Các điểm nhấn
Để đánh giá cho thật đúng thời gian cầm quyền đầu tiên này của ông Biden và ý nghĩa thực sự của mức độ tín nhiệm này thì phải lưu ý đến điểm xuất phát của nhiệm kỳ cầm quyền này của ông Biden. Đó là nước Mỹ bị dịch bệnh COVID-19 tác oai tác quái tai hại và kinh tế suy thoái nghiêm trọng nhất kể từ cuộc đại khủng hoảng kinh tế thế giới cách đây gần một thế kỷ; là nước Mỹ trong tình trạng phân rẽ trầm trọng về chính trị và xã hội, bạo lực và hỗn loạn; cũng như nước Mỹ bị sa sút vai trò và ảnh hưởng trên thế giới, bị nghi ngại và mất lòng tin. Ở vào thời điểm nhậm chức, ông Biden là tổng thống cao tuổi nhất trong số tất cả các tổng thống Mỹ từ trước đến nay. Điểm mạnh duy nhất của ông Biden được dân Mỹ nhìn nhận ở bề dày kinh nghiệm từng trải chính trường.
Sau 100 ngày cầm quyền đầu tiên của ông Biden, ngay đến cả những người Mỹ không ủng hộ và thiếu thiện cảm với người này cũng đều không thể không xác nhận rằng, ông Biden đã có được sự khởi đầu khá suôn sẻ nếu như không muốn nói là khá thành công cho nhiệm kỳ cầm quyền của mình. Có thể nhận thấy những nét lớn nổi bật và đặc trưng cho thời kỳ cầm quyền này của ông Biden.
Thứ nhất là sự đối ngược với người tiền nhiệm về cả định hướng đường lối chính sách lẫn cung cách cầm quyền. Ông Biden đảo ngược hoặc vô hiệu hoá hàng loạt quyết sách cầm quyền của người tiền nhiệm về đối nội cũng như đối ngoại, cầm quyền không ồn ào và ngẫu hứng mà theo bài bản và với sự chuẩn bị chu đáo, hệ thống, không dùng truyền thông làm công cụ cầm quyền và không gây xáo trộn hay mất ổn định nhân sự chủ chốt trong bộ máy chính quyền.
Thứ hai là sự kiên định thực hiện những cam kết tranh cử, đặc biệt những cam kết và mục tiêu đề ra cho thời gian 100 ngày cầm quyền đầu tiên. Ông Biden gây dựng hình ảnh về người đã cam kết thì sẽ thực hiện cam kết để tranh thủ dân Mỹ và hạn chế sự chống phá của phía không ủng hộ mình hay của phe cánh vẫn hậm hực về việc ông Trump bị thất cử.
Thứ ba là xác định ưu tiên cầm quyền rất cụ thể cho khoảng thời gian này nói riêng và cho thời kỳ đầu của cả nhiệm kỳ cầm quyền hiện tại nói chung. Tuy quyết sách đầu tiên của ông Biden sau khi chính thức nhậm chức tổng thống Mỹ liên quan đến đối ngoại nhưng trong thực chất việc xử lý những vấn đề đối nội mới được ông Biden coi trọng hàng đầu ở thời kỳ này, cụ thể là ứng phó dịch bệnh với biện pháp cốt lõi nhất là phổ cập hoá việc tiêm chủng và khuyến khích dân chúng đeo khẩu trang, khôi phục tăng trưởng kinh tế Mỹ và tạo thêm công ăn việc làm, cải thiện tình trạng chăm sóc y tế cho người dân, giải quyết vấn đề di cư và tị nạn. Ông Biden tìm cách để cho những thách thức về đối ngoại không nghiêm trọng thêm trong thời gian thấy phải tập trung quan tâm hàng đầu cho đối nội.
Đối nội và đối ngoại
Về đối nội, thành quả cầm quyền quan trọng nhất và nổi bật nhất của ông Biden trong 100 ngày cầm quyền đầu tiên là chương trình tiêm phòng ngừa dịch bệnh trên khắp nước Mỹ. Chưa qua hết 100 ngày này, ở Mỹ đã có khoảng 200 triệu người được tiêm chủng (dân số Mỹ hiện tại hơn 385 triệu người), gấp đôi so với mục tiêu ông Biden đề ra là 100 triệu người. Làn sóng dịch bệnh thứ 4 cho đến nay đã không bùng phát như lo ngại và dự báo chung ở Mỹ cũng như trên thế giới. Dịch bệnh hiện vẫn còn rất nghiêm trọng, nhưng chiều hướng diễn biến của công cuộc ứng phó dịch bệnh đang ngày càng thêm tích cực và khả quan.
Tiếp đến phải kể đến chương trình tài chính 1.900 tỉ USD phục vụ cho công cuộc ứng phó dịch bệnh, giải quyết những vấn đề chính trị xã hội nội bộ cấp thiết, phục vụ phát triển y tế, văn hoá và giáo dục, từ đó hỗ trợ đắc lực cho việc khôi phục tăng trưởng kinh tế. Ông Biden cũng còn đã khởi xướng chương trình tài chính 2.000 tỉ USD nhằm hiện đại hoá và phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật, mạng lưới đường giao thông, chuyển đổi số, phát triển Internet và công nghệ cao ở Mỹ.
Về đối ngoại, ông Biden đã làm ngay những gì hiện có thể làm được để thể hiện không nói suông với chủ trương đưa “Nước Mỹ trở lại với thế giới” nhằm khôi phục vai trò và ảnh hưởng chi phối thế giới của nước Mỹ và khôi phục lòng tin của thế giới bên ngoài vào nước Mỹ. Ông Biden đã đưa nước Mỹ tham gia trở lại Thoả thuận Paris của Liên Hợp Quốc về bảo vệ khí hậu trái đất và Tổ chức Y tế thế giới, khẳng định quyết tâm làm sống lại quan hệ hợp tác với các đồng minh và đối tác, thúc đẩy chủ nghĩa đa phương và coi trọng các thể chế, khuôn khổ diễn đàn quốc tế, tìm cách cùng Iran trở lại thoả thuận về giải pháp cho vấn đề hạt nhân của Iran, tổ chức cuộc thượng đỉnh trực tuyến về biến đổi khí hậu trái đất.
Trong khi chính quyền của ông Biden hiện vẫn còn trong quá trình hoạch định chính sách đối với từng đối tác và khu vực cụ thể thì đã có thể thấy người này chủ trương cứng rắn với cả Nga và Trung Quốc, thậm chí còn với mức độ quyết liệt hơn cả người tiền nhiệm, và coi trọng khu vực lớn Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Hai quyết sách đối ngoại quan trọng khác nữa của ông Biden là định hạn rút hết binh lính Mỹ ra khỏi Afghanistan cho đến ngày 11.9 năm nay và là tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên nhìn nhận việc quân đội của Đế chế Ottoman tàn sát người Armenia cách đây gần một thế kỷ là diệt chủng.
Ông Biden đã bước đầu làm cho thế giới bên ngoài phải bắt đầu nhìn nhận nước Mỹ bằng con mắt và tâm trạng khác trước.
Thành quả đáng kể như thế, nhưng vẫn có 3 việc lớn ông Biden chưa làm được như cam kết là chưa có giải pháp mới thích hợp cho vấn đề người tị nạn và nhập cư, chưa nâng được mức lương lao động tối thiểu và chưa gây dựng được sự hợp tác suôn sẻ giữa hai đảng trong quốc hội.
Để có được cả nhiệm kỳ cầm quyền thành công, ông Biden không thể không khắc phục những yếu điểm nói trên mà càng sớm càng nhanh thì triển vọng thành công càng sáng sủa.
