Thuốc lá điện tử là thiết bị sử dụng pin làm nóng dung dịch điện tử (e-liquid) để tạo ra sol khí/khói cho người dùng hít vào. Thuốc lá điện tử rất đa dạng về hình dạng và kích thước.
Thành phần chính gồm có nicotin, propylene glycol và các chất tạo hương vị. Ngoài ra, chúng còn chứa thêm ít nhất 60 hợp chất hóa học khác. Nicotine là một chất gây nghiện cao có trong thuốc lá truyền thống, xì gà và các sản phẩm thuốc lá khác.
Thuốc lá điện tử có rất nhiều tên gọi: “e-cigs,” “e-hookahs,” “mods,” “bút vape,” “vapes”…
Một số thuốc lá điện tử được sản xuất dưới dạng thuốc điếu truyền thống, xì gà hay ống điếu, có loại giống cây bút, ổ USB và những vật dụng thường ngày khác. Càng ngày, chúng càng được đa dạng hóa về mẫu mã, hình dạng, nhằm thu hút giới trẻ.
Thế nhưng, theo các chuyên gia, thuốc lá điện tử có thể gây ra những mối nguy hiểm khôn lường.
Hút thuốc lá điện tử ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe
Hiện nay, thuốc lá điện tử được lưu hành rộng rãi ở nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam, đặc biệt là giới trẻ. Có khá nhiều thành phần trong thuốc lá điện tử, trong đó thành phần chính bao gồm:
- Nicotine: Là chất gây nghiện có trong thuốc lá thường. Với thuốc lá điện tử, người ta đưa vào một lượng thấp hơn nicotine (3-36 mg/ml) so với thuốc lá truyền thống, tuy nhiên cũng có những loại có nồng độ nicotine cao tương tự thuốc lá truyền thống.
- Dung dịch tạo khói, gồm: Nước, Propylene Glycol và Glycerin. Khi được làm nóng, nước sẽ bay hơi kết hợp với các chất còn lại tạo nên sản phẩm giống như khói để người hút cảm giác giống như đang hút thuốc.
Mặc dù các chất như Propylene Glycol và Glycerin đã được FDA cho phép sử dụng trong công nghiệp thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm, tuy nhiên những chất này khi bị đốt cháy có thể tạo ra những sản phẩm nguy hại cho cơ thể như Formaldehyde, Acetaldehyde, Acrolein.
- Chất tạo mùi: Là các hóa chất hương liệu tạo ra những mùi vị khác nhau (hoa quả, chocolate, vanium, mùi khói thuốc lá,…).
Các chất độc hại với cơ thể do thuốc lá điện tử sinh ra phần lớn đến từ các sản phẩm dạng hóa chất của chất tạo khói và tạo mùi, tiếp xúc trong thời gian càng dài thì ảnh hưởng tới sức khỏe càng nhiều. Vì vậy, ai tiếp xúc nhiều hơn thì ảnh hưởng nhiều hơn, kể cả người hút chủ động và thụ động.
Các hóa chất sinh ra từ quá trình tạo khói và đốt cháy chất tạo mùi có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đối với cơ quan hô hấp và tim mạch. Những ảnh hưởng lâu dài có thể gây độc tế bào và nguy cơ phát triển ung thư.
Hút thuốc lá điện tử không độc hại, hút thuốc lá điện tử cho sành điệu… là tâm lý của rất nhiều người. Nhưng thực tế, không ít trường hợp đã bị ngộ độc ma túy, tổn thương nội tạng và suýt gây tử vong do sử dụng thuốc lá điện tử.
Ngộ độc thuốc lá điện tử- đối diện nguy hiểm tính mạng
Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, vài năm trở lại đây, hầu như tuần nào Trung tâm Chống độc cũng tiếp nhận một vài ca ngộ độc sau khi hút thuốc lá điện tử.
Không ít bệnh nhân phải nhập viện trong tình trạng ngộ độc rất nặng, tím tái, sùi bọt mép, co giật, suýt tử vong. Nhẹ hơn thì bệnh nhân đến viện trong tình trạng ngơ ngác, rối loạn tâm thần, hoang tưởng, ảo giác, kích thích, lờ đờ, tổn thương các cơ quan nội tạng. Đối tượng sử dụng thuốc lá điện tử hầu hết là người trẻ và có nhiều trường hợp là học sinh trung học phổ thông.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho biết các ca ngộ độc sau khi hút thuốc lá điện tử phần lớn có biểu hiện của ngộ độc ma túy. Trong thuốc lá điện tử có rất nhiều loại chất, khi bệnh nhân hít phải sẽ kích thích thần kinh, tim mạch rất mạnh. Đây là những loại ma túy cực mạnh, hoàn toàn mới.
Điều này cho thấy, các chất ma túy thế hệ mới thay đổi hàng ngày và hình thức sử dụng được thay đổi dưới nhiều dạng khác nhau, có thể hút trực tiếp, có thể được trộn lẫn vào hóa chất có trong thuốc lá điện tử.
Các hóa chất này thay đổi liên tục theo thời gian, địa lý, theo thị hiếu người tiêu dùng. Trong thuốc lá điện tử có chất nicotin, liều lượng có thể rất thấp hoặc không có, tuy nhiên, nó lại có chất độc, gây co mạch, gây tổn thương cho cơ thể.
Đáng nói, bản chất của nicotin là gây nghiện, người chưa sử dụng thuốc lá bao giờ, nếu sử dụng thuốc lá điện tử sẽ gây nghiện nicotin, từ đó dễ chuyển sang nghiện thuốc lá, thuốc lào thông thường.
Vì thế, cũng như thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử cũng là mối nguy hại đối với sức khỏe con người.
