Cỗ máy giết chóc thời tiền sử
Khoảng 260 triệu đến 265 triệu năm trước, một sinh vật khổng lồ được gọi là Anteosaurus đã sinh sống khắp lục địa Châu Phi ngày nay. Thời kỳ này là giữa kỷ Permi và Anteosaurus là một trong những loài ăn thịt hung dữ nhất. Cỗ máy giết chóc thời tiền sử này có những chiếc răng to có khả năng nghiền nát xương, hộp sọ khổng lồ và bộ hàm mạnh mẽ.
Dù tên gọi giống khủng long nhưng Anteosaurus không phải là khủng long. Quái vật thời tiền sử này thuộc về loài dinocephalia, một họ động vật có vú giống như bò sát, có trước khủng long.
Giống như khủng long, dinocephalia thống trị trái đất trong một giai đoạn. Chúng hình thành, phát triển mạnh và chết khoảng 30 triệu năm trước khi loài khủng long đầu tiên tồn tại.
Xương hóa thạch của dinocephalia được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới. Chúng nổi bật vì kích thước lớn và nặng. Xương của loài dinocephalia dày và mật độ dày đặc và Anteosaurus cũng không ngoại lệ. Hộp sọ của Anteosaurus có những bướu và cục u lớn phía trên mắt và một cái mào dài trên đầu mõm. Điều này, cùng với những chiếc răng nanh to khiến sinh vật này có vẻ ngoài thực sự hung dữ.
Nhưng do cấu trúc nặng nề của bộ xương, các nhà khoa học luôn cho rằng Anteosaurus là một loài động vật khá chậm chạp, di chuyển chậm chạp, dường như chỉ hợp với ăn xác thối hoặc phục kích con mồi. Một số nhà khoa học thậm chí còn cho rằng Anteosaurus nặng đến mức chắc chắn phải sống trong nước.
Viết lại câu chuyện về tiến hóa trước động vật có vú
Giờ đây, nhóm các nhà cổ sinh vật học từ Nam Phi và Châu Âu đã đánh giá lại khả năng săn mồi của Anteosaurus. Nghiên cứu được Julien Benoit - nhà nghiên cứu cấp cao về cổ sinh vật có xương sống, Đại học Witwatersrand, Nam Phi - công bố trên The Conversation.
Các nhà nghiên cứu nhận thấy, sinh vật khổng lồ thời tiền sử có hệ thống thần kinh và các giác quan đã được tối ưu hóa để săn mồi tốc độ cao, tấn công nhanh, giống như báo săn hoặc khủng long móng vuốt velociraptor đã tuyệt chủng từ lâu.
Trái ngược với những gì các nhà khoa học vẫn nhận định lâu nay, Anteosaurus không phải sinh vật tiền sử chậm chạp, nó chẳng khác gì một cỗ máy giết chóc uy lực thời tiền sử.
Các nhà khoa học đã sử dụng hình ảnh tia X và tái tạo 3D để hiểu rõ hơn về hệ thống thần kinh của Anteosaurus. Vì Anteosaurus là một loài động vật rất lớn, hầu hết các mẫu vật quá lớn để vừa với hầu hết các máy quét CT, vì vậy các nhà khoa học đã sử dụng một mẫu vật xương không còn nguyên vẹn được tìm thấy nhiều năm trước ở vùng Karoo của Nam Phi. Do đó, các nhà khoa học có thể quét từng xương một cách độc lập và tái tạo lại hộp sọ hoàn toàn bằng kỹ thuật số.
Sau đó, các nhà nghiên cứu điều tra các cấu trúc bên trong của hộp sọ của cỗ máy giếc chóc tiền sử này. Tế bào giữ thăng bằng của Anteosaurus ở tai trong của nó tương đối lớn hơn so với các họ hàng gần nhất và các loài săn mồi khác sống cùng thời. Điều này cho thấy Anteosaurus có khả năng di chuyển nhanh hơn nhiều so với con mồi và các đối thủ cạnh tranh.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng phần não chịu trách nhiệm phối hợp các chuyển động của mắt với đầu đặc biệt lớn. Đây sẽ là một đặc điểm quan trọng để siêu dã thú này đảm bảo khả năng theo dõi con mồi. Sự nhanh nhẹn của Anteosaurus có thể được so sánh với sư tử núi Bắc Mỹ hay báo sư tử.
Nhìn chung, tất cả những phát hiện này cho thấy hệ thống thần kinh của Anteosaurus đã được đặc biệt hóa và tối ưu hóa để sinh vật này có thể săn mồi nhanh và tấn công nhanh. Con mồi của nó là các loài ăn cỏ lớn như Moschognathus, các loài động vật nhỏ như thằn lằn, động vật lưỡng cư lớn hoặc thậm chí cả các loài ăn thịt khác.
Anteosaurus thuộc loài bò sát tiền động vật có vú, một nhóm động vật đã tuyệt chủng nhưng cuối cùng tiến hóa thành tổ tiên của động vật có vú. Các kỹ thuật hình ảnh mới đang định hình lại sự hiểu biết của nhân loại về sinh học của những loài động vật cổ đại.
Nghiên cứu này về Anteosaurus góp phần viết lại câu chuyện về quá trình tiến hóa trước động vật có vú, giống như thời kỳ Phục hưng của khủng long và có khả năng làm sáng tỏ nguồn gốc động vật có vú của con người, nhà nghiên cứu Julien Benoit nhận định.
