Trong công tác chống dịch bệnh COVID-19, Trung Quốc đã sử dụng y học cổ truyền để điều trị hiệu quả các trường hợp COVID-19, cho thấy những kết quả đáng khích lệ trong việc cải thiện triệu chứng và giảm tình trạng xấu đi, tỷ lệ tử vong và tái phát. Dưới đây là một số dược liệu tự nhiên đã được nghiên cứu chứng minh tác dụng hỗ trợ phòng chống COVID-19.
Kim ngân hoa
Kim ngân họ Cơm cháy có cả hoa vàng (kim) và hoa trắng (ngân).
COVID-19 là do hội chứng hô hấp cấp tính do SARS-CoV-2 gây ra. Do sự tương đồng của SARS-CoV và SARS-CoV-2, nên các hợp chất có trong tự nhiên có khả năng ức chế SARS-CoV đã được nghiên cứu trước đây cũng có tiềm năng trong việc ức chế SARS-CoV-2. Reserpine có trong chiết xuất kim ngân hoa đã ức chế sự nhân lên của SARS-CoV ở nồng độ không độc.
Các bài thuốc y học cổ truyền có kim ngân hoa đã được thử nghiệm trong điều trị SARS-CoV như viên Liên hoa thanh ôn, Song hoàng liên, các loại thuốc này được ứng dụng trong nhiều năm để chống lại nhiều chủng cúm. Đến nay, chúng vẫn tiếp tục được nghiên cứu đánh giá tác dụng kháng virus, chống viêm, điều hòa miễn dịch trên bệnh COVID-19.
Xuyên tâm liên
Xuyên tâm liên thuộc họ Ô rô, hay còn gọi là công cộng, hùng bút, nguyên cộng, lam khái liên, cây lá đắng, khô đảm thảo, nhất kiến kỷ…
Theo các nghiên cứu trên thế giới, xuyên tâm liên có các tác dụng kháng vi sinh vật (vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng), chống viêm, chống oxy hóa, chống ung thư… được dùng để điều trị các bệnh về gan, sốt, cảm lạnh thông thường, tiêu chảy cấp tính, tăng huyết áp, thủy đậu, bệnh phong, sốt rét, viêm nhiễm, ung thư, tiểu đường…
Xuyên tâm liên được xác định là chất chống viêm an toàn và hiệu quả, có tác dụng đối với nhiễm trùng đường hô hấp trên và có thể làm giảm đáng kể việc sản xuất cytokine và các yếu tố gây viêm trong nhiễm virus.
Thanh hao hoa vàng
Thanh hao hoa vàng thuộc Họ Cúc còn có tên gọi khác là thanh cao hoa vàng, thảo cao, ngải hoa vàng, ngải tiên, ngải si, ngải hôi, ngải mèo, hoàng hoa cao…
Thanh hao hoa vàng đã được sử dụng từ lâu đời để điều trị các bệnh như sốt rét, giun sán, ung thư, sán máng, Leishmaniasis, HIV, viêm gan B, lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp, viêm phổi… nhờ các tác dụng kháng vi sinh vật (virus, vi khuẩn, ký sinh trùng), điều hòa miễn dịch, chống viêm. Trong đó, tác dụng kháng virus là tiềm năng chống lại SARS-CoV-2 của thanh hao hoa vàng.
Tía tô
Tía tô thuộc họ Hoa môi, là loại thảo dược quen thuộc, được dùng nhiều trong ẩm thực và y học.
Chiết xuất lá tía tô được khoa học chứng minh có tác dụng đối với SARS-CoV-2 dựa trên ba yếu tố: Sự ức chế lây nhiễm của virus trong tế bào; tương tác của chiết xuất lá tía tô trực tiếp với hạt virus thông qua xét nghiệm khử hoạt tính của virus và hiệu quả hiệp đồng tác dụng của chiết xuất lá tía tô với hoạt chất remdesivir. Các thí nghiệm được tiến hành trên trên tế bào vero E6 và Calu-3 (dòng tế bào phế nang phổi). Kết quả nghiên cứu mang đến những phát hiện nổi bật.
Chiết xuất lá tía tô có thể nhắm mục tiêu vào giai đoạn đầu của chu kỳ nhiễm virus, hoạt động ức chế virus diễn ra mạnh hơn khi bổ sung chiết xuất vào giai đoạn trước khi virus xâm nhập so với sau khi virus hấp thụ vào tế bào.
Chiết xuất tía tô ức chế sự hình thành mảng bám SARS-CoV-2 theo cách phụ thuộc liều lượng. Hoạt tính kháng virus của chiết xuất tía tô tương tự như remdesivir ở mức độ ức chế hình thành mảng bám.
Những kết quả của nghiên cứu chứng minh rằng, chiết xuất lá tía tô có khả năng ức chế sự nhân lên của SARS-CoV-2 bằng cách bất hoạt virion. Mặc dù mới chỉ là nghiên cứu in vitro nhưng chúng ta cũng thấy được sự nỗ lực của các nhà khoa học với mong muốn tìm kiếm những gì có sẵn, dễ tìm để phòng, hỗ trợ điều trị bệnh, giúp cho vơi gánh nặng với hệ thống y tế.
Ngoài các loại dược liệu nêu trên, còn rất nhiều vị thuốc khác mà mẹ thiên nhiên ban tặng có tiềm năng chống lại COVID-19 mà khoa học vẫn tiếp tục quan tâm nghiên cứu chứng minh tác dụng.
