Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nêu rõ y tế cơ sở gồm tuyến huyện và tuyến xã còn nhiều hạn chế về chất lượng chuyên môn, chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân, khiến người bệnh chưa tin tưởng vào chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh (KCB) tại một số bệnh viện huyện, trạm y tế xã và thường vượt lên tuyến.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết thời gian tới, Bộ Y tế sẽ cấp thêm quỹ BHYT, nâng cao năng lực cho cán bộ y tế xã: "Vừa rồi, chúng tôi làm 26 trạm y tế mẫu, phấn đấu trạm y tế xã ít nhất phải được như Thái Lan, các trạm còn lại phải nâng cấp, sửa chữa, cần luân chuyển cán bộ từ huyện về xã và ngược lại, không để bác sĩ tuyến xã suốt đời ở xã"- Bộ trưởng nói.
Cùng tham gia giải trình, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam đã làm rõ việc đảm bảo nguồn lực cho y tế cơ sở, phát triển bảo hiểm y tế (BHYT) và giám sát nâng cao chất lượng y tế cơ sở.
Bà Nguyễn Thị Minh, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, cho rằng tự chủ tài chính bệnh viện đã thúc đẩy các bệnh viện tăng thu người bệnh, kéo dài thời gian nằm viện để tăng số tiền thanh toán với cơ quan BHXH.
Đại diện BHXH Việt Nam cho rằng Quốc hội cần điều chỉnh chính sách thông tuyến KCB BHYT để tránh tình trạng người dân đi khám chữa bệnh không theo tuyến chuyên môn kỹ thuật, kéo theo việc giảm vai trò của trạm y tế xã trong chăm sóc sức khỏe ban đầu và điều trị các bệnh thông thường. Đối với các bệnh thông thường mà người bệnh điều trị ở tuyến trên, cần tăng mức đồng chi trả hoặc không thanh toán BHYT.
Ông Nguyễn Văn Tiên, nguyên Phó Chủ nhiệm các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng việc khoán KCB BHYT cho tuyến xã tối đa 20%, vì vậy, dù danh mục nhiều thuốc, nhiều dịch vụ như thông tư 39 về gói dịch vụ y tế cơ bản cũng chạm trần 20%. Đây là lý do mà nhiều trạm y tế xã được đầu tư xây dựng khang trang, có bác sĩ, dược sĩ nhưng hàng ngày chỉ đón tiếp rất ít người dân đến khám chữa bệnh.
"Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu chiến lược và chính sách y tế, 31% trường hợp khám bệnh ở tuyến Trung ương có thể giải quyết ở tỉnh, 41% KCB ở tuyến tỉnh có thể chữa ở huyện... Tuy nhiên, hiện chưa có quy định pháp lý để BV tuyến Trung ương, tuyến tỉnh hạn chế nhận KCB bệnh nhân thông thường ở tuyến dưới"- ông Tiên cho biết.
Các ý kiến phản biện của đại biểu tại phiên họp đã đề nghị Bộ Y tế nêu rõ trách nhiệm của mình và chính quyền các địa phương về những yếu kém của y tế cơ sở và việc xây dựng y tế theo hướng phát triển bệnh viện chứ chưa quan tâm đúng mức đến y tế dự phòng như vừa qua. Bộ Y tế cần cân bằng giữa việc phát triển y tế chuyên sâu với y tế cơ sở và chăm sóc sức khỏe ban đầu.
