Tuyên bố chung
Năm cường quốc hạt nhân đồng thời là thành viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc gồm: Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh và Mỹ hôm 3.1 đã ra tuyên bố chung khẳng định phản đối việc sử dụng kho vũ khí hạt nhân cho các mục đích tấn công, đồng thời cam kết sẽ cùng nhau giải trừ vũ khí hạt nhân - RT đưa tin.
“Chúng tôi khẳng định rằng không thể có quốc gia nào giành chiến thắng trong một cuộc chiến tranh hạt nhân và cuộc chiến này không bao giờ nên xảy ra. Do việc sử dụng hạt nhân sẽ gây ra những hậu quả sâu rộng, nên chúng tôi cũng khẳng định rằng, đến khi nào chúng ta còn tồn tại, vũ khí hạt nhân phải phục vụ các mục đích phòng thủ, ngăn chặn sự xâm lược và chiến tranh. Chúng tôi tin tưởng mạnh mẽ rằng cần phải ngăn chặn sự phổ biến rộng rãi hơn nữa những loại vũ khí này" - tuyên bố chung nhấn mạnh.
Năm bên ký kết tuyên bố chung cho biết sẽ tiếp tục tuân thủ "các thỏa thuận và cam kết không phổ biến vũ khí hạt nhân, giải trừ vũ khí và kiểm soát vũ khí song phương và đa phương", đồng thời tuyên bố rằng không có vũ khí hạt nhân nào của họ là nhằm vào nhau hoặc nhằm vào bất kỳ quốc gia nào khác.
Năm thành viên thường trực Hội đồng Bảo an, được gọi là P5, không phải là những quốc gia duy nhất trên thế giới có vũ khí hạt nhân. Ấn Độ và Pakistan đều sở hữu và Israel được cho là có kho vũ khí hạt nhân. Triều Tiên cũng đã thử nghiệm một số thiết bị hạt nhân.
Tuyên bố ngày 3.1 được đưa ra vào thời điểm quan hệ giữa một số nước trong nhóm P5 đang ở mức thấp trong lịch sử. Nga và Mỹ từ lâu đã tranh cãi về việc bố trí vũ khí hạt nhân của Mỹ ở Châu Âu. Trước các cuộc đàm phán giữa NATO và Nga, Mỹ chưa cho biết sẽ dỡ bỏ vũ khí hạt nhân khỏi lãnh thổ Châu Âu. Trong khi đó, Mỹ tuyên bố Trung Quốc đang gia tăng đáng kể kho vũ khí hạt nhân. Về phần mình, Bắc Kinh tuyên bố có chính sách "không sử dụng trước", đồng thời nói thêm rằng "sẽ không có quốc gia nào bị đe dọa bởi vũ khí hạt nhân của Trung Quốc".
Dư luận đồng tình
Sputnik đưa tin, Chủ tịch Đại hội đồng Liên Hợp Quốc Abdulla Shahid đã hoan nghênh tuyên bố chung. Ông Paulina Kubiak - người phát ngôn của ông Shahid - cho hay: “Chủ tịch Abdulla Shahid hoan nghênh tuyên bố chung của 5 cường quốc hạt nhân, những quốc gia thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an. Các cam kết được đưa ra theo nghĩa vụ của Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT), bao gồm nghĩa vụ theo Điều VI và mong muốn tăng cường sự hiểu biết cũng như tin cậy lẫn nhau, đồng thời ngăn chặn một cuộc chạy đua vũ trang không mang lại lợi ích và gây nguy hiểm cho tất cả. Đây là thông điệp đúng đắn đối với thế giới trong bối cảnh chúng ta bắt đầu năm mới”.
Bình luận về tuyên bố chung, Nga ca ngợi sự thống nhất của nhóm P5 về cam kết tránh chiến tranh hạt nhân và các cuộc chạy đua vũ trang. "Tuyên bố chung của Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh và Mỹ về việc không thể chấp nhận sử dụng vũ khí hạt nhân là một cột mốc quan trọng, được đưa ra trong bối cảnh tình hình an ninh quốc tế vô cùng căng thẳng" - Bộ Ngoại giao Nga cho hay, nhấn mạnh rằng đây là một bước phát triển quan trọng đối với an ninh quốc tế.
"Nga tin tưởng chắc chắn rằng không thể có người chiến thắng trong một cuộc chiến tranh hạt nhân và một cuộc chiến tranh hạt nhân không bao giờ nên xảy ra" - Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố. Bà Zakharova tiết lộ, Mátxcơva là động lực chính đằng sau tuyên bố này, đồng thời cho biết thêm rằng ban đầu tuyên bố được thiết kế để công bố trong hội nghị lần thứ 10 về không phổ biến vũ khí hạt nhân. Hội nghị dự kiến bắt đầu tại New York vào ngày 4.1 nhưng đã bị hoãn lại do tình hình COVID-19 ở Mỹ.
Bà Zakharova lưu ý, minh chứng đoàn kết hiếm hoi được các cường quốc hạt nhân thể hiện là rất quan trọng trong bối cảnh tình hình an ninh quốc tế đang xấu đi, bày tỏ hy vọng rằng tuyên bố này sẽ đóng góp vào sự ổn định toàn cầu. Bà nói: “Chúng tôi hy vọng trong bối cảnh an ninh quốc tế phức tạp hiện nay, việc lãnh đạo các cường quốc hạt nhân thông qua một tuyên bố chính trị như vậy sẽ giúp giảm bớt mức độ căng thẳng quốc tế và hạn chế chạy đua vũ trang".
Trung Quốc khẳng định tuyên bố này giúp tăng cường sự tin cậy lẫn nhau giữa các cường quốc thế giới. Tân Hoa xã dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Mã Triều Húc nhấn mạnh: "Tuyên bố chung của 5 quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân sẽ giúp tăng cường sự tin cậy lẫn nhau và thay thế sự cạnh tranh giữa các cường quốc bằng sự hợp tác".
