Đậu mùa khỉ không dễ lây lan như COVID-19
Trao đổi với báo giới hôm 29.7, bác sĩ Eric Dziuban cho biết, bệnh đậu mùa khỉ không dễ lây lan như COVID-19 và virus này có ít nguy cơ gây đại dịch hơn. Bệnh thường không gây tử vong và tự khỏi. Tính đến ngày 29.7, toàn thế giới có 21.148 ca đậu mùa khỉ ở 78 nước. Số ca tăng nhanh, chỉ một tuần trước đây là 16.000. Tính theo khu vực có số ca mắc đậu mùa khỉ, Châu Âu đang dẫn đầu, tiếp theo là Châu Mỹ. Tính theo từng nước, Mỹ dẫn đầu thế giới. Trong số 78 nước có ca đậu mùa khỉ, có tới 71 nước lần đầu tiên ghi nhận căn bệnh này.
Theo bác sĩ Eric Dziuban, đậu mùa khỉ của đợt bùng phát lần này có những đặc điểm chưa từng thấy ở các đợt bùng phát trước. Rất nhiều các ca bệnh ở nhiều quốc gia bên ngoài Châu Phi, nhiều - nhưng không phải tất cả - trong số đó là ở những người cho biết là nam quan hệ tình dục đồng giới. Số ca tử vong vẫn ở mức rất thấp, mới có 5 ca ở Châu Phi. Phát ban vẫn là đặc trưng nhưng thường bắt đầu ở vùng sinh dục và quanh hậu môn, đôi khi không lan ra các bộ phận khác của cơ thể. Các ca bệnh đang được ghi nhận tại các phòng khám ngoại trú vì dễ nhầm với các bệnh lây qua đường tình dục, nhưng có thể dễ bị chẩn đoán nhầm. Các triệu chứng trước phát ban như sốt, đau nhức, mệt mỏi ít phổ biến hơn.
Về cơ chế lây truyền, bệnh đậu mùa khỉ lây từ người sang người do tiếp xúc với nốt tổn thương, các dịch tiết hô hấp, đồ vật mà một người bị bệnh đậu mùa khỉ có thể chạm vào bao gồm băng gạc, ga trải giường; lây từ mẹ sang con; tiếp xúc với các mô bị nhiễm khuẩn hoặc bị nhiễm trùng; tiếp xúc với nước tiểu, phân (ghi nhận trong các mô hình ở động vật). Bệnh nhân có thể lây nhiễm cho người khác từ khi bắt đầu có triệu chứng cho đến khi các lớp vảy bong ra và hình thành lớp da mới. Bệnh có thể lây từ động vật sang người, không nhất thiết từ khỉ (chưa ghi nhận từ người sang động vật). Bác sĩ Dziuban cho hay virus đậu mùa khỉ không lây qua không khí.
Về dự phòng ngăn ngừa lây nhiễm, bác sĩ Dziuban khuyến cáo tránh tiếp xúc gần, da kề da với những người bị phát ban giống bệnh đậu mùa khỉ; thực hành tốt vệ sinh tay; giáo dục cộng đồng; kiểm soát tốt nhiễm khuẩn trong các cơ sở y tế; lên các phương án tiêm vaccine mặc dù vaccine còn hạn chế và thiếu hụt nguồn cung.
Về điều trị, bác sĩ Dziuban cho biết, hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, nhưng một số nước đã chấp thuận phương pháp điều trị đậu mùa cho bệnh đậu mùa khỉ. Những người được xem xét điều trị có thể bao gồm nhóm nguy cơ cao, chẳng hạn những người mắc bệnh nặng, người suy giảm miễn dịch, trẻ em, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, những người có 1 hoặc nhiều biến chứng…
Việt Nam đủ năng lực để ứng phó tốt
Trong hai tháng qua, bắt đầu từ ngày 1.6, Văn phòng CDC Mỹ tại Việt Nam đã hợp tác chặt chẽ với Bộ Y tế Việt Nam và các cơ quan liên quan để đưa ra khuyến cáo, hướng dẫn về giám sát, theo dõi, xét nghiệm, chẩn đoán, dự phòng bệnh đậu mùa khỉ. CDC tích cực hỗ trợ để Việt Nam có thể phát hiện sớm các ca bệnh và ngăn chặn kịp thời sự lây lan.
Về nguy cơ bệnh đậu mùa khỉ xâm nhập Việt Nam, bác sĩ Eric Dziuban cho biết, trong số 78 nước có ca nhiễm tới nay, có đến 71 nước lần đầu tiên ghi nhận căn bệnh này, nên nếu Việt Nam có ca đậu mùa khỉ thì cũng không đáng ngạc nhiên, bởi Việt Nam đã mở cửa du lịch quốc tế. Tuy nhiên, giám đốc CDC Mỹ tại Việt Nam cho rằng Việt Nam có lợi thế hơn, vì đã có 2 tháng chuẩn bị. “Việt Nam đã làm rất tốt trong việc kiểm soát COVID-19 trong những tháng đầu của đại dịch, nên tôi tin rằng Việt Nam có đầy đủ năng lực để ứng phó sớm với đậu mùa khỉ” - bác sĩ Dziuban khẳng định.
Về sinh phẩm xét nghiệm virus đậu mùa khỉ mà Việt Nam chưa có sẵn, bác sĩ Dziuban cho biết, CDC đang phối hợp với Bộ Y tế và WHO để tìm kiếm nguồn cung và sẽ hỗ trợ nhiều nhất có thể. Cũng theo bác sĩ Dziuban, một số nước trên thế giới đã tiếp cận vaccine đậu mùa khỉ, một số nước khác tìm cách mở rộng sản xuất. Mỹ đang làm việc với các công ty sản xuất để có thêm nguồn cung vaccine đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, bác sĩ Dziuban nhấn mạnh, vaccine chỉ là một công cụ, nếu không có vaccine vẫn có những biện pháp dự phòng quan trọng hơn như đã khuyến cáo ở trên. Trong số này, truyền thông cho cộng đồng có vai trò đặc biệt quan trọng, để người dân hiểu được căn bệnh và có biện pháp phòng ngừa.
Trong buổi trao đổi với báo giới, bác sĩ Dziuban bày tỏ vui mừng vì Bộ Y tế Việt Nam có kế hoạch thành lập CDC Việt Nam và phía Mỹ đang hỗ trợ tích cực. “Chúng tôi cảm ơn Bộ Y tế Việt Nam phối hợp chặt chẽ với CDC Mỹ để bảo vệ Việt Nam trước căn bệnh này. Tôi tin rằng các bạn có đủ năng lực dự phòng, phát hiện sớm, hạn chế lây lan bệnh đậu mùa khỉ” - bác sĩ Dziuban khẳng định.
