Đầu tư vàng tăng đột biến ở phương Tây
Lượng tiền chuyển vào các quỹ hoán đổi danh mục (quỹ ETF) trong năm nay, hầu hết ở Bắc Mỹ và Châu Âu đã vượt xa kỷ lục hàng năm được thiết lập vào năm 2009, theo dữ liệu của Bloomberg. Trong khi đó, nhu cầu ở Trung Quốc và Ấn Độ - 2 nước mua vàng và trang sức lớn nhất thế giới - đã sụt giảm nghiêm trọng do dịch COVID-19 đình trệ hoạt động xuất nhập khẩu. Doanh số được ghi nhận tăng khá chậm một phần do giá vàng cao.
Sự thay đổi nhấn mạnh "chiến lược đẩy-kéo" vàng trên toàn cầu giữa các nhà đầu tư phương Tây - những người đang đi tìm một thiên đường an toàn - với các trung tâm truyền thống có nhu cầu lớn về vàng ở Châu Á. Việc này cũng làm dấy lên những câu hỏi quan trọng về tình hình thị trường trong năm nay, khi giá vàng có nguy cơ bị cắt hỗ trợ nếu dòng vốn ETF chậm lại, hoặc có thể tăng lên nhiều hơn nữa một khi nhu cầu mua từ Trung Quốc và Ấn Độ trở lại.
Ông Darwei Kung, người đứng đầu bộ phận hàng hoá và danh mục đầu tư tại DWS Investment Management Americas Inc, nói: "Chúng tôi cho rằng các nhà đầu tư tại Mỹ và Châu Âu vẫn sẽ tiếp tục đầu tư vàng bất kể nhu cầu từ Châu Á có chuyển biến ra sao. Nếu nhu cầu mua vàng đồng thời tăng mạnh trong thị trường Trung Quốc, Ấn Độ và ETF, giá vàng có thể vẫn sẽ còn tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới.
Nhu cầu đầu tư do tâm lý lo ngại ở các nước phát triển đã đóng góp khoảng 18% vào việc giá vàng tăng trong năm nay, trong khi việc đầu tư yếu hơn từ các thị trường đang phát triển chiếm khoảng 8% - báo cáo tháng 6 của tập đoàn Goldman Sachs Group Inc cho biết. Sự phục hồi kinh tế và đồng USD yếu có thể đồng nghĩa với việc nhu cầu giao dịch vàng ở các thị trường mới nổi trong nửa cuối năm nay sẽ tăng - tờ Livemint nhận định.
Tuy nhiên, giá vàng tăng cao có thể dẫn đến tình trạng "hủy hoại cầu" tại các thị trường phương Đông và làm giá thậm chí phụ thuộc còn nhiều hơn vào vào các nhà đầu tư ở phương Tây - nhà phân tích Carsten Fritsch của Commerzbank AG cho biết.
Giá vàng giao ngay đã tăng 17% trong năm 2020, kết thúc quý 2 với đợt tăng lớn nhất trong vòng hơn 4 năm. Ngày 30.6, lần đầu tiên giá vàng tại sàn giao dịch vàng New York (Comex) đạt mức 1.800 một ounce, mức giá cao nhất kể từ năm 2011.
Giá vàng tăng cao gây ảnh hưởng tệ hại với người tiêu dùng tại Châu Á, ngay cả khi các nền kinh tế bắt đầu mở cửa trở lại. Thị trường vàng Ấn Độ và Trung Quốc - từng là những ông lớn về giao dịch vàng bạc và có nhu cầu cao về trang sức - giờ đang chật vật với các biện pháp phong toả, mất việc làm, và tăng trưởng kinh tế thấp. Tất cả những điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động chi tiêu của người tiêu dùng.
Công ty tư vấn kim loại quý Metal Focus Ltd. dự báo mức giảm 23% trong tiêu thụ vàng trang sức tại thị trường Trung Quốc trong năm 2020, trong khi nhu cầu tại Ấn Độ dự báo sẽ sụt giảm 30%.
Zhang Yongtao, giám đốc điều hành Hiệp hội vàng Trung Quốc cho biết, doanh số vàng của Trung Quốc có thể thấp hơn 30% so với năm 2019. Tuy nhiên, con số này vẫn khá hơn so với dự báo trước đó về mức giảm 50% khi COVID-19 bùng phát ở đỉnh dịch.
Nidhi Saxena, 31 tuổi, kỹ sư phần mềm tại một công ty công nghệ có trụ sở tại Gurugram, Ấn Độ, đã lên kế hoạch mua một chiếc vòng đeo tay bằng vàng vào tháng 3, nhưng đã thay đổi ý định khi giá vàng tăng vọt và các đồng nghiệp của cô bị buộc thôi việc.
"Làm sao tôi có thể nghĩ đến chuyện mua vàng khi tôi còn chưa biết rõ vị trí của mình ở công ty về sau sẽ ra sao" - cô nói.
Ngược lại, nhu cầu từ các quỹ ETF đã tăng lên do lo ngại về triển vọng kinh tế, tỷ giá thực âm và tranh chấp tiền tệ sau khi các biện pháp kích cầu được thực thi, đẩy các nhà đầu tư đang tìm kiếm nơi an toàn vào hoạt động đầu tư vàng.
Tổng số vàng nắm giữ trong các quỹ ETF đã tăng hơn 600 tấn trong năm nay, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, và dòng vốn ETF đã vượt qua giao dịch mua bán lẻ tại Trung Quốc và Ấn Độ, lần đầu tiên kể từ năm 2009. Trong khi dữ liệu người tiêu dùng chưa được công bố, dòng vốn ETF đã tăng trong ba tháng, tính đến tháng 6.
Dòng chảy kịch tích từ Đông sang Tây
"Nhu cầu vàng trong năm 2020 gần như chỉ do nhu cầu đầu tư" - Steve Dunn, người đứng đầu quỹ ETF tại Aberdeen Standard Investments cho biết. "Dòng tiền đang tăng với tốc độ chưa từng thấy".
Tuy nhiên, các quỹ ETF chỉ đại diện một phần trong dòng chảy kịch tính của vàng trong năm nay từ Đông sang Tây - một dòng chảy ngược so với những thời kỳ bình thường. Hơn 700 tấn mét vàng (metric ton) đã đổ về New York trong năm nay, hơn cả lượng vàng kỷ lục được ghi nhận vào năm 1993.
Việc nhập khẩu vàng ồ ạt vào Mỹ một phần là do sự tranh giành giữa các thương nhân New York sau khi lệnh phong toả được ban bố. Lượng giao dịch ở sàn giao dịch vàng New York (Comex) cũng vì thế đã tăng lên mức kỷ lục.
Đây không phải là lần đầu tiên nhu cầu đầu tư vàng tăng vọt giữa thời điểm bất ổn kinh tế toàn cầu khiến giá vàng phi mã. Tuy nhiên vẫn chưa rõ những hậu quả tiếp theo của dịch COVID-19 đối với thị trường. Trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, sức mua của người tiêu dùng tại Trung Quốc và Ấn Độ đã tăng trở lại từ mức thấp trong vòng một năm, nhưng phải đến năm 2013 cùng với sự sụt giảm giá rõ rệt, mới dẫn đến việc nhu cầu người dân trong khu vực tăng cao kỷ lục trong 1 thập kỷ.
"Chắc chắc chúng ta sẽ thấy rằng trong năm nay kinh tế bán lẻ sẽ khá khó khăn" - Ronald Wang, giám đốc điều hành thị trường Trung Quốc tại Hội đồng vàng thế giới, nói. Ông cho biết thêm, nhu cầu phục hồi sẽ phụ thuộc vào tình hình kinh tế và đại dịch COVID-19.
