Chưa rõ những diễn tiến sắp tới sẽ như thế nào, nhưng rõ ràng là, đích đến hòa bình còn không ít chông gai.
Lý do của Triều Tiên
Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA cho biết, lý do hủy cuộc gặp với Hàn Quốc là vì cuộc tập trận Max Thunder giữa các lực lượng không quân Mỹ-Hàn là động thái khiêu khích trong bối cảnh mối quan hệ đang ấm dần lên giữa 2 miền.
KCNA dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Kim Kye-gwan nói rõ rằng, Bình Nhưỡng không hứng thú với bất kỳ cuộc đàm phán nào mà ở đó họ bị ép buộc từ bỏ vũ khí hạt nhân. “Chúng tôi sẽ không quan tâm đến đàm phán nữa, nếu họ chỉ cố gắng đẩy chúng tôi đơn phương vào 1 góc và buộc chúng tôi phải từ bỏ hạt nhân” - ông Kim Kye-gwan nói trong tuyên bố được KCNA đăng tải. “Sẽ không tránh khỏi việc xem xét lại hội nghị thượng đỉnh sắp tới với Mỹ”.
Thứ trưởng Kim kêu gọi Washington tham gia đàm phán bằng sự chân thành, và như thế thì Bình Nhưỡng mới “phản ứng thích hợp”. Ông Kim Kye-gwan nói rõ, Triều Tiên không quan tâm đến thỏa thuận kiểu đền bù, trong đó Mỹ cung cấp lợi ích kinh tế để đổi lấy việc Triều Tiên từ bỏ vũ khí hạt nhân. “Chúng tôi chưa bao giờ tìm cách phát triển kinh tế bằng việc ngồi chờ Mỹ, nên 1 thỏa thuận như vậy sẽ không bao giờ xảy ra” - ông Kim Kye-gwan khẳng định.
Trong tuyên bố của Thứ trưởng Kim Kye-gwan còn nổi lên 1 điểm đáng chú ý là ông nhắc đến số phận của Libya và Iraq, nói rằng “kiểu đàm phán chỉ chú trọng vào việc phi hạt nhân hóa đơn phương mà không có đảm bảo rằng, Triều Tiên sẽ không có kết cục giống như Libya hay Iraq, là không thể chấp nhận được”.
Mỹ xâm lược Iraq năm 2003 với cáo buộc Baghdad sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt, nhưng không loại vũ khí nào như vậy được tìm thấy. Cùng năm 2003, nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi đóng cửa cơ sở nghiên cứu vũ khí hạt nhân và vật liệu hạt nhân của Libya được chuyển đến Mỹ. Tuy nhiên, đến năm 2011, Mỹ và đồng minh NATO ủng hộ 1 cuộc nổi dậy vũ trang lật đổ và sát hại ông Gaddafi, đẩy Libya vào hỗn loạn.
“Tôi nghi ngờ, liệu Mỹ có thực sự muốn đối thoại và đàm phán hay không” - Thứ trưởng Kim bổ sung, một lần nữa lưu ý, “cả thế giới biết rõ đất nước chúng tôi không phải là Libya hay Iraq”.
Cuộc chơi không dễ dàng
Mặc dù những tuyên bố bất ngờ của Triều Tiên đi ngược lại ngôn ngữ hòa giải mà Bình Nhưỡng sử dụng gần đây, giới phân tích nhìn nhận, có lẽ Triều Tiên không muốn từ bỏ thượng đỉnh với Mỹ, khi mà nước này đã muốn ngồi vào bàn đàm phán cùng Washington từ lâu.
Giới chuyên gia cho rằng, Bình Nhưỡng có thể cảm thấy bực bội vì những tuyên bố của cả Washington và Seoul vẽ nên 1 Triều Tiên là đối tác yếu hơn trong các cuộc đàm phán.
Bà Christine Ahn - đồng sáng lập Women Cross DMZ - tổ chức thúc đẩy các sáng kiến xây dựng hòa bình - chỉ ra rằng, Triều Tiên đã nhượng bộ đáng kể trước cuộc gặp Kim-Trump. “Họ ngừng thử hạt nhân và tên lửa, đóng cửa bãi thử hạt nhân, và thả 3 tù nhân Mỹ. Tôi không nghĩ cuộc gặp ở Singapore sẽ bị hủy, nhưng có lẽ đây là lúc để Mỹ thay đổi giọng điệu”.
Oliver Hotham - biên tập viên tờ Korea Risk cho biết: “Chính quyền ông Trump hành động như thể phi hạt nhân hóa đã thỏa thuận xong, lập tức nói về những ưu đãi kinh tế và đòi Triều Tiên vận chuyển hết vũ khí hạt nhân sang Mỹ. Giờ thì người Triều Tiên đang làm rõ, đây không phải là cuộc chơi dễ dàng, và họ cũng có thể chơi rắn”.
CNN dẫn lời ông Adam Mount - một chuyên gia về Hàn Quốc tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ - cho rằng, Triều Tiên đang tìm cách sửa đổi các điều khoản của đàm phán, chứ không phải kết thúc hoàn toàn. “Mỹ đang đối mặt với 1 sự lựa chọn quan trọng: Sẽ theo đuổi thỏa thuận với Triều Tiên để tăng cường an ninh của Mỹ và đồng minh nhưng không đạt được kết quả phi hạt nhân hóa ngay lập tức, hay là sẽ bỏ đi mà không được gì?” - ông Mount đặt câu hỏi.
Được biết, cùng ngày 16.5, Ngoại trưởng Hàn Quốc Kang Kyung-hwa đã điện đàm với người đồng cấp Mỹ Mike Pompeo, trong đó ông Pompeo khẳng định, Mỹ vẫn sẽ tiếp tục chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều “trong khi theo dõi sát động thái của Bình Nhưỡng”.
