Lượng thức ăn đáng kinh ngạc
Là một trong những sinh vật lớn nhất từng tồn tại trên Trái đất, cá voi tấm sừng gồm cá voi xanh, cá voi lưng gù và các loài khác sử dụng tấm sừng lọc các loài nhuyễn thể và cá nhỏ từ nước.
Nhưng kích thước khổng lồ và quần thể mỏng của cá voi tấm sừng khiến thông tin cơ bản về lượng thức ăn của loài này rất khó giải đáp.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature mới đây mô tả cách các nhà nghiên cứu đặt những thẻ giác hút có trang bị cảm biến chuyển động ở 321 con cá voi để theo dõi hoạt động kiếm ăn của chúng.
Các nhà khoa học dùng sóng âm thanh để đo mật độ của bầy nhuyễn thể trước và sau khi cá voi ăn. Nhóm phát hiện ra rằng, một cá thể cá voi xanh có thể ăn khoảng 16 tấn nhuyễn thể trong một ngày.
Dùng các phép đo hàng ngày với 7 loài ở Nam Đại Dương xung quanh Nam Cực, nghiên cứu ước tính các quần thể cá voi trước khi bị săn bắt có thể đã tiêu thụ tới 430 triệu tấn nhuyễn thể hàng năm, gấp đôi tổng số loài nhuyễn thể ước tính còn tồn tại trên Trái đất ngày nay.
Cỗ máy tái chế những nhuyễn thể
Sau khi ăn một lượng lớn nhuyễn thể giàu sắt, chất thải của cá voi đóng vai trò thiết yếu trong việc cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng đó cho phần còn lại của hệ sinh thái - đặc biệt là thực vật phù du.
Thực vật phù du quan trọng là những sinh vật nhỏ bé không chỉ là cơ sở của mọi chuỗi thức ăn ngoài đại dương mà còn cung cấp nhiều ôxy cho Trái đất và là một bể chứa carbon quan trọng.
"Cá voi hoạt động như những cỗ máy tái chế những nhuyễn thể có tính di động cao. Các chất dinh dưỡng mà thực vật phù du cần được khóa bên trong loài nhuyễn thể và ruột cá voi là "công cụ" để mở khóa" - tác giả nghiên cứu Matthew Savoca của Đại học Stanford chia sẻ với AFP.
Vòng phản hồi tích cực này có thể giải đáp vì sao quần thể nhuyễn thể lại suy giảm cùng với cá voi thay vì bùng nổ khi những kẻ săn mồi khổng lồ trong thế giới động vật giảm số lượng.
Từ năm 1900 đến năm 1970, hoạt động săn bắt cá voi công nghiệp đã tiêu diệt khoảng 1,5 triệu con cá voi khổng lồ từ Nam Đại Dương.
"Với những con cá voi xanh chiếm hơn 99% dân số của chúng, không có hệ thống tự nhiên nào có thể chịu được một cuộc tấn công dữ dội như vậy" - tác giả Savoca lưu ý.
Nghiên cứu mới chỉ ra, nếu quần thể cá voi được phục hồi, thì vòng phản hồi tích cực mà sinh vật biển khổng lồ này tạo ra có thể kích hoạt "làn sóng xanh" phục hồi hệ sinh thái đại dương.
Nghiên cứu cũng nhấn mạnh, việc săn bắt cá voi hiện chỉ được cấp phép ở một số quốc gia nhưng cá voi đang đối mặt với những mối đe dọa hiện hữu từ biến đổi khí hậu, va chạm với những con tàu lớn hay vướng vào lưới đánh cá.
Ngoài việc chỉ định các khu bảo tồn biển, các biện pháp nhằm kiềm chế biến đổi khí hậu, quy định về tốc độ vận chuyển và phương thức đánh bắt cũng rất quan trọng.
Ông nhấn mạnh, lợi ích của quần thể cá voi phục hồi sẽ tác động tới toàn hành tinh. "Sẽ không chỉ có nhiều nhuyễn thể hơn mà còn có nhiều cá hơn và một hệ sinh thái lành mạnh hơn" - ông nói.
Cá voi xanh có thể dài tới 34m và nặng hơn 150 tấn. Nhờ thế, cá voi xanh dù ngắn hơn nhưng lại to lớn hơn nhiều so với loài khủng long Titanosaur dài 37m, nặng 70 tấn vốn được coi là loài khủng long lớn nhất từng tồn tại.
