Đau đến nỗi muốn tìm đến cái chết...
Những bác sĩ điều trị ung thư chia sẻ, họ đã từng gặp những bệnh nhân đau đến mức muốn tìm đến cái chết, không còn phương pháp nào để giảm đau nào, có bệnh nhân dùng đến hơn 30 ống giảm đau Morphine 1 ngày mà vẫn không có tác dụng và không thể chịu nổi các cơn đau.
Các bác sĩ cho biết, đau là một trong những triệu chứng lâm sàng phổ biến ở bệnh nhân ung thư, nguyên nhân của đau là do khối u xâm lấn phá hủy các tổ chức xung quanh, các dây thần kinh. Đau do ung thư hành hạ làm cho người bệnh rối loạn giấc ngủ, giảm chất lượng cuộc sống, khiến cơ thể suy kiệt dần và dẫn tới nguy cơ tử vong sớm. Các phương pháp điều trị mới có thể kéo dài thời gian sống cho họ chứ không thể chữa khỏi hoàn toàn.
Anh H.K.Đ. (Hoàng Mai, Hà Nội) là người nhà của bệnh nhân H.K.M mắc ung thư giai đoạn cuối đang điều trị tại BV 108 chia sẻ: “Bố tôi bị mắc ung thư biểu mô tuyến ức giai đoạn cuối và bị hạch chèn ép hạch sau tụy gây đau triền miên, ngày nào cũng phải tiêm đến 3 liều Morphine nhưng vẫn đau không thể ngủ được. Cơ thể suy kiệt trầm trọng”.
Bác sĩ Trịnh Tú Tâm - Trưởng Đơn vị Điện quang can thiệp và điều trị đau, BV Hữu nghị Việt - Xô cho biết, những người mắc bệnh ung thư đều lo sợ nhất khi nhắc đến cụm từ “giai đoạn cuối”. Thường giai đoạn này, người bệnh xin về ngoại trú và cố gắng vượt qua nỗi đau đớn do ung thư hành hạ bằng những viên thuốc giảm đau...
“Đa phần người bệnh ung thư giai đoạn cuối khi điều trị nội khoa không hiệu quả phải chịu những cơn đau đớn hành hạ, thậm chí họ chỉ biết nhìn đồng hồ để mong đến giờ được tiêm morphine giảm đau” - ông Tâm nói.
“Để hạn chế nhằm giúp bệnh nhân không đau trong sinh hoạt hằng ngày thì phương pháp diệt hạch đám rối thân tạng dưới hướng dẫn của cắt lớp vi tính là một phương pháp can thiệp nhẹ nhàng hơn và hiệu quả rất cao. Khó khăn nhất khi thực hiện thủ thuật là phải kiểm soát đầu kim. Do vậy, đòi hỏi bác sĩ phải có kinh nghiệm và tay nghề vững. Dưới hướng dẫn của cắt lớp vi tính, sẽ định hướng chính xác đường đi của kim đến từng milimét, tránh làm tổn thương đến các tạng lân cận và mạch máu xung quanh.
Diệt hạch đám rối thân tạng được chỉ định cho những bệnh nhân bị đau dai dẳng vùng bụng hoặc đau lưng cục bộ do bệnh lý ác tính vùng bụng trên (tầng trên mạc treo đại tràng ngang), thất bại với các phương pháp dùng thuốc giảm đau; Ung thư tụy, gan, thực quản đoạn thấp, dạ dày, túi mật, tuyến thượng thận; Hạch di căn chèn ép vùng đám rối thân tạng; Viêm tụy cấp và mạn tính” - ông Tâm cho biết.
Bên cạnh đó, với kỹ thuật tương tự, các bác sĩ có thể tiêm cồn tuyệt đối vào đám rối hạ vị nằm ở phía trước đốt sống thắt lưng thứ 4-5 để điều trị đau mạn tính đối với những bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối ở các tạng nằm trong vùng tiểu khung và tầng sinh môn như ung thư đại - trực tràng, bàng quang, tử cung, buồng trứng, tinh hoàn...
Đây được coi là một kỹ thuật mang giá trị nhân đạo lớn bởi đối với những bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối, dù họ không còn hy vọng cứu chữa thì người bệnh vẫn cần chất lượng sống tốt đến phút cuối đời.
Ứng dụng robot trong giảm đau
Tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, các bác sĩ đã tiến hành ứng dụng robot Maxio trong kỹ thuật giảm đau bằng tiêm cồn tuyệt đối diệt hạch thân tạng cho các bệnh nhân bị đau nhiều do các bệnh lý ung thư ở nửa trên bụng.
Đặc biệt, ứng dụng Robot Maxio trong kỹ thuật này chỉ có tại bệnh viện, robot giúp định vị đường đi và hướng chính xác, nhanh chóng nhất, 1 lần chọc kim là đến đúng vị trí hạch thân tạng không phải làm đi làm lại nhiều lần, không gây đau, biến chứng tổn thương mạch máu. Nếu không có robot trợ giúp, bác sĩ sẽ thực hiện dưới hình ảnh của chụp cắt lớp vi tính để tiến hành kỹ thuật nhưng phải phải thao tác nhiều lần gây ra đau xuyên cơ, qua da nhiều lần gây đau đớn cho bệnh nhân.
Ứng dụng robot Maxio thực hiện tiêm cồn tuyệt đối diệt hạch thân tạng là một kỹ thuật giảm đau mới được triển khai tại Khoa Chẩn đoán hình ảnh, bệnh viện. Nguyên lý của phương pháp này là dùng cồn tuyệt đối nồng độ cao để diệt hạch thần kinh, cắt đường dẫn truyền cảm giác đau từ cơ quan bị đau về trung ương thần kinh (não bộ). Khi cắt được đường dẫn truyền này thì về nguyên lý bệnh nhân sẽ hết đau.
Khi được can thiệp giảm đau bằng kỹ thuật giảm đau tiêm cồn tuyệt đối diệt hạch thân tạng, những cơn đau luôn hành hạ ông M. đã giảm dần và gần như hết đau sau 1 tuần can thiệp. “Nhìn bố không phải chịu những cơn đau đớn vật vã của bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối thì tôi thấy đỡ xót xa. Mặc dù bố không còn sống được bao lâu, nhưng chúng tôi không muốn ông sống trong đau đớn” - anh Đ. nói.
Bác sĩ Đinh Gia Khánh - Khoa Chẩn đoán hình ảnh, người đã trực tiếp thực hiện kỹ thuật giảm đau này cho nhiều bệnh nhân, cho biết: “Đau trong ung thư có nhiều cơ chế. Ví dụ: Đau do khối u xâm lấn vào cơ quan xung quanh, xâm lấn vào hệ thần kinh. Mỗi cơ quan trong cơ thể đều có một hệ thần kinh chi phối. Khi bác sĩ tìm được đường dây thần kinh chi phối với cơ quan ung thư thì sẽ tiến hành cắt đường dẫn truyền đó, trong kỹ thuật này thì chúng tôi dùng cồn tuyệt đối để hủy dây thần kinh. Cơ chế cồn tuyệt đối là cồn sẽ làm mất nước và làm xơ hóa tế bào thần kinh, tế bào thần kinh sẽ chết, không hồi phục và như vậy là nó cắt đứt đường dẫn truyền”.
Ưu điểm của phương pháp này là nhanh chóng giảm đau, chi phí không cao, khi dùng kim rất nhỏ (25G) thì tổn thương mạch máu rất ít, bệnh nhân không cần gây tê gây mê...
Qua báo cáo đánh giá trên can thiệp cho các bệnh nhân từ năm 2017 đến nay, độ đau của bệnh nhân đã giảm khoảng 4 - 6 điểm so với trước can thiệp, kéo dài đời sống và chất lượng sống. “Đây là một kỹ thuật rất nhân văn dành cho các bệnh nhân ung thư bị đau, đặc biệt giai đoạn cuối”- ông Đinh Gia Khánh cho hay.