Những nhà khoa học về thần kinh đã nghiên cứu ảnh hưởng của việc sống trong tình trạng kinh tế xã hội thấp đến sự phát triển não bộ của trẻ.
Giàu, nghèo và IQ
Bà Martha Farah - một nhà khoa học về thần kinh tại trường Đại học Pennsylvania, Mỹ - khẳng định: “Chúng ta không nên tỏ ra ngạc nhiên khi thấy tình trạng kinh tế xã hội được phản ánh qua não bộ của một con người”.
Những nghiên cứu về kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) đã hé lộ sự khác biệt to lớn giữa cấu trúc não bộ của những đứa trẻ sống trong gia đình nghèo và các gia đình khá giả. Sự khác biệt bao gồm kích cỡ của vùng não bộ dùng để ghi nhớ và học hỏi, vùng não bộ đảm nhiệm chức năng điều hành và những yếu tố khác. Đặc biệt, một số yếu tố như kích cỡ của vỏ não, có thể quan sát được từ khi đứa trẻ 1 tháng tuổi.
Trong một nghiên cứu được thực hiện bởi Kim Noble thuộc Đại học Columbia, những đứa trẻ đến từ các gia đình có thu nhập 25.000 USD/năm hoặc thấp hơn, có diện tích bề mặt vỏ não ít hơn 6% so với những đứa trẻ đến từ các gia đình có thu nhập trên 150.000 USD/năm.
Nghiên cứu trên những trẻ em được nhận nuôi cho thấy, sự khác biệt về chỉ số IQ phần lớn là do tình hình kinh tế của gia đình nhận nuôi chúng, chứ không phải là do gen. Kể cả khi kiểm soát những yếu tố gây nhiễu như gen, sức khỏe, nghiên cứu đã chỉ ra sự khác biệt rõ ràng giữa trẻ em sống trong tình trạng kinh tế xã hội thấp và cao.
Nếu một người phải sống trong cảnh nghèo đói từ sớm, thì những thành tựu nhận thức mà người đó nhận được sẽ càng trở nên thấp hơn. Nếu sống trong cảnh nghèo càng lâu, thì trí nhớ của con người sẽ càng trở nên tệ hơn theo thời gian.
Vòng luẩn quẩn
Những người sinh ra trong cảnh nghèo khó sẽ khó tiếp cận với cơ sở y tế tốt, một nền giáo dục chuẩn mực, một không gian vui chơi an toàn, một chế độ dinh dưỡng hợp lý, một môi trường trong lành và không ô nhiễm và bố mẹ của họ sẽ không có nhiều thời gian dành cho họ mỗi ngày. Nhưng đó chưa phải điều tồi tệ nhất, lớn lên trong cảnh nghèo đói sẽ ảnh hưởng đến những vùng trong não của họ, điều mà sẽ mang đến những sự bất lợi cho tương lai họ trong bối cảnh xã hội hiện nay.
Nếu một người lớn lên trong nghèo khổ, khả năng họ cũng sẽ có một cuộc sống khó khăn khi trưởng thành.
Sự quá tải trong tâm lý và cảm xúc của cảnh nghèo đói sẽ làm giảm khả năng kiểm soát bản thân, điều cực kì quan trọng quyết định thành công trong cuộc sống.
Qua lăng kính của một nhà khoa học về thần kinh não bộ, đó là một điều dễ hiểu. Ở người trưởng thành, điều kiện kinh tế cao có liên hệ chặt chẽ với khả năng kiềm chế trước những ham muốn nhất thời và hướng tới mục tiêu lớn lao, cao cả hơn.
Mặc dù thừa nhận các nhà khoa học về thần kinh não bộ chưa có cách nào để giúp những người yếu thế, Farah vẫn lạc quan rằng khoa học sẽ ngày một phát triển. Nghiên cứu đầu tiên về tác động của nghèo đói lên não bộ mới chỉ vào thời điểm 1 thập kỉ trước: “Khi chúng ta biết càng nhiều, chúng ta càng có cơ hội tìm ra những biện pháp ngăn chặn những ảnh hưởng của nghèo đói đến sự phát triển não bộ của trẻ em”.
