Nhân viên y tế đeo khẩu trang đứng hiên ngang như một người lính bên cạnh một khẩu hiệu “Ở nhà là yêu nước”. Bên dưới tranh cổ động là lời nhắn gửi người dân khai báo các triệu chứng hoặc báo cáo bất cứ ai trốn cách ly.
Theo tờ The Guardian của Anh, tranh cổ động nói trên của hoạ sĩ Lê Đức Hiệp chỉ là một trong vô số loại hình nghệ thuật xuất hiện ở Việt Nam, từ các bài hát rửa tay ngừa virus (Ghen Cô Vy) đến bộ tem tuyên truyền phòng chống COVID-19, phản ánh tinh thần chống dịch như chống giặc.
Lê Đức Hiệp đã chọn một thiết kế mà anh cảm thấy có thể tuyên truyền vận động những người không tuân theo các quy tắc.
“Sau khi chính phủ kêu gọi mọi người ở nhà để giúp ngăn chặn COVID-19, tôi thấy trên mạng xã hội nhiều người vẫn tụ tập, ra quán cà phê và nhà hàng, điều đó thực sự làm tôi bực mình” - The Guardian dẫn lời Lê Đức Hiệp.
“Tôi muốn làm một cái gì đó có thể lan truyền, nâng cao nhận thức và truyền cảm hứng cho mọi người để làm điều đúng đắn. Tôi đã chọn phong cách tuyên truyền vì nó quen thuộc với người Việt Nam và phong cách này luôn khơi gợi những cảm xúc yêu nước” - Hiệp nói.
Lê Đức Hiệp không phải là người Việt Nam duy nhất khơi gợi cảm xúc yêu nước khi miêu tả đại dịch. Phạm Trung Hà, một họa sĩ nổi tiếng thời “thế hệ vàng” của Việt Nam, đã đồng hành với chính phủ. Hoạ sĩ Phạm Trung Hà đã hợp tác với Bộ Y tế và Công ty tem Việt Nam thiết kế và phát hành bộ tem "Chung tay phòng, chống dịch COVID-19" nhằm gửi thông điệp đoàn kết trong cuộc chiến chống COVID-19.
Chính quyền cũng đã kêu gọi các họa sĩ trên toàn quốc gửi tranh cổ động. Mặc dù đang điều trị ung thư, hoạ sĩ Lưu Yên 73 tuổi đã nộp hai thiết kế cho Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, cả hai đều được chấp nhận và hiện đang treo trên đường phố.
“Vẽ tranh cổ động tuyên truyền là sở thích của tôi từ thập niên 60 và 70 khi Việt Nam tập trung thống nhất đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tại thời điểm đó, bạn có thể thấy những bức tranh tuyên truyền khổng lồ ở khắp mọi nơi trên đất nước tôi” - hoạ sĩ Lưu Yên nói.
“Mặc dù hiện tại sức khỏe tôi đang kém và sắp hết hạn nộp, nhưng tôi quyết định tham gia dự án này để giúp đỡ mọi người trong cuộc chiến chống dịch. Nếu chúng tôi không thể ở tiền tuyến, tất cả các nghệ sĩ có thể hỗ trợ theo cách riêng của mình bằng cách cung cấp thông tin thông qua các bức tranh cổ động” - ông Yên nói thêm.
Theo tờ The Guardian, những thông điệp như vậy cùng với những hành động sớm và theo dõi tiếp xúc của các ca nhiễm đã giúp Việt Nam tránh được những tổn thất nặng nề mà nhiều nước Châu Âu đang gánh chịu. Việt Nam đã giữ số ca nhiễm COVID-19 chỉ ở mức vài trăm và không có ca tử vong nào. Đất nước này đã tập trung vào việc cách ly bất cứ ai có tiếp xúc với một trường hợp nhiễm bệnh, cũng như cách ly toàn bộ những người mới nhập cảnh, cho đến nay là hơn 67.000 người. Lệnh hạn chế đi lại, giãn cách xã hội cũng đã được áp dụng từ ngày 1.4.
Ngoài ra, Việt Nam cũng có những hình phạt nặng đối với những người vi phạm, thông qua hệ thống giám sát mạnh mẽ của đất nước và một nền văn hóa mà mọi người được khuyến khích báo cáo sai phạm, như tranh cổ động của hoạ sĩ Lê Đức Hiệp viết: “Ai ho báo y tế. Ai tung tin giả báo công an. Ai trốn cách ly báo cộng đồng mạng”. Hàng trăm người đã phải đối mặt với án phạt vì đăng tin giả trên mạng.
Huỳnh Kim Liên và Phùng Nguyên Quang, hai hoạ sĩ trẻ sáng lập studio KAA Illustrated, đã vẽ tranh màu nước về các bác sĩ y tá quân y để gửi lời cảm ơn đến nhân viên y tế tuyến đầu chống dịch. Hai hoạ sĩ cho biết, tại thời điểm này nghệ thuật là cách duy nhất để chúng ta kết nối với mọi người.
Các nghệ sĩ Việt Nam, như Huỳnh Kim Liên, khẳng khái nói: “Tại Việt Nam, chính phủ nói rằng chống dịch như chống giặc, vì vậy, là một nghệ sĩ, chúng tôi thực hiện công việc của mình trong một cuộc chiến: Chúng tôi vẽ”.
