Năm 2021 là một năm đầy ấn tượng đối với những người giàu nhất thế giới. 2.660 tỉ phú ước tính giàu hơn 1,6 nghìn tỉ USD từ tháng 1 đến đầu tháng 12. Trong khi có những người giàu lên thì cũng có những người "nghèo" đi nhanh chóng.
10 tỉ phú thất thoát tài sản nhiều nhất trong năm 2021 chứng kiến giá trị tài sản ròng của họ giảm tổng cộng 152 tỉ USD. Trong số này, những người siêu giàu của Trung Quốc bị thiệt hại nhiều nhất, chiếm 6/10 tỉ phú có giá trị ròng giảm mạnh nhất trong năm.
Cổ phiếu của gã khổng lồ Internet Pinduoduo đã mất gần 2/3 giá trị từ đầu năm đến nay, trong khi cổ phiếu của Tập đoàn Alibaba giảm mạnh gần 50% so với cùng kỳ. Những người sáng lập của hai công ty này đã mất nhiều tài sản hơn bất kỳ ai khác trên hành tinh trong suốt năm 2021, với Colin Zheng Huang của Pinduoduo giảm 40,2 tỉ USD và Jack Ma của Alibaba giảm 21,4 tỉ USD.
Các tỉ phú Trung Quốc - những người dẫn đầu thế giới về tăng trưởng tài sản vào năm 2020 - chỉ giàu hơn 4% so với một năm trước, so với mức tăng 60% của năm ngoái.
Tạp chí Forbes đã đánh giá những thay đổi về giá trị tài sản ròng của 2.660 tỉ phú trong khoảng thời gian từ ngày 31.12.2020 đến ngày 10.12.2021. Dưới đây là 10 tỉ phú có tài sản giảm nhiều nhất trong năm 2021.
1. Colin Zheng Huang
Quốc tịch: Trung Quốc
Giảm: 40,2 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 22,4 tỉ USD
Không ai bị ảnh hưởng nặng nề hơn Colin Zheng Huang - người sáng lập nền tảng thương mại điện tử Pinduoduo - sau các quy định siết chặt của Trung Quốc. Tỉ phú này đã mất 64% tài sản của mình trong năm nay do cổ phiếu của Pinduoduo cũng giảm khoảng 64%.
Công ty 6 năm tuổi này càng thêm khốn khó khi Huang đột ngột từ chức Chủ tịch vào tháng 3, khi Pinduoduo đã vượt qua Alibaba để trở thành công ty thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc. Cổ phiếu của công ty đã giảm 21% sau khi bỏ lỡ kỳ vọng doanh thu hàng quý vào tháng 11.
2. Jack Ma
Quốc tịch: Trung Quốc
Giảm: 21,4 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 37 tỉ USD
Jack Ma, từng là người giàu nhất Trung Quốc và là một trong những ông trùm thẳng thắn nhất của nước này, đã dành phần lớn thời gian của năm 2021 để không bị công chúng chú ý sau khi các nhà chức trách có hành động nghiêm khắc chống lại các công ty của ông.
Kế hoạch IPO trị giá 35 tỉ USD của chi nhánh công nghệ tài chính Ant Group vào tháng 11.2020 đã bị huỷ. Sau đó, Alibaba - gã khổng lồ thương mại điện tử do Jack Ma đồng sáng lập - bị phạt 2,8 tỉ USD vào tháng 4. Đây là mức phạt chống độc quyền cao nhất từng được áp dụng ở Trung Quốc, với cáo buộc rằng Alibaba đã vi phạm các quy tắc chống độc quyền.
Giá trị vốn hóa thị trường của Alibaba đã giảm hơn 46% cho đến nay trong năm nay, khiến Jack Ma mất đi 37 tỉ USD tài sản, tương đương mức giảm 37%.
3. Hui Ka Yan
Quốc tịch: Trung Quốc
Giảm: 18 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 9,1 tỉ USD
Hui là một trong những tỉ phú thua lỗ nhiều nhất năm thứ hai liên tiếp. Ông đã kiếm được hàng tỉ USD trong bối cảnh cuộc khủng hoảng tài chính đang diễn ra tại tập đoàn bất động sản Trung Quốc Evergrande. Gã khổng lồ bất động sản do ông sáng lập và làm chủ tịch, lần đầu tiên vỡ nợ đối với các nhà đầu tư toàn cầu vào tháng 12 và tính đến ngày 15.12 đã giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán Hong Kong tương đương 0,19 USD cho mỗi cổ phiếu.
Vật lộn để giữ cho công ty tồn tại, Hui được cho là gần đây đã lấy tiền túi 1 tỉ USD để trả nợ cho công ty và bán bớt cổ phần. Tỉ phú này đang chịu áp lực mới để đẩy nhanh việc tái cơ cấu khoản nợ 300 tỉ USD của Evergrande trong bối cảnh lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc khủng hoảng nợ lớn hơn trong thị trường bất động sản Trung Quốc.
Forbes tính toán rằng Hui đã được trả 8 tỉ USD cổ tức Evergrande từ năm 2009, khi tập đoàn bắt đầu niêm yết cổ phiếu, đến năm 2020.
4. Zhang Yong
Quốc tịch: Singapore
Giảm: 15,9 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 7,6 tỉ USD
Zhang là người sáng lập và chủ tịch của Haidilao, chuỗi nhà hàng lẩu lớn nhất Trung Quốc và cũng có các địa điểm trên khắp thế giới.
Sau nhiều năm tăng trưởng nhanh, gã khổng lồ nhà hàng đã đặt cược mạo hiểm khi trải qua đợt mở rộng ấn tượng nhất cho đến nay trong đại dịch, tăng gấp đôi số địa điểm lên gần 1.600.
Nhưng với làn sóng mới của COVID-19 và sự quan tâm của người tiêu dùng về trải nghiệm ăn uống chung của Haidilao, nhu cầu vẫn chưa phù hợp. Vào tháng 11, công ty tuyên bố sẽ tạm ngừng hoặc đóng cửa 300 cửa hàng vào cuối năm nay. Cổ phiếu giảm 71% trong năm tính đến ngày 15.12, khiến Zhang - người có tài sản 23 tỉ USD vào tháng 4 - nghèo đi 68%.
5. Tadashi Yanai
Quốc tịch: Nhật Bản
Giảm: 14 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 30,4 tỉ USD
Yanai đã mất khoảng 1/3 tài sản của mình trong năm nay sau khi cổ phiếu của đế chế quần áo Fast Retailing có trụ sở tại Tokyo, chủ sở hữu của các thương hiệu nổi tiếng Uniqlo và Theory, giảm khoảng 34%.
Mặc dù doanh thu trong năm tính đến tháng 8.2021 tăng 6% và lợi nhuận trước thuế tăng hơn 70% so với năm 2020, nhà bán lẻ vẫn bị ảnh hưởng nặng nề bởi các hạn chế và ngừng hoạt động do COVID-19 trong năm nay.
6. Lei Jun
Quốc tịch: Trung Quốc
Giảm: 14 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 16,3 tỉ USD
Tài sản của Lei Jun, người sáng lập và chủ tịch của Xiaomi, một trong những thương hiệu điện thoại thông minh phổ biến nhất thế giới, đã giảm gần một nửa trong năm nay.
Xiaomi đã phải vật lộn với các vấn đề về chuỗi cung ứng - cụ thể là tình trạng thiếu chip toàn cầu - cùng với sự cạnh tranh gay gắt khiến thị phần của họ bị thu hẹp. Xiaomi công bố tốc độ tăng trưởng doanh số chậm nhất kể từ đầu năm 2020 trong thu nhập quý 3 vào tháng 11, với lý do thâm hụt chip mà hãng dự kiến sẽ tiếp tục diễn ra trong năm 2022.
7. Masayoshi Son
Quốc tịch: Nhật Bản
Giảm: 13,6 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 25,1 tỉ USD
Sự không chắc chắn gây khó khăn cho các công ty Trung Quốc cũng có tác động lớn đến Masayoshi Son, người sáng lập và giám đốc điều hành của tập đoàn đầu tư khổng lồ Nhật Bản Softbank. Softbank có các khoản đầu tư lớn vào nhiều công ty công nghệ Trung Quốc, chẳng hạn như Alibaba và ứng dụng gọi xe Didi Global.
Các quy định chặt chẽ của chính phủ Trung Quốc nhằm vào các công ty này, cùng với giá trị sụt giảm của một số IPO cao cấp nhất của Softbank, đã dẫn đến khoản lỗ kỷ lục 7,3 tỉ USD cho Quỹ Tầm nhìn của Softbank trong ba tháng kết thúc vào ngày 30.9.
Cổ phiếu lao dốc khiến tài sản của Son giảm 35%. Masayoshi Son đã bị Takemitsu Takizaki, người sáng lập hãng sản xuất cảm biến điện tử Keyence Corp, vượt mặt trở thành người giàu nhất Nhật Bản.
8. Daniel Gilbert
Quốc tịch: Mỹ
Giảm: 13,2 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 29,6 tỉ USD
2021 là một năm đầy biến động đối với giá cổ phiếu của công ty thế chấp Rocket của Dan Gilbert. Vị tỉ phú trong lĩnh vực thế chấp này đã nhanh chóng trở thành một trong 10 người giàu nhất thế giới khi tài sản của ông tăng vọt lên 80 tỉ USD trong một thời gian ngắn vào tháng 3.
Nhưng cổ phiếu của công ty cho vay trực tuyến đã giảm 62% kể từ mức đỉnh đó tính đến ngày 15.12 trong bối cảnh doanh thu và lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh bùng nổ của chu kỳ 2020 giảm, khi tái cấp vốn thế chấp tăng mạnh.
Rocket báo cáo thu nhập ròng 1,4 tỉ USD trên 3,1 tỉ USD doanh thu từ tháng 7 đến tháng 9 năm nay, so với 3 tỉ USD thu nhập ròng và 4,6 tỉ USD doanh thu trong cùng kỳ năm 2020.
9. Zhang Bangxin
Quốc tịch: Trung Quốc
Giảm: 11,3 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 1,2 tỉ USD
Đây không phải là thời điểm tuyệt vời để kinh doanh gia sư ở Trung Quốc. Zhang Bangxin, đồng sáng lập và chủ tịch của công ty dịch vụ giáo dục TAL Education, có thể chứng thực điều đó.
Chính phủ Trung Quốc cấm dạy thêm sau giờ học trong năm nay, cho rằng ngành công nghiệp này - vốn bùng nổ trong thời kỳ đại dịch - đang gây quá nhiều áp lực lên học sinh và phụ huynh, và đã bị “chiếm đoạt vốn nghiêm trọng”.
Cổ phiếu của các công ty như TAL Education giảm mạnh khi các nhà quản lý công bố những quy định mới nghiêm ngặt, bao gồm lệnh cấm huy động vốn từ các nhà đầu tư nước ngoài. Giá trị tài sản ròng của Zhang đã giảm tới 90%.
10. Zhong Huijuan
Quốc tịch: Trung Quốc
Giảm: 10,4 tỉ USD
Giá trị tài sản ròng: 10 tỉ USD
Zhong là người sáng lập, chủ tịch và giám đốc điều hành của nhà sản xuất thuốc Trung Quốc Hansoh Pharmaceutical. Bà trở thành một trong những phụ nữ giàu nhất thế giới sau khi đợt IPO của công ty vào năm 2019, sau đó cổ phiếu đã tăng hơn 130%. (Zhong và con gái cùng sở hữu hơn 3/4 công ty).
Nhưng cổ phiếu đã giảm hơn 50% vào năm 2021 và hiện thấp hơn giá niêm yết IPO là 1,82 USD/cổ phiếu. Kết quả là, tài sản của Zhong đã giảm 51% trong năm nay. Bà đã kết hôn với tỉ phú Trung Quốc Sun Piaoyang, người điều hành công ty dược phẩm Jiangsu.
