Tại Việt Nam, trong số các bệnh nhân nhập viện, có đến 62,5% không còn khả năng phẫu thuật. Vậy làm thế nào phát hiện sớm bệnh để điều trị hiệu quả nhất? Báo Lao Động trích đăng bài viết của Bác sĩ Nguyễn Đức Thuyết, Khoa Phẫu thuật Lồng ngực & Mạch máu (Bệnh viện Bạch Mai) về vấn đề này.
Phương pháp tầm soát ung thư phổi duy nhất được khuyến cáo là chụp cắt lớp vi tính liều thấp. Khi thực hiện phương pháp này, người bệnh sẽ nằm trên bàn của máy chụp CT, máy sử dụng tia X-quang liều thấp để tạo dựng hình ảnh chi tiết phổi. Quá trình chụp chỉ mất vài phút và không gây đau đớn.
Những ai cần tầm soát ung thư phổi?
Cơ quan Y tế dự phòng Hoa Kỳ (The U.S. Preventive Services Task Force (USPSTF)) khuyến cáo tầm soát ung thư phổi hàng năm với chụp cắt lớp vi tính liều thấp với những người sau đây:
• Người hút thuốc 20 bao/năm hoặc nhiều hơn (Đơn vị bao/năm = (số điếu thuốc hút trung bình 1 ngày/20 × số năm hút thuốc), và
• Hiện tại đang hút thuốc hoặc bỏ hút thuốc trong vòng 15 năm trở lại đây, và
• Tuổi từ 50 – 80
Các nguy cơ của tầm soát
Kết quả tầm soát ung thư phổi có thể gợi ý một người có ung thư phổi trong khi thực tế thì không phải ung thư. Kết quả này được gọi là dương tính giả. Dương tính giả có thể dẫn đến việc thực hiện thêm các xét nghiệm khác và phẫu thuật không cần thiết, điều này làm tăng thêm các nguy cơ cho bệnh nhân.
Tầm soát ung thư phổi có thể chỉ ra các trường hợp ung thư mà chưa gây ra bất cứ vấn đề gì cho bệnh nhân. Đây gọi là “chẩn đoán quá mức”. Chẩn đoán quá mức có thể dẫn đến điều trị không cần thiết.
Tia xạ từ phương pháp này lặp lại nhiều lần có thể là nguyên nhân gây ra ung thư ngay cả đối với người bình thường.
Đây là lý do tại sao tầm soát ung thư phổi chỉ được khuyến cáo cho người lớn có các nguy cơ cao phát triển bệnh do tiền sử hút thuốc lá và tuổi tác, và người không có các vấn đề sức khỏe làm giảm năng lực hoặc tuổi thọ, người mong muốn phát hiện sớm ung thư và nếu có thể phẫu thuật nếu cần.
Nếu mọi người đang có ý nghĩ về việc khám tầm soát ung thư phổi, hãy trao đổi với bác sĩ. Cách tốt nhất để giảm nguy cơ ung thư phổi là không hút thuốc và tránh hút thuốc thụ động. Tầm soát ung thư phổi không thể thay thế việc bỏ hút thuốc.
Khi nào nên dừng việc tầm soát ung thư phổi?
Cơ quan Y tế dự phòng Hoa Kỳ khuyến cáo tầm soát ung thư phổi hàng năm dừng lại khi người được tầm soát:
• Tuổi cao > 80
• Không hút thuốc ≥ 15 năm
• Có các vấn đề về sức khỏe khiến người đó không thể phẫu thuật nếu phát hiện ung thư phổi.
