó. Tôi chỉ cảm thấy mình hối hận vì đã không cam kết bằng cách này hay cách khác".
Để thực hiện kế hoạch của mình, Poonawalla trước tiên phải huy động được gần 1 tỉ USD. Và mạng sống của hàng trăm triệu người dễ bị tổn thương nhất trên hành tinh đang bị đe dọa, vì SII đã cam kết cung cấp cho các nước nghèo hơn. Nếu canh bạc thành công, Poonawalla sẽ cứu được vô số mạng sống và được ca ngợi như một anh hùng trong thời kỳ hỗn loạn lịch sử. Gia đình giàu có của ông cũng sẽ trở nên giàu có hơn nữa bằng cách thu lợi từ một hợp đồng đáng kể.
Khi cả thế giới trao tiền - và sự tin tưởng - cho Poonawalla, mọi thứ dường như diễn ra theo đúng kế hoạch. Vaccine AstraZeneca nhận được sự chấp thuận từ các cơ quan quản lý của Vương quốc Anh vào tháng 12.2020 và Poonawalla đã trở thành một cái tên nổi tiếng ở Ấn Độ.
Nhưng ngay sau đó, người ta thấy rõ Poonawalla đã tính toán sai những thách thức của việc phân phối hàng triệu liều vaccine trong đại dịch trăm năm mới có một lần.
Đầu năm nay, làn sóng COVID-19 ập đến Ấn Độ, khiến Poonawalla không thể đảm bảo cam kết cung cấp vaccine cho các quốc gia khác - hậu quả của việc này đã làm giảm uy tín của ông và làm sáng tỏ mối nguy hiểm của việc phụ thuộc quá nhiều vào một nhà sản xuất.
Từ người chăn ngựa đến nhà sản xuất vaccine
Dễ hiểu vì sao một số tên tuổi lớn nhất trong lĩnh vực y tế công cộng lại chọn dựa vào Poonawalla. Rất ít nhà sản xuất có thể đạt tới quy mô mà SII có thể sản xuất vaccine. SII được cha của ông là Cyrus Poonawalla thành lập cách đây 55 năm, sản xuất 1,5 tỉ liều vaccine mỗi năm cho bệnh sởi, rubella, uốn ván và nhiều bệnh khác. Vaccine được phân phối chủ yếu cho các quốc gia có thu nhập thấp trên toàn thế giới, bao gồm cả Ấn Độ. Poonawalla ước tính rằng hơn 50% trẻ sơ sinh trên thế giới phụ thuộc vàovaccine được sản xuất tại SII.
Gia đình Poonawalla trở thành một trong những nhà sản xuất vaccine ưu việt trên thế giới từ những người nuôi ngựa. Họ đã lai tạo và nuôi ngựa thuần chủng từ những năm 1940, sau đó đa dạng hóa sang lĩnh vực dược phẩm, tài chính và bất động sản trong nửa thế kỷ qua.
Cyrus Poonawalla hiện là người giàu thứ 7 Ấn Độ với tài sản trị giá hơn 16 tỉ USD, theo Chỉ số Tỉ phú Bloomberg. Con trai ông, Adar, đảm nhận vị trí giám đốc điều hành vào năm 2011 và tập trung vào việc mở rộng ra thị trường quốc tế.
Để chuẩn bị cho việc sản xuất vaccine AstraZeneca, Poonawalla cho biết ông đã chi 800 triệu USD để mua hóa chất, lọ thủy tinh và các nguyên liệu thô khác, cũng như tăng cường năng lực sản xuất tại nhà máy của mình ở thành phố Pune, miền Tây Ấn Độ.
Trong số này hơn 250 triệu USD đến từ quỹ riêng của công ty, 300 triệu USD khác đến từ Quỹ Bill & Melinda Gates, mà SII đã hợp tác để cung cấp vaccine giảm giá hoặc miễn phí cho các nước có thu nhập thấp. Phần còn lại do các quốc gia khác thanh toán khi SII bắt đầu nhận đơn đặt hàng vaccine. Tổng cộng, SII đã đồng ý sản xuất tới 200 triệu liều vaccine cho 92 quốc gia, như một phần của thỏa thuận với Quỹ Gates và liên minh vaccine GAVI.
Tuy nhiên, tất cả điều đó đã xảy ra trước khi các cơ quan quản lý chấp thuận vaccine AstraZeneca. Nếu các thử nghiệm đối với vaccine này không thành công, SII sẽ "chỉ sản xuất hàng loạt và sau đó sẽ vứt bỏ chúng" - Poonawalla nói.
Poonawalla, một sinh viên tốt nghiệp ngành nghiên cứu kinh doanh tại Đại học Westminster ở London, cho biết SII có thể đưa ra quyết định đó nhanh chóng hơn nhiều công ty khác, vì đây là một doanh nghiệp do gia đình điều hành.
"Sự linh hoạt trong việc có thể quyết định ngay lập tức thực sự là yếu tố thay đổi cuộc chơi, giúp chúng tôi có thể làm được điều này" - Poonawalla, người có văn phòng tại Ấn Độ là một chiếc Airbus A320 được tân trang lại, cho hay.
Sau khi các cơ quan quản lý của Anh phê duyệt vaccine AstraZeneca, Poonawalla bắt đầu cung cấp vaccine cho người dân Ấn Độ và các quốc gia khác. Đến tháng 5, GAVI đã nhận được khoảng 30 triệu liều vaccine từ SII.
