Cơ hội thắng 4%
Tại một thời điểm trong trận chung kết Australian Open gần đây giữa Rafael Nadal và Daniil Medvedev, tỉ số lần lượt là 6-2, 7-6, 3-2 và 40-0 nghiêng về Medvedev. Máy tính đưa ra dự đoán rằng, Nadal có 4% cơ hội chiến thắng, điều đó không có vẻ gì là vô lý ở thời khắc đó.
Xét cho cùng, Medvedev là hạt giống số 2 của giải đấu, trong khi Nadal xếp thứ 6 và gần đây bị mắc COVID-19 cũng như phải phẫu thuật. Hơn nữa, tỉ số áp đảo nghiêng về Medvedev. Nadal thấy mình ở một vị trí mà rất ít người có thể chiến thắng. Thống kê cho thấy, chỉ 5 lần trong lịch sử 110 năm của giải đấu, có tay vợt giành chiến thắng sau khi thua 2 set đầu của trận chung kết Australian Open.
Hẳn nhiên, nếu cuộc sống có thể đoán trước và dựa trên các quy tắc, sẽ chẳng vui chút nào. Và Nadal đã lội ngược dòng với một nỗ lực đáng kinh ngạc để giành chiến thắng 6-2, 7-6, 6-4, 6-4, 7-5.
Sau trận đấu, trên nhiều trang mạng xã hội có những bài đăng nhấn mạnh rằng, AI (trí tuệ nhân tạo) đã không thể dự đoán được kết quả này. Từ đó, các nhà bình luận đã có sự lưu ý rằng, tính sáng tạo và những điều không thể dự đoán là phần quan trọng của chúng ta - những con người.
Một số khác còn đưa mọi thứ đi xa hơn, coi việc không dự đoán được chiến thắng của Nadal là sự minh oan con người trước máy móc. Đồng thời, họ có ý thúc giục rằng, không nên để AI điều khiển cuộc sống của mình. “Dự rằng, đây trở thành một nghiên cứu điển hình khó quên về những hạn chế của AI & Dữ liệu trong việc dự đoán tương lai”, một bình luận viết.
Điều đó có thực sự hợp lý?
Artificial Intelligence (trí tuệ nhân tạo) được diễn giải dễ hiểu là máy móc nghĩ và hành động như con người. Con người tiếp nhận thông tin thông qua các giác quan khác nhau, xử lý dữ liệu bằng khả năng nhận thức và sau đó hành động. Máy móc làm theo cách riêng của chúng, nhận bất kỳ thông tin nào được cung cấp và thực hiện các hành động có liên quan khi cần.
Theo thời gian, sự tinh vi trong việc ra quyết định của con người đã tăng lên, dựa vào phán đoán của mình, tiến hành tóm tắt một loạt dữ liệu lớn và sau đó áp dụng đánh giá của chính mình cho phần tóm tắt đó. Với AI, chúng ta giao thêm việc đưa ra quyết định trên toàn bộ dữ liệu và đề xuất các hành động. Ở khía cạnh tốc độ, máy móc có khả năng lớn hơn con người trong việc xử lý khối lượng dữ liệu và xác định chính xác các xu hướng bên trong.
AI không sai, chỉ là chưa thể dự đoán được con người
Vậy, AI đã sai về Nadal? Không hẳn vậy. Nó nói rằng, Nadal có 4% cơ hội chiến thắng khi phân tích tỉ số vào thời điểm đó và dựa trên tất cả dữ liệu trong quá khứ của các trận đấu tương tự. Có lẽ đó là một đánh giá công bằng về cơ hội của Nadal trước Medvedev.
Kể cả con người, hầu hết cũng dự đoán Medvedev sẽ thắng, ngay cả khi họ hy vọng vào một kết quả khác. Nhưng chắc chắn rằng, khi set 5 diễn ra, tỉ lệ thắng của Nadal tăng đều đặn theo hướng có lợi cho anh ấy. Vì vậy, dự đoán sớm hơn không nên bị coi là không chính xác chỉ vì cuối cùng Nadal đã giành chiến thắng.
Ngay cả khi bạn cảm thấy rằng dự đoán không chính xác, hãy nhớ, một số yếu tố quyết định sự thành công - chẳng hạn như ý chí của vận động viên trong trận đấu kéo dài 5 giờ - hiện không thể đo lường hoặc chuyển đổi thành dữ liệu và dự đoán.
Vậy nên, thể thao nói chung và tennis nói chung vẫn có sự hấp dẫn riêng khi nó thuộc về con người. Có thêm AI sẽ thú vị hơn với những thống kê kịp thời và những dự đoán ở tính thời điểm chứ không hẳn là kết quả cuối cùng.
Rốt cuộc, vẫn có điều gì đó mà máy móc không thể hiểu cũng như không tính toán được, và đây là yếu tố không thể đoán trước được ở khía cạnh con người, chẳng hạn như niềm tin và sự kiên cường (và cả một chút của Rafa Nadal nữa).
