Ảnh cực hiếm về kỷ nguyên sơ khai tàu con thoi NASA

Khánh Minh |

Tàu con thoi đầu tiên của NASA ban đầu được đặt tên là Constitution (Hiến pháp), nhưng một chiến dịch của những người hâm mộ "Star Trek" đã khiến Tổng thống Gerald Ford thay đổi quyết định.

Thay vào đó, tàu con thoi được gọi là Enterprise, giống như phi thuyền của chương trình truyền hình "Star Trek". Đó là lý do các thành viên của "Star Trek" và phi hành đoàn - bao gồm Nichelle Nichols, George Takei và Gene Roddenberry - có thể được nhìn thấy trong đám đông tại buổi ra mắt tháng 9.1976 của tàu con thoi.

Họ cũng có thể được nhìn thấy ở một trong 450 hình ảnh hiếm khi được xuất bản trước đây và hiếm khi được nhìn thấy trong cuốn sách mới của Nhà xuất bản Đại học Florida "Hình ảnh tàu con thoi: Những năm đầu". Ấn phẩm ghi lại chương trình tàu con thoi từ năm 1965 đến năm 1982.

CNN dẫn lời đồng tác giả John Bisney cho biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại: “Hầu hết các cuốn sách về tàu con thoi có sẵn đều cố gắng viết quá nhiều và viết về toàn bộ chương trình. Khi bạn có 135 chuyến bay trong hơn 30 năm, điều đó rất khó để cô đọng lại thành một cuốn sách".

Thay vào đó, cuốn sách của Bisney - mà ông là đồng tác giả với J.L.Pickering - cung cấp một cái nhìn độc đáo về sự phát triển ban đầu của tàu con thoi, tàu vũ trụ có thể tái sử dụng đầu tiên trên thế giới, với vô số bản phác thảo kỳ lạ và bản vẽ của các thiết kế thay thế.

Cựu phi hành gia Deke Slayton, người quản lý chương trình Thử nghiệm bay trên quỹ đạo (OFT) của tàu con thoi, mô tả ba chuyến bay sắp diễn ra tại cuộc họp báo vào tháng 4.1977. Ảnh: NASA
Cựu phi hành gia Deke Slayton, người quản lý chương trình Thử nghiệm bay trên quỹ đạo (OFT) của tàu con thoi, mô tả ba chuyến bay sắp diễn ra tại cuộc họp báo vào tháng 4.1977. Ảnh: NASA

Bisney nói: “Một số khái niệm ban đầu liên quan đến việc tên lửa đẩy cũng tự động quay trở lại và hạ cánh như một chiếc máy bay. Thật không may, nó hóa ra khá phức tạp".

Thay vào đó, các tên lửa đẩy lao xuống đại dương sau khi tách khỏi tàu con thoi, để được phục hồi và tân trang lại. Một tên lửa hiện đại như Falcon Heavy của SpaceX có các tên lửa đẩy có thể tự động hạ cánh trở lại Trái đất.

Tàu con thoi - được gọi chính thức là STS (Space Transportation System), hay Hệ thống Vận chuyển Không gian - lần đầu tiên bay vào vũ trụ vào ngày 12.4.1981, với điểm khác biệt là chưa được thử nghiệm trước với một vụ phóng không người lái. Các phi hành gia John Young và Bob Crippen đã bay trên trạm quỹ đạo Columbia trong 54 giờ trước khi hạ cánh an toàn trở lại Trái đất. Dòng thời gian của cuốn sách kết thúc sau sứ mệnh tàu con thoi thứ tư, một chuyến bay thử nghiệm mở đường cho các sứ mệnh hoạt động.

Nhiều bức ảnh đến từ kho lưu trữ cá nhân của Pickering, một trong những bộ sưu tập tư nhân lớn nhất thế giới về hình ảnh tàu vũ trụ có người lái.

"Tôi đánh giá cao công lao của Pickering, ông ấy đã nỗ lực rất nhiều. Nhưng một trong những thương hiệu của chúng tôi là tập trung vào những hình ảnh cực hiếm, ít khi được nhìn thấy hoặc chưa được xuất bản. Nếu bạn đến thư viện và lấy một cuốn sách về tàu con thoi ra khỏi kệ, bạn thường thấy vài trăm bức ảnh giống nhau trong mỗi cuốn sách. Và điều đó có thể hiểu được, bởi vì chúng là những bức ảnh tuyệt vời. Nhưng còn rất nhiều điều nữa để bạn xem" - Bisney nói.

Tàu con thoi STS-2 vào tối ngày 11.11.1981. Đây là lần cuối cùng tàu con thoi được phóng với lớp sơn trắng bên ngoài.  Lớp sơn đã được loại bỏ cho các chuyến bay sau đó để tránh trọng lượng không cần thiết. Ảnh: NASA
Tàu con thoi STS-2 vào tối 11.11.1981. Đây là lần cuối cùng tàu con thoi được phóng với lớp sơn trắng bên ngoài. Lớp sơn đã được loại bỏ cho các chuyến bay sau đó để tránh trọng lượng không cần thiết. Ảnh: NASA

Cảm giác mong đợi xung quanh chương trình tàu con thoi, lần đầu tiên chở các phi hành gia Mỹ vào không gian kể từ Dự án Thử nghiệm Apollo-Soyuz vào năm 1975, có thể cảm nhận được qua nhiều hình ảnh. Tàu con thoi đã ngừng hoạt động vào năm 2011, với 5 tàu được chế tạo (chỉ 4 trong số đó bay vào vũ trụ) và 2 chiếc bị mất vì tai nạn vào các năm 1986 và 2003, với tổng số người thiệt mạng là 14 người.

Bisney nói: "Khi bạn có 135 nhiệm vụ, thật khủng khiếp khi mất hai trong số đó. Nhưng các chuyến bay vào vũ trụ là một công việc đầy rủi ro. Tôi không cho rằng nó sẽ diễn ra khá thường xuyên như một số người nghĩ".

Tàu con thoi của NASA từng là phương tiện phóng tàu vũ trụ có người điều khiển từ 1981 đến 2011 của chính phủ Mỹ. Trạm quỹ đạo tàu con thoi có cánh được phóng lên thẳng đứng, thường mang theo 5 đến 7 phi hành gia và đến 22.700kg hàng hóa vào quỹ đạo thấp của Trái đất.

Các phi hành gia trên tàu con thoi. Ảnh: NASA
Các phi hành gia trên tàu con thoi. Ảnh: NASA

Khi chuyến bay đã hoàn thành, nó khai hỏa các động cơ đẩy đổi hướng để rơi ra khỏi quỹ đạo và tái nhập vào khí quyển của Trái đất. Trong suốt quá trình giảm độ cao và hạ cánh, tàu con thoi như là một phương tiện trượt và hạ cánh hoàn toàn không dùng một động cơ đẩy nào.

Chương trình này bắt đầu vào cuối thập niên 1960 và là điểm trọng tâm của NASA từ giữa thập niên 1970 cho đến khi chương trình bị giải tán năm 2011 sau phi vụ STS-135 trên tàu con thoi Atlantis. Sau đó các tàu con thoi được lưu giữ và trưng bày trong các viện bảo tàng.

Khánh Minh
TIN LIÊN QUAN

Phi hành gia NASA trên Trạm Vũ trụ Quốc tế sắp phá kỷ lục không gian

Bảo Châu |

Phi hành gia NASA sẽ làm việc gần một năm trên ISS - phá kỷ lục chuyến bay không gian lâu nhất của một phi hành gia Mỹ.

Tàu thám hiểm sao Hỏa của NASA ghi dấu mốc lịch sử

Khánh Minh |

Tàu thám hiểm sao Hỏa Perseverance của NASA ghi dấu mốc lịch sử sau khi niêm phong mẫu vật đầu tiên trên hành tinh đỏ để mang về Trái đất.

Video hùng tráng của NASA kỷ niệm 40 năm phóng tàu con thoi đầu tiên

Ngọc Vân |

NASA công bố video kỷ niệm 40 năm phóng tàu con thoi đầu tiên vào vũ trụ, mở ra khả năng tiếp cận không gian theo cách chưa từng thấy trước đây.

Điều gì khiến lăng mộ Nefetari được mệnh danh là ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập

Yến Nhi |

Được mệnh danh là "ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập", lăng mộ cổ của nữ hoàng Nefetari không chỉ có kiến trúc xa hoa mà còn chứa đựng một câu chuyện hấp dẫn.

Tiền vệ Hùng Dũng: Tôi buồn vì không thể tặng quà thầy Park Hang-seo

AN NGUYÊN |

Tiền vệ Hùng Dũng và các đồng đội tuyển Việt Nam bày tỏ sự tiếc nuối khi không thể mang về món quà ý ở giải đấu cuối cùng của huấn luyện viên Park Hang-seo.

Bắt tạm giam 2 nữ phó giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức

Việt Dũng |

Mở rộng điều tra vụ án sai phạm về đấu thầu xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức (TPHCM), Cơ quan Cảnh sát điều tra đã bắt tạm giam 2 phó giám đốc đơn vị này.

Bến xe lớn nhất nước đông nghẹt người về quê đón Tết

MINH QUÂN |

TPHCM - Chiều 16.1, hàng nghìn người đổ về bến xe Miền Đông mới để về quê đón Tết. Do lượng khách tăng đột biến nên bến xe Miền Đông mới không đủ ghế cho khách ngồi chờ, nhiều người phải ngồi dưới sàn nhà.

Tết Hà Nội với hương vị ô mai gừng thân quen

Vân Hoa |

Dịp Tết đến, người người đổ về Hàng Đường, con phố nổi tiếng về mứt, ô mai. Trong đó, ô mai gừng là món được mua nhiều hơn cả, bởi vị cay nồng, ấm đượm rất hợp với tiết xuân.

Phi hành gia NASA trên Trạm Vũ trụ Quốc tế sắp phá kỷ lục không gian

Bảo Châu |

Phi hành gia NASA sẽ làm việc gần một năm trên ISS - phá kỷ lục chuyến bay không gian lâu nhất của một phi hành gia Mỹ.

Tàu thám hiểm sao Hỏa của NASA ghi dấu mốc lịch sử

Khánh Minh |

Tàu thám hiểm sao Hỏa Perseverance của NASA ghi dấu mốc lịch sử sau khi niêm phong mẫu vật đầu tiên trên hành tinh đỏ để mang về Trái đất.

Video hùng tráng của NASA kỷ niệm 40 năm phóng tàu con thoi đầu tiên

Ngọc Vân |

NASA công bố video kỷ niệm 40 năm phóng tàu con thoi đầu tiên vào vũ trụ, mở ra khả năng tiếp cận không gian theo cách chưa từng thấy trước đây.