Cảnh báo về tác động của đột biến virus với phát triển vaccine COVID-19

Bệnh nhân trong nghiên cứu của Mỹ là cư dân Seattle bị ốm nặng vào tháng 3 sau khi nhiễm virus có gene liên quan tới chủng đầu tiên của SARS-CoV-2 được phát hiện ở thành phố Vũ Hán, miền trung Trung Quốc.

Đến tháng 8, bệnh nhân tái nhiễm COVID-19 trở lại bệnh viện với chủng virus D614G - đột biến không thấy trong lần nhiễm bệnh đầu tiên.

“Những kết quả này có thể có ý nghĩa quan trọng với sự thành công của các chương trình vaccine dựa trên chủng Vũ Hán" - nhóm nghiên cứu Trung tâm Y tế Thụy Điển tại Seattle do chuyên gia Jason Goldman dẫn đầu cho biết.

Theo nhóm nghiên cứu, bệnh nhân không xác định giới tính ở độ tuổi 60, sống ở viện dưỡng lão, có thể đã lây virus lần đầu từ 1 nhân viên của viện dưỡng lão trở về từ Philippines. Hồi tháng 3, bệnh nhân 60 tuổi này nhập viện hơn một tháng vì viêm phổi nặng liên quan đến COVID-19. Sau khi hồi phục, bệnh nhân được chuyển đến cơ sở điều dưỡng mới, nơi có một số người cao tuổi trong cơ sở đã bị ho. Đến tháng 8, sau 2 tuần ho khan và suy nhược tổng thể, bệnh nhân được đưa trở lại bệnh viện và cho kết quả dương tính trở lại. Lần này bệnh nhân nhiễm chủng D614G của virus SARS-CoV-2.

Goldman và các đồng nghiệp của ông nhận thấy các tế bào miễn dịch của bệnh nhân Seattle mất 18 ngày - lâu hơn dự kiến - để phản ứng với lần tái nhiễm COVID-19. Điều này có thể cho thấy sự trục trặc trong phản ứng với việc tái nhiễm, theo các chuyên gia.

Các nhà nghiên cứu nhận định, đây là những dấu hiệu cho thấy các kháng thể hình thành sau lần lây nhiễm đầu tiên không có khả năng bảo vệ mạnh mẽ chống lại lần tái nhiễm. Dù vậy, các triệu chứng tái nhiễm như sốt ở bệnh nhân Seattle ít nghiêm trọng hơn.

Các đột biến là mối quan tâm hàng đầu, theo Chen Wei - chuyên gia virus tại Học viện Khoa học Quân Y đồng thời là người đứng đầu chương trình phát triển vaccine Trung Quốc dựa trên chủng virus ở Vũ Hán. Tại một diễn đàn ở Bắc Kinh hồi đầu tháng này, bà nói rằng, các nhà nghiên cứu vẫn theo dõi sát sao cơ sở dữ liệu quốc tế về trình tự gene virus ở các quốc gia khác. Họ cố gắng xác định những thay đổi về cấu trúc hoặc chức năng do đột biến gây ra.

Theo chuyên gia Trung Quốc, các nhà nghiên cứu đang cố gắng xác định những thay đổi về cấu trúc hoặc chức năng do những đột biến này gây ra, bao gồm cả D614G. Nhưng cho đến nay tác động của D614G được ước tính "là rất nhỏ", bà lưu ý.

Có nhiều nghiên cứu về khả năng tái nhiễm COVID-19 từ khắp nơi trên thế giới, nhưng chỉ có một số trường hợp được xác nhận một cách khoa học. Trong đó, có một nam giới 33 tuổi ở Hong Kong (Trung Quốc) tái nhiễm sau chuyến đi Châu Âu hồi tháng 8. Một nam thanh niên 25 tuổi ở Reno, Nevada, Mỹ, cũng có kết quả dương tính lần hai. Trong cả hai trường hợp, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra các chủng virus lưu hành ở các thời điểm và khu vực khác nhau.

Các ca tái nhiễm với các chủng đột biến có thể có những ảnh hưởng nhất định với vaccine COVID-19 bởi hầu như tất cả các vaccine đang tiến gần tới hoàn tất thử nghiệm đều dựa trên bộ gene virus SARS-CoV-2 được các nhà khoa học Trung Quốc giải trình tự và công bố hồi tháng Giêng.

Hy vọng là các kháng thể từ vaccine COVID-19 sẽ bảo vệ bền vững chống tái nhiễm và các chủng SARS-CoV-2 khác nhau.

Trong bài đăng trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences của Mỹ, nhóm nghiên cứu cho biết, dù có chứng cho thấy đột biến có thể làm tăng khả năng lây truyền virus nhưng các chủng đột biến vẫn nằm trong mục tiêu của gần như tất cả các loại vaccine đang được phát triển.