Bước nhảy vọt của NASA trong khám phá sao Hỏa

Ngọc Vân |

NASA đã có những bước nhảy vọt trong khám phá sao Hỏa kể từ khi tàu thám hiểm đầu tiên đến hành tinh đỏ 24 năm trước.

Vào ngày 4.7.1997, sứ mệnh Pathfinder của NASA đã hạ cánh xuống sao Hỏa, đưa một tàu đổ bộ cùng tên và một tàu thám hiểm tự hành nhỏ tên là Sojourner - chiếc tàu có bánh đầu tiên của NASA - lên bề mặt hành tinh đỏ.

Pathfinder là sứ mệnh đầu tiên của NASA đến được sao Hỏa thành công kể từ sau hai tàu đổ bộ/quỹ đạo Viking 1 và Viking 2 vào giữa những năm 1970, và thành công của nó đã giúp mở đường cho một cuộc khai phá hành tinh đỏ của các tàu thăm dò. Trong hơn hai thập kỷ kể từ đó, 10 tàu thăm dò khác của NASA đã đến được sao Hỏa và 7 trong số này vẫn hoạt động cho đến ngày nay.

Michael Meyer, nhà khoa học hàng đầu của Chương trình Thám hiểm Sao Hỏa của NASA, cho biết: “Pathfinder đã khởi xướng hơn hai thập kỷ thám hiểm sao Hỏa liên tục, đưa chúng ta đến ngưỡng trả về mẫu vật và khả năng có con người trên hành tinh đầu tiên ngoài Trái đất”.

Pathfinder được phóng vào ngày 4.12.1996 và đến hành tinh đỏ sau hành trình 8 tháng. Sau khi tàu đổ bộ hạ cánh, robot thám hiểm tự hành Sojourner 6 bánh, có kích thước bằng lò vi sóng, đã lăn xuống một đoạn đường dốc và chạm vào vùng đất đỏ trên sao Hỏa.

Các hình ảnh của tàu đổ bộ và tàu thám hiểm đã thu về 200 triệu lượt truy cập trên mạng Internet vẫn còn non trẻ từ ngày 4-8.7.1997 - một kỷ lục về lưu lượng truy cập vào thời điểm đó theo các quan chức NASA.

sao Hỏa. Ảnh: NASA
Một phần của bức tranh toàn cảnh năm 1997 từ một máy ảnh trên tàu đổ bộ Pathfinder của NASA cho thấy Sojourner có kích thước bằng lò vi sóng bên cạnh một tảng đá có tên "Yogi". Ảnh: NASA

Tàu đổ bộ Pathfinder được thiết kế để hoạt động trong 1 tháng và Sojourner chỉ trong 1 tuần. Nhưng cả hai robot vẫn tiếp tục hoạt động trong 3 tháng, thu thập dữ liệu về bầu khí quyển và khí hậu của sao Hỏa, cũng như địa chất của hành tinh đỏ.

Mặc dù sứ mệnh Pathfinder trị giá 264 triệu USD chủ yếu là một cuộc trình diễn công nghệ, nhưng đã giúp mở ra một kỷ nguyên mới của những nỗ lực khám phá sao Hoả tương đối rẻ và phát triển nhanh chóng.

"Chúng tôi cần phát minh hoặc phát minh lại 25 công nghệ cho sứ mệnh này trong vòng chưa đầy 3 năm và chúng tôi biết rằng nếu chúng tôi vượt quá giới hạn chi phí, sứ mệnh sẽ bị hủy bỏ" - giám đốc hệ thống bay Pathfinder và phó giám đốc dự án Brian Muirhead của Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực NASA cho biết trong cùng một tuyên bố.

"Tất cả những ai tham gia dự án sao Hoả Pathfinder đều cảm thấy chúng tôi đã làm được điều gì đó phi thường" - Muirhead nói thêm.

NASA đã sử dụng lại những công nghệ mới này - bao gồm Sojourner, máy tính tiên tiến và hệ thống hạ cánh bằng túi khí - trong sứ mệnh thám hiểm tiếp theo, đưa cặp song sinh cỡ xe golf Spirit và Opportunity đến hành tinh đỏ.

Spirit và Opportunity hạ cánh cách nhau vài tuần vào tháng 1.2004 và nhanh chóng bắt đầu tìm kiếm các dấu hiệu của nước trong quá khứ trên sao Hoả. Cả hai robot đã tìm thấy rất nhiều bằng chứng như vậy, sau đó tiếp tục vượt xa thời hạn 3 tháng của chúng: Spirit ngừng giao tiếp với Trái đất vào tháng 3.2010, trong khi Opportunity vẫn đang tiếp tục phát triển mạnh mẽ cho đến ngày nay.

Các tàu thám hiểm khác của NASA đã đến được sao Hỏa sau Pathfinder là tàu đổ bộ Phoenix và tàu thám hiểm Curiosity, lần lượt bị hạ cánh vào tháng 5.2008 và tháng 8.2012; Global Surveyor (tháng 9.1997); Odyssey (tháng 10.2001); MRO (tháng 3.2006); MAVEN (tháng 9.2014); Insight (tháng 11.2018); Perseverance mang theo trực thăng Ingenuity (tháng 2.2021).

Tàu Perseverance trên hành tinh đỏ. Ảnh: NASA
Tàu Perseverance trên hành tinh đỏ. Ảnh: NASA

Hai sứ mệnh hành tinh đỏ khác của NASA, Tàu quỹ đạo khí hậu sao Hỏa và Tàu đổ bộ địa cực sao Hỏa, được phóng vào cuối những năm 1990 nhưng không đến đích thành công.

Các tàu Opportunity, Curiosity, Odyssey, MRO, MAVEN, Insight và Perseverance vẫn đang hoạt động cho đến ngày nay.

Hiện trên sao Hoả còn có các tàu quỹ đạo/đổ bộ/thám hiểm tự hành của Châu Âu, Ấn Độ, UAE, Trung Quốc.

Ngọc Vân
TIN LIÊN QUAN

Thông tin giật mình về hồ nước trên sao Hỏa

Ngọc Vân |

Các hồ nước trên sao Hỏa mà tàu thám hiểm của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu phát hiện có thể không phải là thật.

Tàu thám hiểm NASA chụp vật thể bay bí ẩn trên sao Hỏa

Song Minh |

Tàu thám hiểm Perseverance của NASA chụp được vật thể bay bí ẩn trên sao Hỏa.

NASA phát hiện dấu tích giống cây hóa đá trên sao Hỏa

Song Minh |

Vật thể giống như phần còn lại của một cái cây đã hóa đá trên sao Hỏa xuất hiện trong ảnh của NASA.

Điều gì khiến lăng mộ Nefetari được mệnh danh là ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập

Yến Nhi |

Được mệnh danh là "ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập", lăng mộ cổ của nữ hoàng Nefetari không chỉ có kiến trúc xa hoa mà còn chứa đựng một câu chuyện hấp dẫn.

Tiền vệ Hùng Dũng: Tôi buồn vì không thể tặng quà thầy Park Hang-seo

AN NGUYÊN |

Tiền vệ Hùng Dũng và các đồng đội tuyển Việt Nam bày tỏ sự tiếc nuối khi không thể mang về món quà ý ở giải đấu cuối cùng của huấn luyện viên Park Hang-seo.

Bắt tạm giam 2 nữ phó giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức

Việt Dũng |

Mở rộng điều tra vụ án sai phạm về đấu thầu xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức (TPHCM), Cơ quan Cảnh sát điều tra đã bắt tạm giam 2 phó giám đốc đơn vị này.

Bến xe lớn nhất nước đông nghẹt người về quê đón Tết

MINH QUÂN |

TPHCM - Chiều 16.1, hàng nghìn người đổ về bến xe Miền Đông mới để về quê đón Tết. Do lượng khách tăng đột biến nên bến xe Miền Đông mới không đủ ghế cho khách ngồi chờ, nhiều người phải ngồi dưới sàn nhà.

Tết Hà Nội với hương vị ô mai gừng thân quen

Vân Hoa |

Dịp Tết đến, người người đổ về Hàng Đường, con phố nổi tiếng về mứt, ô mai. Trong đó, ô mai gừng là món được mua nhiều hơn cả, bởi vị cay nồng, ấm đượm rất hợp với tiết xuân.

Thông tin giật mình về hồ nước trên sao Hỏa

Ngọc Vân |

Các hồ nước trên sao Hỏa mà tàu thám hiểm của Cơ quan Vũ trụ Châu Âu phát hiện có thể không phải là thật.

Tàu thám hiểm NASA chụp vật thể bay bí ẩn trên sao Hỏa

Song Minh |

Tàu thám hiểm Perseverance của NASA chụp được vật thể bay bí ẩn trên sao Hỏa.

NASA phát hiện dấu tích giống cây hóa đá trên sao Hỏa

Song Minh |

Vật thể giống như phần còn lại của một cái cây đã hóa đá trên sao Hỏa xuất hiện trong ảnh của NASA.