Bám trụ Hà Nội với nghề lượm ve chai
Bà Nguyễn Thị Khái (mọi người thường gọi là bà Tiến, ở Yên Thế , Bắc Giang) lên Hà Nội sinh sống từ năm 2003. Mấy năm trước, khi chưa thuê nhà trọ, bốt điện to tướng ở Cửa Nam chính là nơi bà dựng lều để ở qua ngày. Người dân ở đó thương bà lắm, có cái gì là họ lại mang cho. Khi có đoàn tình nguyện đi qua, họ đã dành cho bà những suất quà là những gói mì tôm, vài ba hộp sữa, đôi chiếc bánh mì… ăn qua ngày.
 |
| Giấc ngủ vạ vật trên chiếc xe chở hàng |
Bà Khái có hai đứa con, một cô gái đã lấy chồng xa ở Lạng Sơn, còn con trai bà không nhắc đến. Bà lên Hà Nội được một năm thì hay tin ngôi nhà ở quê bị phá tùm lum. Song cửa sổ bị cưa đứt, bàn ghế bị lấy trộm, sau đó, người ta còn nhặt sạch từng cái bát, cái đũa. Con gái đi lấy chồng xa, giờ cũng thành con nhà người ta. Bà chia sẻ: “Nếu như nhà bà khá giả thì có thể sẽ sống cùng với con gái, nhưng đường này, gia đình mình đã vậy mà nhà nó cũng túng thì chỉ làm khổ nó. Thôi thì đành để mình khổ còn hơn để con mình phải chịu khổ thêm”.
 |
| Bà Khái tận dụng căn nhà để làm nơi chứa phế thải nhặt được |
Để bám trụ ở vùng đất mới này, bà cũng kiếm cho mình một món nghề là lượm ve chai. Bà đi làm vào ban ngày, nhưng có lúc làm vào ban đêm. Sau 2 - 3 ngày miệt mài làm việc bà đưa “hàng” đi nhập. Với số tiền kiếm được cũng chỉ nuôi đủ miệng ăn của bà và tích cóp cho việc trả tiền phòng trọ. Công việc này cũng có sự “cạnh tranh” ghê gớm.
Cùng xóm trọ với bà, ông Đặng Văn Năm làm nghề bán bánh khúc (Chùa Hương, Hà Tây) cho biết: “Bà Tiến ở đây trước tôi, nói chung bà ấy chẳng có gì ngoài chiếc xe phục vụ cho nghề nhặt chai lọ kiếm sống. Từ ngày ở đây, tôi chẳng thấy bà nhắc đến con cái, cứ chiều tối đi làm đến nửa đêm mới về phòng”.
Ám ảnh với căn nhà…chứa rác
Khác với những người vô gia cư khác, bà cũng đã thuê cho mình một căn nhà. Đó là căn nhà dưới chân cầu Long Biên. Thoạt nghe tưởng bà dư dả lắm, nhưng khi đến nơi, mọi thứ mở ra trước mắt quá đỗi bất ngờ.
 |
| Dãy nhà trọ xập xệ mà bà Khái đang ở |
Đường về nhà bà đi tắt qua chợ Long Biên. Căn nhà trọ nằm sâu hun hút trong ngõ hẻm không một ánh đèn đường. Về tới nhà, bà mò mẫm tìm công tắc điện nơi căn phòng nhỏ, chiếc bóng đèn mạng nhện giăng bịt kín giảm bớt đi phần nào nguồn sáng cả một ngôi nhà vốn dĩ đã trở nên lay lắt giữa chốn thị thành. Bà luôn miệng nói “nhà bà đây, nó không được to lắm nhỉ” như muốn động viên tôi thông cảm, đừng chê nhé. Đối với một người có thu nhập bấp bênh, cuộc sống neo đơn, có khả năng bị đuổi ra khỏi nhà bất cứ lúc nào thì một ngôi nhà như nơi đây quả thật đã vượt qua ngoài mong đợi của họ.
 |
| Căn nhà 650 nghìn đồng xung quanh toàn là rác |
Vừa bước một chân vào căn nhà, một mùi ẩm mốc của rác rưởi, mùi của nước cống sau nhà thộc nhanh vào mũi. Nhìn bà nhiệt tình thu vén mấy tấm giấy vụn đầu giường, kéo nhanh tấm nệm cũ kĩ cho ngay ngắn để ckiếm chỗ ngồi thì mọi sự ngại ngùng, ngượng ngạo tan biến hết.
Nhìn quanh một lượt ngôi nhà trọ 650 nghìn đồng mà bà đã thuê càng làm tăng thêm sự bấp bênh, sự nổi trôi của một kiếp nghèo bơ vơ kiếm sống. Ngôi nhà được chắp vá bằng những mảnh Fibro xi măng đã bể, chênh vênh không chắc chắn. Các tấm Fibro xen kẽ với những thanh tre xếp lại thành hình ngôi nhà thoai thoải. Chắc chỉ khoảng 5 bước chân người lớn là có thể đi hết chiều dọc của nhà. Vì công việc của bà là lượm ve chai, giấy loại, bao bì nên hơn nửa gian nhà dành để chứa phế thải chưa được phân loại. Nền nhà dốc, cảm tưởng như có thể lún bất cứ lúc nào. Nhưng với gương mặt hạnh phúc của bà thì chắc chắn với bà thế này là quá đỗi tiện nghi, đàng hoàng.
 |
| Nhà tắm được che đậy tạm bợ |
Lạc quan, giàu tự trọng
3h sáng, dãy trọ tấp nập, ánh đèn điện sáng lên, chó sủa ầm ầm. Có tiếng người rồ ga xe máy, có tiếng người gọi nhau…công việc cửu vạn ở chợ Long Biên lại bắt đầu.
Cơn lạnh chạy đến sống lưng, có tiếng muỗi vo ve bên tai đến nhắm mắt thôi cũng thấy sợ. Bà Khái hỏi: “Quà các cháu phát đấy là do các cháu tự bỏ tiền túi ra à?” Chưa trả lời kịp, bà nói tiếp: “Đang là sinh viên mà nghĩ đến việc giúp người khó khăn là tốt, nhưng vẫn đang dựa vào tiền của bố mẹ gửi cho thì cố gắng mà học mà hành”. Sợ muỗi cắn, bà lại vươn tay ra bật đèn.
 |
| Không còn lấy một chiếc răng nào nữa, bà luôn hóm hỉnh lấy lao động là niềm vui |
Bà đón nhận bằng cả tấm lòng những món quà thiện nguyện chứ bà không ngả tay xin tiền và nhận tiền của một ai đó cho bà. Bà đã từng làm công tác xã hội khi còn ở Bắc Giang, bà cũng đã có thời gian ăn chay, chính vì thế bà xem đó nguồn vui, là động lực để bà yêu cuộc sống hơn.
Sáng hôm sau, tạm biệt bà. Bà gửi tặng tôi đôi câu thơ cùng với giọng đọc của một người không còn lấy một chiếc răng, hay và hóm hỉnh lạ: “Nhớ ai mà chẳng nhớ/ Tuy xa nhau ta quyết giữ nên gần”.
