Nhiều người nhập viện vì rắn cắn
Bệnh viện Nhi đồng 2 TPHCM cho biết, tính từ tháng 6 đến nay - thời điểm đầu mùa mưa, bệnh viện tiếp nhận khá nhiều trẻ em bị rắn cắn. Có thời điểm, trong 1 tuần mà có đến 4 trường hợp bị rắn cắn, trong đó có 2 trường hợp rắn lục cắn, 1 trường hợp rắn hổ mèo, 1 trường hợp rắn chàm quạp. Đây là những loại rắn độc gây nên tình trạng nhiễm độc thần kinh hoặc rối loạn đông máu ở nạn nhân.
Mới đây, tại Bệnh viện tỉnh Bạc Liêu, các bác sĩ cũng mới cứu sống một em bé 5 tuổi bị rắn độc cắn khi đang ngủ. Các bác sĩ khuyến cáo người dân nông thôn nên cẩn thận vì bước vào mùa mưa, rắn tìm đến chỗ khô ráo, đặc biệt là nơi có hơi ấm người. Đó là lý do nhiều trường hợp bị rắn cắn trong khi đang ngủ.
Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, BS Võ Ngọc Anh Thơ, Phó khoa Bệnh Nhiệt đới và đơn vị chống độc cho biết, mỗi năm, khoa tiếp nhận khoảng 1.000 trường hợp bị các loại rắn cắn. Đặc biệt, vào mùa mưa, bệnh nhân nhập viện có xu hướng nhiều hơn bởi đây là mùa cây cối xanh tốt, rậm rạp và là mùa thuận lợi để người nông dân canh tác nên khả năng tiếp xúc, bị rắn tấn công cũng cao hơn.
Làm gì trước khi đưa bệnh nhân đến bệnh viện?
Trước tình trạng nhiều trẻ nhập viện vì rắn cắn trong mùa mưa, các bác sĩ Bệnh viện Nhi Đồng 2 TPHCM đã chia sẻ cách xử trí khi bị rắn độc cắn.
Các bác sĩ cho biết, rắn độc có thể chia làm 2 nhóm. Họ rắn lục bao gồm rắn lục điển hình, chàm quạp… sẽ gây rối loạn đông máu. Họ rắn hổ, bao gồm hổ chúa, hổ đất, hổ mèo, cạp nong, cạp nia… gây nhiễm độc thần kinh với biểu hiện liệt, suy hô hấp. Nạn nhân ngay sau khi bị rắn cắn sẽ có những triệu chứng điển hình. Do đó, để xử trí đúng, việc quan sát triệu chứng là cực kỳ quan trọng.
Ngay sau khi bị rắn cắn, nạn nhân và người thân cần cố gắng xác định được loài rắn đã cắn thông qua màu sắc, kích thước, hình dạng đầu, cách thức tấn công... Sau đó, nạn nhân cần được nằm yên và được trấn an. Việc cử động sẽ khiến máu chảy và truyền nọc độc đến tim nhanh hơn. Người thân nên cố định tay chân nạn nhân nhưng không được hạn chế sự lưu thông của máu.
Nạn nhân cần được nới lỏng quần áo và nếu cần thiết có thể cởi các đồ trang sức (nhẫn, vòng) ở vùng bị cắn. Tình trạng hô hấp của nạn nhân cần được theo dõi sát. Nếu bệnh nhân thở nhanh, yếu, hoặc xuất hiện tím môi phải hô hấp nhân tạo ngay. Vì nguyên nhân tử vong hàng đầu ở bệnh nhân bị rắn cắn là do suy hô hấp, nếu không được hô hấp nhân tạo kịp thời, bệnh nhân sẽ chết trước khi đến được bệnh viện. Nếu bệnh nhân bị hoại tử tại vết cắn, người thân cần nhanh chóng rửa sạch bằng nước muối sinh lý, dùng gạc sạch đậy lên, băng lại, rồi chuyển đi bệnh viện.
Sau bước sơ cứu, nạn nhân cần được đưa đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Nếu bệnh nhân còn tỉnh táo, cần đưa đến bệnh viện lớn, nơi có sẵn huyết thanh kháng nọc rắn đặc hiệu. Vì huyết thanh kháng nọc rắn nên dùng sớm, tốt nhất trong 4 giờ đầu. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân lơ mơ, hôn mê hay yếu liệt nên đưa đến cơ sở y tế gần nhất. Có thể mang theo con rắn đã cắn bệnh nhân đến cơ sở y tế để bác sĩ xác định thuốc kháng nọc rắn phù hợp.
Các bác sĩ cho biết, bất cứ trường hợp nào bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành, đều cần xử trí và theo dõi tại bệnh viện ít nhất trong 12 giờ đầu. Nếu trễ sau 24-48 giờ, việc điều trị hiệu quả rất kém hoặc không hiệu quả.
4 lưu ý trong sơ cứu nạn nhân bị rắn cắn
- Không nên băng garo sau khi bị rắn cắn. Thứ nhất cột chặt có thể làm máu không đến được vị trí đã bị buộc khiến phần này dễ hoại tử. Thứ hai, khi đến bệnh viện, bác sĩ tháo băng garo ra thì chất độc sẽ cùng lúc ùa về tim khiến bệnh nhân vào cơn sốc. Bệnh nhân có thể tử vong lập tức.
- Bệnh nhân bị rắn cắn tuyệt đối không được đắp đá, chườm lạnh và tuyệt đối không bôi hóa chất, thuốc, lá cây… lên vết cắn.
- Cách tốt nhất sau khi bị rắn cắn là rửa sạch vết thương, băng quấn kín vết thương bình thường để không tạo áp suất và gây bầm tím, hoặc băng nẹp giống như khi gãy chân tay.
- Trong khi vận chuyển nạn nhân đi cấp cứu nên để vùng bị cắn thấp hơn vị trí của tim, nếu ở chân, tay thì có thể để thõng tay hoặc chân.
