Xây dựng văn minh pháp luật trước hết là không ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái luật.
Tiếp theo là những quy định tuy không trái luật, nhưng rất khó thực hiện được bởi không có công cụ giám sát, xa rời thực tế.
Điển hình như văn bản số 1349 do UBND TP.Hà Nội ban hành, tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 11 của Thành ủy Hà Nội về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới trên địa bàn TP.Hà Nội, yêu cầu cán bộ, đảng viên tổ chức tiệc cưới với tinh thần “vui tươi - lành mạnh - tiết kiệm”; số lượng khách mời dự tiệc không quá 300 người.
Ai đi đếm hết người của các đám cưới? Và mời bao nhiêu khách là chuyện nhà người ta sao chen vào vậy?
Còn nữa, những quy định nghe tới là trẻ con cũng ôm bụng cười như ngực lép không được lái xe, răng vẩu không được lái tàu, phạt 5 triệu đồng nếu nghe điện thoại di động ở trạm xăng; chỉ được bán thịt lợn trong vòng 8 giờ sau giết mổ; quan tài người chết không được lắp kính trên nắp.
Có quy định chính thức, có quy định dự thảo, nhưng khi áp dụng vào những trường hợp cụ thể lại không nhận được sự đồng thuận của người dân.
Mới đây nhất là vụ 100 USD của anh Nguyễn Cà Rê, bị xử phạt liên quan đến Nghị định 96, khung phạt 80 - 100 triệu đồng. Mới toanh là quy định sinh viên bán dâm lần thứ tư bị đuổi học, chưa nói đến đạo lý, về mặt khoa học thì quả là vô phương xác định số lần bán dâm. Đó là những quy định rất không văn minh.
Ngược lại, có những quy định văn minh nhưng không thực hiện nghiêm túc.
Ví dụ như quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng hay không xả rác nơi công cộng.
Hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng - 300.000 đồng. Phạt tiền từ 500.000 đồng - 7.000.000 đồng đối với hành vi xả rác
các loại.
Xin hỏi, từ khi ban hành các quy định này, có ai bị xử phạt chưa, có thể có nhưng rất ít. Chính vì vậy nên dân mình xả rác thuộc loại nhất quả đất.
Đúng ra, phải tập trung xử phạt hành vi xả rác thật nghiêm, thật nặng, lấy tiền phạt đó nuôi lực lượng thi hành công vụ. Nhưng đáng tiếc là quy định xong bỏ đó, không thực thi, khiến người dân xem thường pháp luật.
Ban hành quy định pháp luật mà không thực hiện nghiêm thì đó cũng là không văn minh pháp luật.
