“Phải là thiết bị tốt nhất”
Trả lời PV Báo Lao Động, ông Phạm Xuân Dũng - Giám đốc BVUB - cho biết: Để có tiền mua hệ thống máy xạ trị gia tốc, BVUB đã đề xuất UBND TPHCM cho vay vốn kích cầu (BVUB vay và trả vốn gốc, UBND TPHCM hỗ trợ trả lãi vay). Ngày 15.12.2016, UBND TPHCM đã ra văn bản chỉ đạo Sở Y tế xung quanh việc tổ chức đấu thầu mua máy xạ trị. UBND TPHCM lưu ý trang thiết bị cho BVUB “phải đảm bảo là thiết bị tốt nhất”. Trước đó, khi xây dựng HSMT, BVUB đã đưa ra chỉ tiêu mua thiết bị được sản xuất từ các nước G7. Tuân thủ chủ trương trên, tại văn bản số 975/BVUB-TTB ngày 11.5.2017 do Giám đốc BVUB Phạm Xuân Dũng ký ban hành, cũng có tới 9 lần nhắc tới việc đầu thầu cung cấp máy xạ trị 240 tỷ đồng “phải đảm bảo là thiết bị tốt nhất”.
Theo ông Dũng, sau chỉ đạo của UBND TPHCM ngày 15.12.2016, lập tức, ngày 16.12.2016, Sở Y tế đã có công văn chỉ đạo BVUB rà soát yêu cầu kỹ thuật trong HSMT, đảm bảo trang thiết bị là ”tốt nhất”. Từ đó, BVUB đã điều chỉnh một số tiêu chí trong HSMT lần 1, ban hành HSMT lần 2 với các tiêu chí kỹ thuật mới nhằm đấu thầu cung cấp thiết bị “phải đảm bảo là thiết bị tốt nhất”. Ông Dũng cũng cho rằng, việc điều chỉnh các tiêu chí kỹ thuật trong HSMT lần 2, BVUB đều căn cứ trên đề xuất của Hội đồng khoa học công nghệ, Sở Y tế, Sở KHĐT và các chuyên gia trong lĩnh vực xạ trị. Ngoài ra, ông Dũng cũng khẳng định: “Việc gia hạn thời gian đóng thầu nhiều lần (5 lần - PV) là do yêu cầu khách quan (?). BVUB cần tiếp thu ý kiến góp ý từ đại diện Sở Y tế, Sở KHĐT và các chuyên gia nên cần nhiều thời gian để đảm bảo lựa chọn được trang thiết bị tốt nhất”.
“Tốt nhất”, nhưng chỉ dành cho một hãng
Mặc dù mục đích của việc đấu thầu trên nhằm có được trang thiết bị “tốt nhất”, nhưng theo ý kiến của nhiều chuyên gia y tế, các tiêu chí điều chỉnh tại HSMT lần 2 do BVUB ban hành, lại bộc lộ dấu hiệu không bình thường, thiếu khách quan, không công bằng; khi cái “tốt nhất” ấy chỉ dành cho một hãng sản xuất máy xạ trị . Một số DN tham gia đấu thầu đã chỉ đích danh hãng sản xuất, dường như chiếm lợi thế đáp ứng được HSMT của BVUB là Varian. Bất bình thường đầu tiên, từ quy định số lượng tối thiểu các hợp đồng cung cấp mà nhà thầu đã “hoàn thành toàn bộ hoặc hoàn thành phần lớn” và nhà thầu “có >/1 hợp đồng có giá trị tối thiểu là 150 tỉ đồng”; BVUB điều chỉnh thành “đã hoặc đang thực hiện” và nhà thầu có “>/2 hợp đồng, có tổng trị giá >/150 tỉ đồng”...
Sự điều chỉnh bằng cách tính tổng giá trị 2 hợp đồng để đạt giá trị tương đương 50-70% giá trị gói thầu, góp phần tạo điều kiện cho nhà thầu nào đó lọt vào vòng trong, nhưng lại vi phạm Thông tư 05/2015/TT-BKHĐT ngày 16.6.2015 của Bộ KHĐT quy định về đấu thầu. Bên cạnh đó, việc BVUB vin lý do “phải là thiết bị tốt nhất”, để điều chỉnh tiêu chí đánh giá kỹ thuật cũng bộc lộ khá nhiều bất thường. Ông Hà Văn Nam - Giám đốc Cty CP Đầu tư y tế Việt Mỹ - cho rằng: “Một số tiêu chí kỹ thuật quan trọng khi đánh giá máy xạ trị đã không được đưa vào làm tiêu chí đánh giá trong HSMT. Thậm chí, các tiêu chí quan trọng lại có điểm đánh giá thấp. Trong khi các tiêu chí phụ lại có điểm đánh giá cao. Đáng nói, với yêu cầu điểm tối thiểu tăng lên 90 điểm, cùng các tiêu chí khác, đã cho thấy một cách lộ liễu HSMT nhằm tạo lợi thế cho duy nhất thiết bị do hãng Varian sản xuất; còn thiết bị do các hãng sản xuất khác đều bị loại ra rìa”.
Vì vậy, không phải ngẫu nhiên, ngày 21.4.2017, khi BVUB tiến hành mở hồ sơ đề xuất tài chính với duy nhất một nhà thầu cung cấp thiết bị do Varian sản xuất. Hàng loạt vi phạm quy định trong vụ đấu thầu thiết bị y tế tại BVUB đã gây bất bình cho các DN trong suốt nhiều tháng qua. Song, với kết luận từ các cơ quan chức năng về vi phạm trong vụ đấu thầu trên, dư luận người dân và ngành y tế mong mỏi UBND TPHCM phải có sự chỉ đạo quyết liệt đối với BVUB, tuân thủ chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình: Tổ chức đấu thầu lại theo đúng quy định của Luật Đấu thầu.
