Thôi thì cho luôn một ly nhé. Tội gì, thời bao cấp thì qua lâu rồi, năm 45 cũng đã lùi vào dĩ vãng, giờ nào rồi mà còn ngồi liếc người ta ăn uống xong nuốt nước miếng.
Đúng là đồ ăn thức uống cũng có thể “trông mặt mà bắt hình dong”, thứ nước trà lạ lùng màu cam sáng đựng trong ly thủy tinh cao vút hình bông hoa Arum đẹp đến ngon cả mắt, và khi uống thì mát cả lòng. Từ bấy, trà Thái đỏ nằm trong thực đơn bất di bất dịch của tôi mỗi bận lên cơn thèm món Tom yum mà phải ra quán.
Song có một điều là không người uống trà Thái nào quên thắc mắc cớ làm sao mà nó lại có màu cam làm vậy. Không phải từ sữa, chẳng do từ dừa, thì trà này màu cam ư? Đúng là lá trà có màu cam, nhưng là cam nhuộm, mà phải nhuộm từ lúc sao tẩm trà. Biết được bí mật ấy của trà Thái đỏ, nhiều ông Tây sợ chết khiếp, vừa uống vừa run, cứ nghĩ mình không phải đang uống trà mà uống nước nhuộm phẩm màu thì thấy không yên tâm, dù màu ấy được cam đoan là màu thực phẩm, vô hại với sức khỏe.
Nhiều người lên mạng tìm kiếm nguồn bán trà Thái đỏ chưa nhuộm phẩm mà cũng khó. Bởi ngoài siêu thị, các gói trà túi lọc hay bột trà đều đã qua khâu ướp hương và tẩm nhuộm. Nếu muốn mua hàng chính gốc chưa nhuộm thì đồng thời cũng chưa được ướp gia vị luôn, thế thì thà mua trà Dilmah, Lipton về uống, còn đâu là trà Thái nữa.
Người Thái uống trà đỏ hàng ngày, nhưng không phải lúc nào cũng uống với sữa mà chỉ nêm thêm chanh và đường. Trà Thái đỏ không sữa sẽ cho ra màu hổ phách gần giống Coca pha loãng. Dân Thái tạt qua hàng quán dọc đường mua trà đựng trong cốc nhựa hoặc túi nilon rồi phóng đi luôn, vừa đi vừa uống chứ không ngồi mát mà nhấm nháp trà đỏ từ ly thủy tinh cao nghệu hình bông Arum như đám khách ngoại quốc sang chảnh.
Nhưng cớ sao mà cả đất nước phải nhuộm màu cam cho trà mới được chớ??? Làm gì có dân tộc nào làm việc phức tạp như vậy. Chẳng người Thái nào trả lời được câu hỏi ấy. Nhưng hình như một ngày, tự tôi đoán được câu trả lời.
Ấy là lần nọ, cũng ở nhà hàng Thái, tôi thấy bàn bên cạnh lại uống thứ gì đó màu xanh rất đẹp vẫn trong cái ly cao nghệu quen thuộc ấy.
- À đấy là trà Thái xanh của bọn em ạ – Cậu phục vụ bàn liến thoắng.
Thì cho đây một cốc. Trà Thái xanh thì phổ biến quá rồi, sáng nào mà tôi chả uống ở căng tin trường. Đúng lúc ấy thì tôi có vẻ đã phát hiện ra chân lý, bởi trước mặt tôi và người đối diện có hai bát cà ri, một xanh một đỏ. Màu của chúng... giống hệt hai cốc trà.
Liệu có phải là người Thái cũng giống tôi, đã ưa màu sắc thì chớ lại còn thích tông xẹc tông nên đồ ăn thức uống cũng phải xẹc tông với nhau, ai ăn cà ri xanh thì uống trà Thái xanh cho đẹp, ai ăn cà ri đỏ thì uống trà Thái đỏ cho sang chảnh.
Trà xanh thì màu đã sẵn thế rồi, không phải nhuộm, nhưng trà đỏ màu chưa chuẩn nên mới phải đổi màu. Nghe thấy thế cả bàn tiệc mắng tôi suy luận dở hơi, bảo “ai người ta hấp như thế”.
Ừ nhưng đi nhuộm trà cho cam rực thế kia thì chả hấp là gì. Trà đỏ và trà xanh khi chưa tra thêm sữa thì màu sắc cũng đã rất đẹp, na ná như màu Coca Cola và nước rau má. Trà xanh lúc ấy có sắc lục thẫm và những viên đá trong vắt sẽ khiến ly trà long lanh như tầng đáy của đại dương.
Vị của trà xanh không sữa cũng ngon không kém, nó thơm ngát và đỡ ngấy bởi vị sữa đặc. Đó là thức uống mà ta chỉ có thể thưởng thức ở mấy quán ăn Thái, ngoài ra thì vỉa hè Hà Nội không bao giờ quên tra thêm sữa và thạch trà.
Người Thái có lẽ là dân tộc ham ăn cay nhất thế giới. Vì thế những người tẩy chay vị cay, chua, ngọt thì không mấy ưa đồ Thái. Nhưng quả là sau khi ăn xong bát cà ri cay sốc họng thì ly trà Thái thơm mát sẫm màu diệp lục sẽ xoa dịu hết những tê dại trên đầu lưỡi.
Vương quốc của nụ cười(*) thực ra không có một văn hóa trà dày dặn như nhiều quốc gia khác. Người Thái uống trà cũng khá muộn. Trong khi các quốc gia khác đã uống trà tới cả nghìn năm rồi thì mãi tới 1981, người Thái mới bắt đầu làm quen với trà do làn sóng di cư của người Trung Quốc tràn vào đã mang theo cả thói quen uống trà. Từ ấy người Thái mới nảy ra việc trồng trà để thế vào những cánh đồng thuốc phiện đã bị mất mùa và cũng túc tắc biết uống trà.
Tuy nhiên họ hiếm khi uống trà đặc hay trà nguyên chất mà cứ phải chế cho trà thật ngọt như chè Thái mới yên. Dẫu sao tôi vẫn mê lắm những ly trà Thái đỏ nhuộm màu và cả trà Thái xanh tươi mát, bí ẩn như lòng hồ sâu.
Hôm nào thử coi, bạn tạt qua một quán Thái cũ kỹ ngay khu chợ Nghĩa Tân gần nhà tôi, ngồi trước ly trà Thái thẫm xanh mà lơ đãng ngắm vòm me đu đưa qua ô cửa sổ, sẽ thấy đời cũng chỉ óng ánh đến thế là cùng. Và bất giác, thế nào bạn cũng sẽ nở nụ cười vô tư lự, như người Thái vậy.
(*) Thái Lan vẫn được mệnh danh là Land of smile – Vùng đất của nụ cười.
