Sức khỏe của bạn:

Xét nghiệm tế bào học và ung thư

BS ĐÀO THẾ TÂN |

- Nghiện thuốc lá nửa thế kỷ, thử cai nhiều lần cũng không được, bóc bao thuốc lá lại thấy sợ hình ảnh và dòng chữ cảnh báo ung thư. Hỏi một ông bác sĩ ngoại khoa sao bác sĩ lại hút thuốc lá không sợ ung thư; ông ấy bảo bây giờ đã có thuốc đích điều trị ung thư phổi không như trước kia chỉ điều trị phẫu thuật, xạ trị hay hóa trị. Vậy mà trước đây cứ tưởng ung thư là không có thuốc đặc trị (kiểu như kháng sinh dùng để đặc trị nhiễm khuẩn).

- Chẩn đoán và điều trị ung thư hiện nay đã có nhiều phát triển vượt bậc nhưng chi phí còn rất cao và chỉ thực hiện được ở các bệnh viện lớn. Nhờ công nghệ sinh học phân tử, bước đầu đã tìm ra một số gene là thủ phạm hay đồng phạm gây ung thư và tìm ra thuốc tấn công vào trúng đích gene đó mang lại hy vọng phát triển phương pháp tìm và diệt tế bào ung thư này.

- Người bệnh, người dân phần lớn chưa biết nguyên lý y học của phương pháp mới trước khi đặt niềm tin vào chẩn đoán và điều trị bệnh nan y này.

- Tế bào bị đột biến đoạn gene lành thành gene tiền ung thư, gene này mã hóa quá trình sản sinh một loại protein có vai trò truyền tín hiệu nội bào kích thích tăng sinh tế bào ung thư. Nói cách khác, hàng ngày hàng giờ luôn có tế bào mới sinh ra để thay thế tế bào cũ, trong hàng triệu hàng tỉ tế bào mới đó thể nào cũng có vài sản phẩm bị lỗi biến đổi gene. Nhưng để phát triển thành khối u ác tính, bọn tế bào ác phải truyền được tín hiệu kích thích sinh sản nhanh các tế bào ung thư. Cắt được sự lan truyền tín hiệu tăng sinh tế bào u là có thể kiểm soát khối u không to lên. Cùng với phát hiện ra đoạn gene tiền ung thư ấy, đã nghiên cứu ra thuốc đích để ngăn chặn từng đoạn tín hiệu kích thích tăng sinh tế bào này.

Nhưng do cơ chế thuốc điều trị đích ở mức độ phân tử nên thuốc phải chọn lọc đúng đích đó. Có bao nhiêu gene tiền ung thư thì gần như phải có ngần ấy thuốc tương ứng. Do đó đặt ra vấn đề phải tìm đúng loại gene đích trên bệnh nhân, kéo theo đó là yêu cầu chẩn đoán sinh học phân tử của chuyên khoa bệnh học. Từ bệnh phẩm sinh thiết tươi hoặc từ khối paraphine chứa mẫu tổn thương lấy từ khối u nghi ngờ, dùng kit chiết tách để thu được tế bào, tiếp theo dùng kỹ thuật PCR thường dùng trong labo sinh học phân tử để chẩn đoán xác định sự có mặt của gene hung thủ. Khi có kết luận dương tính với đoạn gene bệnh sẽ điều trị bằng thuốc đích tương ứng để ngăn chặn tăng sinh tế bào ung thư.

Bước đầu ở Việt Nam đã làm được xét nghiệm xác định 3 loại gene EGPR, KRAS, BRAF thủ phạm, đồng phạm gây các ung thư ở phổi, tuyến giáp, đại - trực tràng và đang triển khai thêm một phương pháp sinh học phân tử khác: Kỹ thuật hydrib (lai tại chỗ) để xác định gene HER-2/nếu trong điều trị ung thư vú.

Hy vọng ngày càng nhiều gene ung thư được phát hiện và thuốc điều trị đích được sản xuất để khống chế được càng nhiều loại ung thư với chi phí giảm dần và vẫn không quên phòng chống ung thư là cách tốt nhất cho cuộc sống mạnh khỏe hạnh phúc.

BS ĐÀO THẾ TÂN
TIN LIÊN QUAN

Sức khỏe của bạn: Bệnh béo phì và sức khỏe giới tính

BS ĐÀO THẾ TÂN |

- Từ ngày đứng tuổi không hiểu sao đâm phát tướng, tăng cân, bụng to ra, trông thì phương phi béo tốt nhưng sức khỏe lại kém đi. Động chân động tay là rất nặng nề mệt nhọc, rồi cao huyết áp, mỡ máu cao, đường máu cao. Cai được thuốc lá để giữ sức khỏe, đỡ được viêm họng nhưng lại càng tăng cân. Nhưng cái “khoản kia” mới thấy suy giảm rõ rệt, ham muốn yêu đương kém hẳn, “trên bảo dưới không nghe” làm bà xã chán hẳn. Cuộc sống về già đâm tẻ nhạt, đơn điệu, ngày tháng trôi qua vô vị.

Sức khỏe của bạn: Đề phòng bệnh Zika

BS ĐÀO THẾ TÂN |

- Mới đầu năm nay thấy nói bệnh Zika ở bên Châu Phi, Nam Mỹ, ta chưa thấy gì; nay thì ngành y tế đã phải cảnh báo phát hiện bệnh ở Việt Nam cần ngăn chặn thành dịch bệnh. Không thấy người bệnh nhập cảnh từ nước ngoài về, nhưng lại có người mình sang Nhật bị phát hiện nhiễm virus Zika mặc dù ta đã có kiểm dịch tại cửa khẩu sân bay. Làm sao biết để ngăn chặn bệnh?

Sức khỏe của bạn: Sơ cứu bệnh nội khoa

BS ĐÀO THẾ TÂN |

- Lần trước đã được biết những cách cần kíp nhất sơ cứu tai nạn, rất có ích vì thường gặp tình huống bất ngờ hàng ngày các tai nạn gây chấn thương ngoại khoa... Trong khi trên thực tế, còn gặp những ca đột nhiên bị ngã gục xuống, choáng ngất bất tỉnh, lên cơn co giật, có cơn khó thở, đau bụng dữ dội, nôn mửa nhiều, bài tiết không tự chủ... rất khó để cứu giúp bệnh nhân nếu không biết họ bị làm sao.

Sức khỏe của bạn: Sơ cứu khi bị tai nạn

BS ĐÀO THẾ TÂN |

- Hiện thời, công nghiệp hóa, đô thị hóa phát triển nhanh chóng, đường sá mở rộng nâng cấp, sửa chữa xây dựng ngay trong thành phố như một công trường khổng lồ, giao thông đông đúc... tất cả đếu có nguy cơ tai nạn xảy ra. Có số liệu so sánh thương vong thời bình không kém thời chiến tranh nhưng cách xử lý sơ cứu ban đầu bị bỏ ngỏ nên nhiều trường hợp cấp cứu sai dẫn đến biến chứng, tử vong.

Lì xì mùa Tết hết cả tháng lương

Phương Minh |

"Để chuẩn bị tiền lì xì một mùa Tết đi tong cả tháng lương của tôi, thậm chí phải hơn khi tiền lì xì cũng leo thang theo giá cả" - chị Phạm Ngọc Anh (quận Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ khi được hỏi về việc lì xì đầu năm.

Hàng nghìn người lỉnh kỉnh đồ đạc xuống Ga Thanh Hóa để về quê đón Tết

QUÁCH DU |

Thanh Hóa - Những ngày cận Tết Nguyên đán Quý Mão - 2023, tại nhà Ga Thanh Hóa đã đón hàng nghìn người về quê ăn Tết. Tại đây, nhiều người lỉnh kỉnh đồ đạc, “tay xách nách mang” hối hả ra xe người thân chờ sẵn để về đón Tết đoàn viên cùng gia đình.

Người dân chen chân trong siêu thị ngày cận Tết mua hàng giảm giá, bình ổn

THUỲ TRANG |

Đà Nẵng - Với nhiều chương trình bình ổn giá, khuyến mãi, giảm giá, các siêu thị đang thu hút lượng lớn người dân đến tham quan, mua sắm Tết.

Ông Kissinger đổi lập trường, nêu kế hoạch Ukraina mới nhất

Song Minh |

Cựu Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger thay đổi lập trường, ủng hộ Ukraina gia nhập NATO.

Sức khỏe của bạn: Bệnh béo phì và sức khỏe giới tính

BS ĐÀO THẾ TÂN |

- Từ ngày đứng tuổi không hiểu sao đâm phát tướng, tăng cân, bụng to ra, trông thì phương phi béo tốt nhưng sức khỏe lại kém đi. Động chân động tay là rất nặng nề mệt nhọc, rồi cao huyết áp, mỡ máu cao, đường máu cao. Cai được thuốc lá để giữ sức khỏe, đỡ được viêm họng nhưng lại càng tăng cân. Nhưng cái “khoản kia” mới thấy suy giảm rõ rệt, ham muốn yêu đương kém hẳn, “trên bảo dưới không nghe” làm bà xã chán hẳn. Cuộc sống về già đâm tẻ nhạt, đơn điệu, ngày tháng trôi qua vô vị.

Sức khỏe của bạn: Đề phòng bệnh Zika

BS ĐÀO THẾ TÂN |

- Mới đầu năm nay thấy nói bệnh Zika ở bên Châu Phi, Nam Mỹ, ta chưa thấy gì; nay thì ngành y tế đã phải cảnh báo phát hiện bệnh ở Việt Nam cần ngăn chặn thành dịch bệnh. Không thấy người bệnh nhập cảnh từ nước ngoài về, nhưng lại có người mình sang Nhật bị phát hiện nhiễm virus Zika mặc dù ta đã có kiểm dịch tại cửa khẩu sân bay. Làm sao biết để ngăn chặn bệnh?

Sức khỏe của bạn: Sơ cứu bệnh nội khoa

BS ĐÀO THẾ TÂN |

- Lần trước đã được biết những cách cần kíp nhất sơ cứu tai nạn, rất có ích vì thường gặp tình huống bất ngờ hàng ngày các tai nạn gây chấn thương ngoại khoa... Trong khi trên thực tế, còn gặp những ca đột nhiên bị ngã gục xuống, choáng ngất bất tỉnh, lên cơn co giật, có cơn khó thở, đau bụng dữ dội, nôn mửa nhiều, bài tiết không tự chủ... rất khó để cứu giúp bệnh nhân nếu không biết họ bị làm sao.

Sức khỏe của bạn: Sơ cứu khi bị tai nạn

BS ĐÀO THẾ TÂN |

- Hiện thời, công nghiệp hóa, đô thị hóa phát triển nhanh chóng, đường sá mở rộng nâng cấp, sửa chữa xây dựng ngay trong thành phố như một công trường khổng lồ, giao thông đông đúc... tất cả đếu có nguy cơ tai nạn xảy ra. Có số liệu so sánh thương vong thời bình không kém thời chiến tranh nhưng cách xử lý sơ cứu ban đầu bị bỏ ngỏ nên nhiều trường hợp cấp cứu sai dẫn đến biến chứng, tử vong.