Nhiều trường hợp người dân mất ngủ cho biết, họ thường mất ngủ vào ban đêm và chỉ ngủ được trong thời gian rất ngắn nên mỗi buổi sáng thức dậy cảm giác rất mệt mỏi và ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe. Theo đó, tình trạng này chủ yếu rơi vào những người cao tuổi. Anh Trần Thế Trịnh (ngụ Gò Vấp) cho biết: “Năm nay tôi 54 tuổi, do áp lực suy nghĩ về nhiều vấn đề xảy ra trong gia đình nên thường xuyên mất ngủ. Nhiều lần tôi phải đi mua thuốc ngủ ở một vài tiệm thuốc tây về để sử dụng thuốc mới ngủ được. Mặc dù tôi biết tác hại của nó, nhưng không dùng thuốc thì tôi khó ngủ, sáng ra mệt đừ cả người chẳng muốn làm gì…”
Qua tìm hiểu, nguyên nhân gây mất ngủ có thể là do môi trường xung quanh không yên tĩnh, dùng các chất gây hưng phấn trước khi ngủ như trà, cà phê hay một số loại thuốc dùng điều trị bệnh khác…. Ở người tuổi trung niên và cao tuổi, trầm cảm có thể là nguyên nhân bị mất ngủ, đặc biệt là lúc gần sáng. Tình trạng lo âu mãn tính kéo dài cũng có thể mất ngủ và gây ra những cơn ác mộng trong giấc ngủ nhanh.
Ngoài ra, những người bị đau mãn tính ở cơ, xương, khớp, dị ứng về đêm, khó thở, ngừng thở khi ngủ, co giật chân khi ngủ, những trường hợp rối loạn nhịp tim, suy tim và những rối loạn ở đường tiêu hóa như trào ngược thực quản hay những vấn đề về đường tiểu như tiểu đêm nhiều lần, tác dụng phụ của một số nhóm thuốc điều trị bệnh khác có tác động đến hệ thần kinh trung ương, thấm qua hàng rào máu não và gây ra tình trạng rối loạn giấc ngủ.
BS Hồ Hữu Thật - Giảng viên bộ môn Nội Thần Kinh trường Đại Học Y Khoa Phạm Ngọc Thạch TPHCM cho biết: “Rối loạn giấc ngủ có thể được hiểu là giấc ngủ bị giảm về thời lượng và/hoặc giảm về chất lượng. Về thời lượng, giấc ngủ bị giảm xa dưới mức trung bình (7 - 8 giờ mỗi ngày); về chất lượng, giấc ngủ bị gián đoạn, ngủ không sâu. Hậu quả là cảm thấy mệt mỏi khi thức dậy, trầm cảm, dễ cáu gắt, giảm tập trung chú ý... Rối loạn giấc ngủ có thể có nguyên căn như do bệnh lý đa khoa: dị ứng, viêm khớp, bệnh tim, cao huyết áp, hen phế quản... và cũng có thể vô căn như stress, lo âu, trầm cảm…”.
Lạm dụng sử dụng thuốc an thần… gây hại cho sức khỏe
Ngoài ra, theo BS Hồ Hữu Thật, thuốc an thần có tác dụng ức chế hoạt động của hệ thần kinh, đưa cơ thể vào trạng thái buồn ngủ. Nhiều người thường tìm đến thuốc an thần để trị chứng mất ngủ.
Tuy nhiên, các chuyên gia y tế khuyến cáo, việc lạm dụng thuốc an thần sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến não bộ và để lại những hệ lụy khôn lường, gây tổn hại nghiêm trọng cho sức khỏe. Đặc biệt, những người mẫn cảm về thuốc, mắc các bệnh tim mạch…
Điều đáng nói, việc một vài người có thói quen tự mua các loại thuốc an thần trôi nổi trên thị trường và tự ý sử dụng không đúng liều lượng. “Uống thuốc an thần không rõ nguồn gốc, sử dụng không theo hướng dẫn, chỉ định của các y bác sĩ và việc lạm dụng thuốc không chỉ khiến tác dụng của thuốc bị giảm mà còn gây ra tình trạng nhờn thuốc. Hơn nữa, việc tự tăng liều nhằm giải quyết chứng mất ngủ nhanh chóng có thể khiến người bệnh bị lệ thuộc vào thuốc và gây nghiện”, một bác sĩ tại TPHCM.
Trước vấn đề lạm dụng thuốc an thần, BS Hồ Hữu Thật khuyến cáo: "Tự ý dùng thuốc an thần, có thể giảm triệu chứng trong nhất thời. Tuy nhiên có thể bị lệ thuộc vào thuốc do người dùng không đủ kiến thức chuyên môn để kiểm soát dược tính của thuốc. Nhiều loại thuốc có tác dụng chính càng hiệu quả thì thường kèm theo nhiều tác dụng phụ đi kèm. Việc tự ý dùng thuốc chữa mất ngủ có thể gây ra các biến chứng về tim, gan, thận, thần kinh…".
Khi bị mất ngủ kéo dài, người bệnh nên đi khám ở các cơ sở y tế để được điều trị đúng phác đồ. Ở bệnh nhân rối loạn giấc ngủ kéo dài, quá trình khôi phục sức khỏe không được đầy đủ làm cho người bệnh thường xuyên thấy mệt nhọc, yếu đuối và có những triệu chứng khác như bần thần, chóng mặt, hay quên, bi quan, chán ăn... Rối loạn giấc ngủ kéo dài gây ra suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe.
“Để khắc phục tình trạng mất ngủ, nên tập thể dục, chơi thể thao vào buổi sáng. Cân bằng giữa lao động trí óc, lao động tay chân, thư giãn giải trí. Tạo môi trường tuyệt đối yên tĩnh, không có ánh sáng khi ngủ. Chủ động thư giãn cơ thể không suy nghĩ miên man tập trung vào nhịp thở, làm cho cơ thể dễ chìm vào giấc ngủ.
Ngoài ra, nên điều trị các bệnh khác như đau nhức, dị ứng, bệnh tim mạch... Nên chọn những loại thuốc thích hợp do thầy thuốc hướng dẫn và không nên tự dùng thuốc ngủ, dễ làm cho cơ thể bị nghiện, nguy cơ bị ngộ độc thuốc cao”, bác sĩ Đỗ Hữu Thật cho biết.
