Tỉ lệ trẻ bị béo phì tăng cao
Nhiều tỉnh, thành trên cả nước đang triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine COVID-19 cho trẻ em, trong đó, trẻ em béo phì là một trong những đối tượng… cần chỉ định tiêm tại Trung tâm y tế hoặc tại bệnh viện.
Thế giới trải qua đại dịch COVID-19 với nhiều công trình nghiên cứu cho thấy người bị béo phì khi mắc SARS-CoV-2 làm gia tăng nguy cơ phải nhập viện, chuyển chăm sóc tích cực (ICU), thở máy và tử vong cao hơn so với những người không bị béo phì.
Tạp chí Mạng lưới Hiệp hội Y khoa Mỹ (JAMA) đã có một báo cáo về tình trạng béo phì ở trẻ em gia tăng đáng kể trong thời gian đại dịch COVID-19 diễn ra. Theo số liệu công bố vào tháng 8, trẻ em thuộc độ tuổi từ 5-11 có chỉ số khối cơ thể (BMI) tăng trung bình 1,57 lần và tỉ lệ béo phì tăng thêm 9,5%.
Một nghiên cứu được thực hiện vào đầu tháng 5 cũng cho ra kết quả tương tự sau khi các nhà khoa học phân tích chỉ số khối cơ thể của 300.000 trẻ em trên toàn nước Mỹ trong độ tuổi từ 2-17. Kết quả cho thấy, có tới 15,4% số trẻ em tham gia nghiên cứu có tình trạng béo phì, tỉ lệ gia tăng đáng kể so với thời gian trước đó.
Còn tại Việt Nam, theo kết quả Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc 2019 – 2020 của Viện Dinh dưỡng quốc gia, tỉ lệ trẻ em thừa cân, béo phì tăng gấp 2,2 lần, từ 8,5% năm 2010 lên thành 19,0% năm 2020. Riêng năm 2020, tỉ lệ thừa cân béo phì khu vực thành thị đã chạm ngưỡng 26,8%, nông thôn là 18,3% và miền núi là 6,9%. Trước đó, Viện Dinh dưỡng quốc gia cũng đã công bố tỉ lệ béo phì ở trẻ em nội thành tại TPHCM đã vượt 50%, tại Hà Nội vượt 41%.
Cách phòng ngừa béo phì
Theo BS Phạm Ngọc Oanh – Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TPHCM (HCDC), các nghiên cứu trên thế giới cho thấy sự gia tăng thừa cân béo phì thường kéo theo sự gia tăng một số bệnh mạn tính không lây.
Béo phì là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến các bệnh lý về tim mạch, đột quỵ (là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu), đái tháo đường, rối loạn cơ xương (đặc biệt là thoái hóa khớp gây tàn phế rất cao), một số loại ung thư (ung thư nội mạc tử cung, buồng trứng, vú, tuyến tiền liệt, gan, túi mật, thận và đại tràng), tạo tâm lý mặc cảm, dễ bị stress.
Béo phì khiến mỡ đè lên cơ hoành hoặc phế quản và cản trở hoạt động hô hấp của cơ thể, một số trường hợp, bệnh có thể gây rối loạn nhịp thở hoặc ngưng thở khi ngủ.
Theo bác sĩ Oanh, thừa cân béo phì phần lớn có thể phòng ngừa được qua việc vận động thể lực kết hợp với chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hợp lý.
Khẩu phần ăn hàng ngày nên đảm bảo đủ số lượng, cân đối, hợp lý từ 3 chất sinh năng lượng là đạm (các loại thịt, cá và thủy sản, đậu, đỗ các loại) từ 13-20%, chất béo (mỡ động vật, bơ, dầu thực vật, các loại hạt nhiều dầu) từ 20-25% và chất bột đường (gạo, ngũ cốc, khoai, củ) từ 55-65%.
Chế độ ăn uống cần đa dạng, phối hợp từ 15-20 loại thực phẩm và thay đổi thường xuyên các loại thực phẩm trong ngày để cung cấp đủ dưỡng chất giúp cho hệ miễn dịch của cơ thể luôn khỏe mạnh, tăng sức đề kháng.
Các bác sĩ lưu ý, không nên ăn mặn, hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn như cá khô, mắm các loại, chả lụa, xúc xích, đồ hộp, dưa, cà muối chua.
Ngoài ra, chúng ta cần hạn chế sử dụng thực phẩm nhiều chất béo như thịt mỡ, da (heo, gà, vịt); thực phẩm nhiều cholesterol như tim, gan, thận, não. Các loại thức ăn và đồ uống ngọt như bánh, kẹo, nước ngọt, chocolate, thức uống có cồn như rượu, bia… cũng cần được hạn chế.
Cùng với chế độ dinh dưỡng, để phòng chống thừa cân béo phì nên duy trì tập luyện các loại hình phù hợp với sức khỏe 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày trong tuần.
Bên cạnh đó, phòng ngừa thừa cân béo phì cần có sự phối hợp của bản thân, gia đình và toàn xã hội để đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận với thực phẩm lành mạnh, hợp lý, tạo cuộc sống năng động và môi trường vận động thích hợp.
